Evdarlıq, yəni təmizlik, səliqə, evin bəzənməsi, övladlara diqqət, mətbəx səliqəsi bir ev sahibəsinin bacarığıdır ki, o, bu işlərlə ev mühitinə səfa verir, ərinin, övladlarının məhəbbətini qazanır. Amma öz şəxsi səliqəsinə, geyiminə, bəzək-düzəyinə məşğul olmaq qadının ər qarşısındakı məsuliyyətlərindəndir.
İslamda bu məsələyə lazımınca diqqət yetirilib. Qadın uyğun iki əsasa əməl etməklə ərin iffətinin və cəmiyyətin sağlamlığının qorunmasında mühüm rol oynayır.
Bir tərəfdən əri üçün münasib geyimlər geyinmək, özünü bəzəməklə ərinin diqqətini cəlb edir, onun nəfs istəklərini qanuni yolla ödəyir. Əri başqalarından gözünü çəkib, təkcə onu sevir. Bu əsasa riayət olunması bir məsuliyyət kimi təkid edilir. Hədisə əsasən həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: «Qadı
... Read more »
Bəli, ərə qayğı asan məsələ deyil və qadın ona heç də asanlıqla nail ola bilməz. Əgər Peyğəmbər (s) buyurursa ki, qadının ərə lazımınca qayğısı cihaddır, kişinin bütün həcc və cihad kimi əməlləri ilə yanaşıdır, demək bu sadə iş deyil. Ləyaqətli işlər kişi üçün necə çətinliklə ələ gəlirsə, qadın üçün də belədir. Əgər qadın böyük cihada-nəfsi susdurmağa nail olmayıbsa, bu mühüm işə də müvəffəq olmayacaqdır. Əslində ər qayğısı qadın üçün elə böüyk cihaddır və bunun yerinə yetirməklə qadın bütün fəzilət məqamlarında kişi ilə çiyin-çiyinə dayanır.
Bura qədər «ailə əxlaqı» adı altında ailə məhəbbəti, onun bünövrəsini möhkəmləndirən bəzi amillərdən danışıldı. Bu hissənin mövzularını belə ümumiləşdirə bilərik: İslam ailədə ünsiyyəti, ülfəti, məhəbbəti yaşadacaq bütün amillərə rəğbətləndirir. Qadın və kişi ailə mühitində qarşılıqlı anlaşmaya, sakitliyə çalışmalıdırlar. Ehtiyatlı olub, bir-birinin məhəbbətini qazanmalıdırlar.
Həyat yoldaşları bir-birinin zəhmətini qiymətləndirməlidirlər. Əgər kişi ailəni
... Read more »
Digər tərəfdən inamsızlıq yaradan bütün işlərdən ciddi şəkildə çəkinmək lazımdır. İki həyat yoldaşı soyuq münasibət, ədəbsiz danışmaqdan uzaq olmalı, bir-birlərini incitməməlidirlər. Ailədə ehtiramsızlıqdan, diqqətsizlikdən, dost-tanışa qarşı hörmətsizlikdən, ailə işlərinə laqeyidlikdən çəkinmək vacibdir.
Evdən kənarda işləyən kişi evə gəliş-gediş vaxtını tənzimləməlidir. Üzürsüz səbəbdən evə gəliş vaxtını dəyişməməlidir. Eləcə də qadın evdən kənarda işləyirsə, öz gəliş-gediş vaxtının tənzimlənməsinə kifayət qədər diqqətli olmalıdır.
Kişi işdən sonra ailə ağuşunda istirahəti özünə vacib etməlidir. Evdən kənarda istirahətlərdən, qayıtma vaxtına diqqətsizlikdən çəkinməlidir. İmam Sadiqdən (ə) nəql olunub: «Ailəsinin yaşadığı şəhərdə kişinin başqa yerdə istirahə
... Read more »
Ailə bünövrəsinin ikinci əsası əfv etmək, güzəştə getməkdir. Cəmiyyətdə daim büdrəmələr, hüquq pozğuntuları olur. Bəziləri buna mübtəladır. İctimai münasibətlərdə büdrəməyən, kiminsə haqqını tapdalamayan adam azdır. Dinin ilk göstərişi başqalarının hüququnu gözləməkdirsə də, insan həyatı büdrəmələrsiz ötüşmür. Səhvlərdən ixtilaf, dava-dalaş yaranmaması üçün əfv etmək, güzəştə getmək əmr olunub. Bu xüsusiyyət insanın böyüklüyünə dəlalət edir. Dini əsərlərdə bu əməl təkid olunur, çünki güzəştə getmək düşmənçiliyi aradan qaldırır.
Əgər səhv olubsa, nə etməli? Səhvin ardınca düşüb, kiçiyi böyütmək, dava-dalaş salmaqmı? Yoxsa səhvi bağışlayıb səmimiyyətə, məhəbbətə yol açmaqmı? Quran və Əhli-beyt ikinci yolu göstərir.
İslam ailə əsaslarını möhkəmləndirmək üçün məhəbbətin qorunmasında səy göstərdiyi kimi, büdrəmələr zamanı da çalışır ki, güzəştə getməklə ixtilaflar aradan qalxsın.
İslamda mal və can kimi xalqın abır-isməti də möhtərəmdir. Kimsənin xalqın abır-ismətinə toxunmaq hüququ yoxdur. Başqalarının sirrini öyrənmək üçün axtarış, casusluq olmaz. Casusluq haramdır və bu Quran əmridir.(«Hücurat» cild 12.)
Əgər biri təsadüfən digərinin sirrindən xəbərdar olmuşsa, onu yaymamalıdır. Sirrin qorunması hər bir müsəlman üçün vəzifədir.
Sirrin qorunması bir vəzifədir və ailə daxilində bu vəzifəyə əməl olunmalıdır. Ailə sirlərin açıldığı yerdir. Az adam öz sirrini həyat yoldaşından gizlədə bilər. Yaxın münasibət batini zahirə çıxarır. Ailə daxilində sirr saxlamağa imkan yoxdur. Bu sirr ailəyə məlum oludqda isə onun kənara çıxmasına yol verməməlidir. Ailə sirrinin açılması ailə əsaslarına zərbə vurur, onun adına nöqsan gətirir.
Qurani-kərim bu mühüm əsası kiçik bir cümlədən bəyan edib, ər-arvad h
... Read more »
Uşaqlıq dövrü insanın formalaşdığı, tərbiyə qəbul etdiyi ən həssas dövrlərdəndir. Uşağın xoşbəxtlik və ya bədbəxtlik vədə edən şəraitdə doğulmasına baxmayaraq, onun tərbiyə qəbulunda həssaslığı hər şeyi dəyişə bilər. Uşaq xoşbəxtlik vəd edən şəraitdə doğulub, tərbiyə üsulunun pozulması ucbatından yolunu aza da bilər. Hər şey əksinə də ola bilər – şərait bədbəxtlik vəd edər, tərbiyə xoşbəxtliyə aparar.
«Vəsail»də uşaqlıq dövrü haqqında buyurul
... Read more »
İnsan bütün təbii istəklərdə – yemək, içmək, yatmaq, cinsi ehtiyacın təminində heyvanlarla müştərək olsa da, din insanın bütün bu istəklərinə ilahi rəng verir. Bütün hallarda insanın diqqətini Allaha yönəldir ki, insan heç vaxt öz Allahından qəflətdə olmasın.
Məsələn, göstəriş verilir ki, yeməyə Allahın adı ilə başlanılsın və Onun adı ilə yemək tamamlansın.(«Vəsail» cild 16.)
Cinsi ehtiyacların təminində məqsəd təkcə heyvani şəhvətin söndürlməsi olmamalıdır. Bu işdə də ilahi rəng vardır. Ona görə də müəyyən olunmuş qaydalara əməl etmək lazımdır. Yaxınlıq zamanı dəstəmazlı olmaq, üzü və ya arxası qibləyə dayanmamaq lazımdır. Allah xatırlanmalı, Ondan saleh övlad istənilməlidir. Yaxınlıqdan əvvəl iki rəkət namaz qılınmalıdır. Səhv düşüncələrdən, xəyaldan uzaq olmaq lazımdır.(«Vəsail» cild 14.) Bütün iztirablı hallar uzaqlaşdırılmalıdır.(... Read more »
İndi isə müxtəlif mərhələlərə aid dini göstərişlər: Haqqında danışdığımız ailə seçiminə, ailə əxlaqına və yaxınlıq qaydalarına əməl etməklə uşağın nütfəsi (mayası) Allahın xatırlanması ilə layiqli kişidən layiqli qadın bətininə köçür. Lakin uşağın formalaşdığı hamiləlik dövründə o, ananın bədənindən, ruhiyyəsindən qidalanır. Uşağın xoşbəxtliyi və ya bədbəxtliyinin müəyyənləşməsində başlıca rolu ana ifa edir. Pak bir bətn, ilahi düşüncəli təqvalı bir ana övladın səadəti üçün təminatdır. Əgər hamiləlik dövründə ana halal-harama baxmadan nə gəldi yeyirsə, bədbinlik, araqarışdırm
... Read more »
Uşağın tez təsirlənməsi nöqteyi-nəzərindən islam dini göstəriş verir ki, uşaq tohid nidası və ilahi maariflə tanış edilsin. Bu uzaq görənliyin səbəbi insanın həyata Allah adı ilə başlamasıdır. Bəziləri güman edə bilər ki, doğulan uşağın şüarı yoxdur və o yaxşını pisdən ayıra bilməz. Əslində isə belə deyil. İnsan dərkinin çox mərhələləri təbii və özündən xəbərsiz halda formalaşır. İnsan hələ kəşf olunmamış, sirli bir məxluqdur və onun daxili aləminə varmaq üçün xeyli tədqiqatlar lazımdır. İnsan dərkinin necəliyi aydın deyilsə, bu o demək deyil ki, insanın dərki yoxdur. B
... Read more »
Əsrimizdə ana südünün körpənin inkişafına, fiziki və mənəvi sağlamlığına təsiri aşkardır. Əgər bu günkü elm aləmi ana südünün təsirini illərlə təcrübədən sonra dərk etmişsə, Peyğəmbər və onun Əhli-beyti (s) əsrlərcə əvvəl ana südünün əhəmiyyətini xatırlamışlar. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: «Körpə üçün ən yaxşı qida ana südüdür».(«Bəhar» cild 100.)Həzrət Əli (ə) buyurmuşdur ki, övlad üçün heç bir şey ana südü tək bərəkətli deyil.(«Vəsail» cild 15.)
Əvvəlki hissələrdə qeyd edildi ki, ailə bünövrəsinin əsasını məhəbbət təşkil edir. İslam məhəbbəti möhkəmlədəcək bütün amilləri alqışlayır və əksinə soyuqluq yaradan səbəbləri pisləyir. Ailə uşaq üçün o zaman münasib olur ki, dərin sevgi ilə əhatələnsin. Ər və arvad bir-birinə sevgili olduqları kimi övladlarına da məhəbbət göstərməlidirlər.
Uşağın şəxsiyyətini qaldırmaq üçün ona ehtiramla yanaşılmalıdır. Uşaq zərif ruhuna görə öz kəramətinin izharına meyllidir. Ona ehtiram göstəriləndə diqqət cəlb olunur, daxili istəklər ödənir.
Dini tərbiyə üsulunda uşağın təhqiri, sərtliklə danlanması pislənir. Çünki danlamaq nəinki uşağı islah etmir, həddi aşanda onu sırtıqlaşdırır. Həzrət Əlidən (ə) nəql olunub: əgər uşaq səhv etmişsə, onun səhvini sadə və məntiqi bir dillə anlatmaq gərəkdir. Səhvə görə danlaq onu
... Read more »
Uşağın diqqətini cəlb etmək, onun şəxsiyyətini ucaltmaq üçün doğru tərbiyə üsullarından biri özünü uşaqla eyni tutmaqdır. Ata-ana, tərbiyəçi özünü uşaqdan yuxarı tutanda və onunla ünsiyyətdən qaçanda qarşılıqlı olaraq uşaq da bu etinasızlığı hiss edib, onlardan uzaqlaşır. Beləcə, uşaq ehtiyac duyduğu ünsiyyətdən məhrum olur.
Uşaqda məhəbbət və ünsiyyət azlığının qarşısını almaq üçün ata-ana, tərbiyəçi özünü uşaqla eyni səviyyədə tutmalı, onunla uşaq dili
... Read more »
Uşağın qəlbi və ruhu güzgü kimi əks götürür. Nəinki söhbətdən nümunə götürür, hətta ətrafındakıların rəftar və əməlləri də onda təsir qoyur.
Buna görə də istər ata-ana, istərsə də tərbiyəçi layiqli övlad tərbiyə etmək istəyirsə, onun təqvaya, paklığa çağırmaq arzusundadırsa, əvvəlcə özü təqvalı, pak olub, əməllərinə nəzarət etməlidir. Belə ki, onda kiçik də olmuş olsa, nöqsan müşahidə edilməməlidir. Çünki uşaq ata-anada nöqsan, yalan, etibarsızlıq, v
... Read more »
Hər bir insanın, xüsusilə uşaqların fitrəti meyarları tapdayan nahaq ayrıseçkilikdən narazıdır. Fəzilət və kəramət istəyən hər bir adam danışıq və rəftarlarındakı ədalətsizliklərdən əzab çəkir. Uşaq lətif ruha malik olduğundan ədalətsizlik onu daha çox incidir. Xüsusilə ata-ana və ya tərbiyəçinin ədalətsizliyi uşağın sınmasına, təhqirinə, istedadlarının ölməsinə gətiriö çıxarır.
Buna görə də uşaqlar arasında ədalətə riayət olunması düzgün tərbiyəvi və
... Read more »
İnsan fitrəti kamillik və fəzilət sorağındadır. İslam da kamillik və fəzilət dini olduğundan bəşəriyyətin fitrətinə uyğundur. İslam uşağın tərbiyəsində, onun kamillik və fəzilətə dəvətində tənbeh və zora yol vermir. Uşağı öz dilində başa salmaqla, təşviq etməklə onun istedadları kamilliyə yönəldilir. Əgər bir uşaq bilməzlikdən səhv etmişsə, onu dərhal tənbeh etmək olmaz. Onu pis işlərin nəticəsi ilə tanış etməklə, kamilliyə həvəsləndirməklə səhvlərdən çəkindirmək lazımdır.
Uşağa nəzarət etmək, onu nöqsanlı işlərdən çəkindirmək ata və ananın vəzifələrindəndir. Amma bu nəzarətdə ifrata varıb, uşağın oyunlarına məhdudiyyət qoymaq olmaz. Uşaq azad buraxılmalıdır ki, öz meyli istədiyi zaman oyuncaqlarla və ya uşaqlarla oynasın. Yəni hansı oyunu seçmək onun öz ixtiyarında olmalıdır. Bu azadlıq onun istedadını inkişaf etdirər, şəxsiyyətini ucaldar. Uşaqlarda oyuna böyük meyl var və onları azad buraxarkən razı qalırlar. Dini göstərişlərdən biri də uşağı yeddi yaşınadək azad buraxmaqdır. İmam Sadiq (ə) buyurur ki, övladlarınızı yeddi yaşınadək azad
... Read more »
Dost və ya yoldaşın insana, xüsusi ilə uşaqlara böyük təsiri vardır. Uşaq öz yoldaşından daha tez qəbul edir, rəng götürür.
Dostun təsirinin nəzərə alaraq, islam ləyaqətsiz adamlarla yoldaşlıqdan çəkindirir və mərifətli adamlarla yoldaşlığı tövsiyə edir. Yoldaşlığın mənfi və ya müsbət təsirindən, xüsusi ilə bu yoldaşlıq uzun sürdükdə, insan öz əqidəsini dəyişə bilər. Axirət dünyasında həqiqətlər üzə çıxarkən dostların azğınlığa çəkdiyi adamlar əzaba düçar olar və arz
... Read more »
İnsan daim axtarışda olan bir varlıqdır. O, daim səy göstərir ki, cəhalətdən qurtulub, öz məlumatlarını artırsın. İnsan, xüsusi ilə də uşaq cəhalətdən əzab çəkir. Ona görə də həqiqətlərlə tanış olmaqdan ötrü ata-anasına, müəllimlərə və ətrafdakılara suallar verir. Çünki o öz istedadını, hünərini nümayiş etdirmək arzusundadır.
Uşağın ətrafındakılar onun suallarına cavab verməli, istedadlarının inkişafı üçün şərait yaratmalıdırlar. Onun suallarından yorulub, dan
... Read more »
Bütün hadisələr kimi cəmiyyət də daim dəyişikliklərə məruzdur. Adət-ənənələr, münasibətlər, mədəniyyətlər, sənət, texnika daim hərəkətdədirlər. Bu dəyişiklər sürətlə həyata keçir. Təqribən otuz ildən bir nəsil dəyişiklikləri ilə yanaşı adət-ənənələr, ictimai münasibətlər də sürətlə dəyişir. Növbəti nəsildən əvvəlki nəslin mədəniyyətini gözləmək olmaz və bu mədəniyyət yeni nəslə zorla qəbul etdirilməməlidir. Ona görə də ata-ana övladlarından öz uşaqlıq dövrələrinin adət-ənənəsini gözləməməlidir. Çünki artıq bir nəsil dəyişilmiş və yeni mühit yaranmışdı
... Read more »
Dinin öyrədilməsi diqqətediləsi tərbiyə məsuliyyətlərindəndir. Əvvəlki hissələrdə deyildi ki, anadan olan uşağın sağ qulağına azan, sol qulağına iqamə deyilsin. Bu uşağı səthi də olsa, ilahi maariflə tanış etmək, qəlbində Allah eşqini cücərtmək üçündür.
Bu qayda uşağın inkişaf mərhələlərinə uyğun olaraq davam etməlidir. İnsan fiziki və mənəvi cəhətdən inkişaf etdikcə pillə-pillə ilahi hökmlərlə tanış olmalıdır. İmam Sadiqdən (ə) belə nəql olunur: «Uşaq üç yaşına çatdı
... Read more »
Mübarək «Nur» surəsi ailə haqqında bir çox məsələlərə toxunub. Bunların bir hissəsi birbaşa tərbiyə üsulu haqqındadır. Buna görə də surənin 57-ci ayəsi ətrafında bir neçə mühüm tərbiyəvi məsələyə toxunuruq.
Tarixin təfsir etdiyi «dünənki» və bizim şahid olduğumuz «bu günkü» cəmiyyət insanı hörmətdən salmış, həya pərdəsini yırtmış, zahirən insani həyat, əslində isə heyvani bir həyat olmuşdur.
Dünənin abırsızlığı o yerə gedib çatmışdır ki, Allahdan xəbərsiz insan çılpaq şəkildə bayıra çıxır, hətta bu şəkildə Allah evinin təvafına gedirdi!
Bu üç vaxtda elə bir haldasınız ki, kimsənin bu halda sizi görməyi xoşagəlməzdir. İcazə alınmalıdır. Aydındır ki, bu üç vaxtın xüsusiyyəti yoxdur. Yəni istənilən vaxt sizin istirahət vaxtınız ola bilər və övladlarınız otağa icazəsiz daxil ola bilməzlər.
Bütün hallarda ata və ana yataq paltarı ilə övladlarına görünməməlidirlər. Qeyri-münasib geyimdə övladların hüzuruna çıxmaqdan ata da, ana da çəkinməlidirlər. Onların hüzurunda ən kiçik qızışdırıcı səhnəyə də icazə verilmir. İmam Sadiq (ə) buyurur: «Bu üç vaxt sizin istirahət vaxtınız olduğundan icazə alınmalıdır».(«Vəsail» cild 14.)
Qurani-kərim tərbiyə üsuluna o qədər əhəmiyyət verir ki, Quran ağuşunda böyü
... Read more »
İslamın ciddi göstərişlərindən, tərbiyə üsullarından biri budur ki, uşaq olan otaqda qadın və kişi yaxınlıq etməməlidirlər. Bu hərəkət uşağın talehini təhlükəyə salır. Olsun ki, bu əməl uşağı çaşqınlığa salar və heç zaman zehnindən silinməz. Diqqət edin: İmam Sadiqdən (ə) nəql olunur: «Heç kəsin haqqı yoxdur ki, uşaq olan otaqda yaxınlıq etsin. Çünki bu əməl uşağı azdırıb, günah və zinaya səbəb olar».("Vəsail" c.14)
Yenə də həzrət Peyğəmbərdən (s) nə
... Read more »
Bu mövzuda digər əhəmiyytli bir məsələ cavan şəxsin yatması və oyanmasına diqqət etməkdir. Hətta həddi-büluğa (yetkinlik) çatmış, cinsi istəklər oyanmamış oğlanların və ya qızların çarpayısını ayırmaq göstərişi verilmişdir. On yaşından etibarən yataqlar ayrılmalıdır. Həzrət Peyğəmbərdən (s) belə nəql olunub: «Oğlanların, oğlan və qızın, eləcə də qızların yatağı on yaşından ayrılmalıdır».(Vəsail» cild 15).
Rəvayətdə bəyan edilmiş digər bir əsas atanın altı yaşlı qızı ilə təmasını pisləyir. Qız altı yaşına çatdıqda heç bir kişi ilə təmasda olmamalıdır. İmam Sadiqdən (ə) rəvayət olunur ki, qız altı yaşına çatdıqda heç bir kişi, hətta atası onu öpməməlidir.("Vəsail" c.14)Oğlan uşağı yeddi yaşından etibarən heç bir qız və qadınla təmasda olmamalıdır.("Vəsail" c.14)
Deyilənlər Peyğəmbər (s) Əhli-beytindən nəql olunmuş xüsusi diqqət haqqında göstərişlərdir. Əlbəttə ki, tə
... Read more »
Bu hissədə deyilənlər: Həyat yoldaşı seçiləndə meyarlar, evlənmədən məqsəd, ailə əxlaqı, ailə bünövrəsi, ər-arvad münasibətləri, doğulanadək və anadan olandan sonrakı tərbiyə üsulu. Bu hissədə evlənənin, ailə əxlaqının, tərbiyə üsulunun, əhəmiyyəti barəsində imkan qədərində danışıldı. Sevimli oxucular islam dininin ailə və övlad tərbiyəsinə nə qədər əhəmiyyət verdiyinə şahid oldular. Övlad tərbiyəsinə necə başlamağı öyrəndilər. Dini və əxlaqi məsələlərin necə pillə-pillə öyrədilməsi valideyn və tərbiyəçilərin nəzərinə çatdırıldı.
İndi özünüz fikirləşin, bütün bu deyilənlərə əməl olunarsa, uşaqlar və gənclər düşmən «mədəniyyətlərin» təsiri altına düşərlərmi? Bu qaydalara əməl etmək biganələrin «mədəni» hücumları ilə mübarizə aparmaq deyilmi? Bu üsullara əməl olunması ailələri, övladları və cəmiyyəti təhlükələrdən qorumurmu?
Əgər doğrudan da dini göstərişlərə əməl olunması cəmiyyəti təhlükədən qurtarırsa, gəlin, bu göstərişlərə bağlanaq. Gəlin, evlənmə, ailə təşkili, ailə əxlaqını
... Read more »
Əgər uşaqlar yetkinlik yaşına çatanadək bu qaydalara əməl etsək, münasib fürsətdə evlənmə və ailə təşkilinin başlanğıc şərtlərini onlar üçün hazırlayırıq. Evlənmənin ilkin şərtlərini övlad üçün hazırlamaq valideynin və tərbiyəçinin vəzifəsidir. İmam Sadiq (ə) buyurur ki, atanın öhdəsində olan övlad hüquqlarından biri də onu yetkinlik yaşında evləndirməsidir.(Vəsail» cild 15.)
Qərb mədəniyyəti və qərbpərəstlər tərəfindən islama yönəlmiş ittihamlardan biri budur ki, islam qadını dörd divar arasında, hicab altında həbs edib, ictimai-siyasi hüquqlardan məhrum edir.
Bayağı qərb mədəniyyəti insanlar arasında azadlıq adı altında kök salıb, bütün qanun-qaydaları qadın azadlığına zidd bildirir. İslami cəmiyyəti iftira və istehza atəşinə tutub,
... Read more »
İslam haqqında bu sayaq düşüncə tərzinin, ittihamların kökünü iki amildə axtarmaq olar. Birincisi, ideoloji məktəbi yaxından tanımadan həmin məktəbi onun ardıcılı olan ayrı-ayrı şəxslərin əqidəsinə görə qiymətləndirmək. Bir şəxsin əqidəsini ölçü götürmək ümumi məktəbə qarşı pis fikirlər və ittihamlar yaradır. Ona görə də bir dini, məzhəbi tanımaq üçün həmin məktəbin dünya görüşü və ideoloji əsaslarını tədiqiq etmək lazımdır. Dindara baxıb dini qiymətləndirmək səhv bir addımdır. Çünki bəzi ardıcıllıq iddiasında olan şəxslər yalnız dildə, şüar səviyyəsində uyğun məktəbə bağlıdırlar. Bu
... Read more »
Bu gün bir şəxs xristianlığı öyrənmək istəyirsə, kilsə və kilsədə olanların təfəkkür tərzinə əsaslanmalıdır. Çünki kilsə təhrif olunmuş İncilə etiqad edirsə, həqiqi İsa dini ilə bu etiqad arasında xeyli məsafə vardır. Demək olar ki, məsihi ruhanilər ilahi dinlə rəqibdirlər. Çünki həqiqi dinin ölçüsü təkallahlıq olduğu halda, kilsə müqəddəs üçlüyə inanır və xalqı da bu etiqada çağırır. Kilsə məad, Behişt və Cəhənnəmi oyuncağa döndərib, müəyyən məbləğ almaqla günahkarların günahını guya bağışlayır! əslində bu hərəkət dinlə oynamaqdır. Guya, Allah dininin ixtiyarı, Behişt və
... Read more »
İslamı da tanımaqda müsəlmanların, müxtəlif məzhəb nümayəndələrinin etiqad və rəftarı meyar götürülməmişdir. Qurani-kərim ilahi maarif və hökmlərin əsil mənbəsi kimi hər cür təhrifdən uzaqdır. Ona görə də müsəlman firqələr bir-birinə yaxındır, eyni zamanda müəyyən nöqtələrdə eynidir.
Amma Qurani-kərim təhriflərdən uzaq olsa da, onun təfsirlərində müxtəliflik vardır. Həmin bu müxtəliflik səbəbindən firqələr yaranmışdır. Elə buna görə də hər hansı bi
... Read more »
Kitabların təhrif olması səbəbindən yəhudi və məsihi mənbələrini araşdırmaq qeyri-mümkün olmuşsa da, islamın mənbəsi hamı üçün daim diri və toxunulmazdır. Düşüncəli və qərəzsiz hər bir insan ədalətli mühakimə üçün müsəlmanların rəftarına yox, Qurani-kərimə müraciət etməlidir. Çünki çox fərdlər dinə Quran dediyi kimi yox, öz istədikləri kimi yanaşırlar. Bu yanaşmaları islamın hesabına yazmaq olmaz.
Buna görə də bəzi islami cəmiyyətlərdə din çərçivəsindən
... Read more »
Bu ittihamların ikinci səbəbi bəşər və qadın hüquqlarının müdafiəsi adı ilə məktəblərin yaranmasıdır və onlar «qadın azadlığı, ictimai hüquqlar» şüarı ilə meydana çıxıblar.
Bayağı qərb mədəniyyəti ictimai münasibətlərdə qadın və kişi üçün heç bir məhdudiyyət tanımayan məqsədlərdən yaransa da, əslində bütün qanun və qaydaları insan azadlığına zidd bilir. Başqa sözlə, ictimai münasibətlərdə mütləq azadlığa rəvac verir. Hansı ki, mütləq
... Read more »
Nə müsəlman firqələrin rəftarı islam və Quran meyarıdır, nə də qərbin mütləq azadlığı insan kəramətinin ölçüsüdür. İslam da o biri səmavi dinlər kimi qadın şəxsiyyətini ucaldır və onun kəramətini hifz edir.
İslam qadına həm qədim cahiliyyətdən, həm də yeni cahiliyyətdən nicat yolunu göstərib, onun gerçək şəxsiyyətini ucaltdı və onun fərdi, ictimai, iqtisadi, siyasi və mədəni hüquqlarını təmin etdi.
Bunun sübutu ilkin islam cəmiyyəti və həzrət Peyğəmbərin (s) həyatıdır. Cahiliyyət dövründə qadının vəziyyətini azca mütaliə edib, ilkin islamdakı vəziyyətlə müqayisə etdikdə islam və islam Peyğəmbərinin (s) qadınlara necə üstünlüklər verdiyinə şahid oluruq. Cahiliyyətdə bütün insani haqlardan məhrum olan qadına islam dini bütün ictimai-siyasi, mədəni, iqtisadi hüquqlarını qaytardı.
Qadınlar o qədər inkişaf etdilər ki, söhbətimizin əvvəli
... Read more »
Bu mövzuya digər bir sübut siyasi və ictimai səhnələrdə Fatimənin (s) iştirakıdır. Fatimənin (s) ictimai-siyasi mətnlərdə öz yeri var və haqqı, islamı, Əhli-beyti müdafiə edir. Qanlı Ühüd döyüşündə döyüşçülər qaçır və peyğəmbərin ətrafında Əli (ə) ilə bir neçə şəxs qalır. Bu həssas məqamda meydanda Fatimə (s) görünür və yaralılara tibbi kömək göstərib, atasının yarasına məlhəm qoyur.(«Bəhar» cild 20.)
Ötənlərə nəzər saldıqda ictimai-siyasi proseslərdə qadının iştirakına Zəhra (s) baxışı, münasibəti aydın olur. Hər bir qadın Fatimədən (s) nümunə götürməklə həqiqət və islamın müdafiəsində durmalıdır. İslam dini bu iştirakı nəinki qadağan etmir, hətta çox zaman ilahi vəzifə hesab edib, vacib buyurur.
Əgər Fatimə (s) buyurmuşdursa müsəlman qadınının xüsusiyyəti budur ki, bir naməhrəm kişinin, eləcə də bir naməhrəm kişi onu görməsin, bu o demək deyil k
... Read more »
Fatimə (s) dünyanın üstün qadını, Peyğəmbərin (s) girami qızı, əlinin (ə) mehriban həyat yoldaşı, övladlarına məhəbbətli bir ana, hamı üçün fəzilət nümunəsidir.
Fatimə şəxsiyyətinin siması Peyğəmbər (s) kəlamlarında necə də gözəl əks olunur:
Fatimə cismimin yarısıdır... Fatimə gözümün nurudur... Fatimə mənim qəlbimdir... Fatimə mənə ən məhbub və
... Read more »
Ərə qayğı və ya qadının cihadı
