Mürabitə Allah yolçusunun qət edəcəyi ən əsas yoldur. Bu yolu keçmədən heç bir kəs təkamülə yetişə bilməz. Mürabitə leksik mənaca "bir-birinə birləşmə" mənasını verib, əxlaq
... Read more »
Hədislərdə də mühasibəyə çox əhəmiyyət vermişlər. Peyğəmbər(s) öz vəsiyyətlərindən birində Əbuzər Ğəffariyə buyurur:
"Ey Əbuzər! Səndən sorğu-sual olunmamış özünlə hesablaş, çünki bu, qiyamətdə çəkiləcək sorğu-sualı daha asan edər. Səni yoxlamamışdan qabaq sən özünü yoxla. Özünü qiyamət günü üçün hazır saxla. Heç kim şərikin şəriklə hesablaşması kimi özü ilə ciddi hesablaşmasa, təqvalılardan sayılmaz. Təqvalı insan bilməlidir ki, yediyi, içdiyi və geydiyi
... Read more »
Mənəviyyatın, nəfsani fəzilətlərin və ali insani dəyərlərin özülünün islah olunması və möhkəmləndirilməsi islam əxlaqının əsasıdır. Ona görə bütün əməllər-istər mənəvi, istərsə də cismi olsun,məxsusən ibadətlər n
... Read more »
"(Ey İsrail oğulları! Yadınıza gətirin o vaxtı ki) Firon əhli sizə (babalarınıza) ən ağır işgəncələr verdikləri, oğlan uşaqlarınızı (kəniz etmək məqsədilə) sağ buraxdıqları zaman Biz sizi onları
... Read more »
Müxləs feli sifət olub "saflaşdırılmış” mənasını ifadə edir. Allah-təala bu iki peyğəmbəri (Musa və Yüsif) vəsf edərkən onları "müxləs” adlandırır. "Müxləs” sözü ilə "müxlis” sözü arasında böyük fərq vardır. «Müxlis» sözü ötəri sədaqəti olan adama da deyilir. Məsələn, dəniz tufanında hər şeydən əli üzülmüş adamlar Allahı ixlasla köməyə çağıraraq imdad diləyirlər:
"(Müşriklər) gəmiyə mindikləri zaman (dəryada batacaqlarından qorxub) dini (ibadəti) yalnız O
... Read more »
İlkin mərhələlərdən biri də riyazət və nəfslə cihaddır.
(Riyazət) zahidlik dedikdə məqsədimiz tərkidünyalıq, hindular kimi özünə qapılma, kilsə keşişləri, sufilər, dərvişlər deyildir. Əksinə, burada vacib əməlləri əda, haram buyurulmuşları tərgitmə, digər
... Read more »
İşin inkişafında əsas rol oynayan məsələlərdən biri də nizam-intizamdır. Sözsüz ki, hər işə müəyyən edilmiş bir vaxt təyin olunmazsa, ntizam yaratmaq olmaz. Bizim dünyamız maddi və ötəri dünyadır. Ömrümüz qısa və məhduddur. Belə bir məhdudlaşdırılmış ömürlə bütün istəklərə çatmaq qeyri-mümkündür.
İslam əxlaqında ən incə məsələlərdən biri də xalqa, xüsusilə mömin və saleh bəndələrə xidmət edib, arxa durmaqdır. İslami təlimlər və övliyaların həyat tərzindən belə nəticəyə gəlmək olar ki, vacib əməlləri yerinə yetirdikdən sonra Allah-təalaya yaxınlaşmaq üçün ən yaxşı vasitə bu gözəl xislətdir. Övliyalar həmişə xalqa xidmət etmiş və ehtiyaclarının ödənilməsində şəxsən təşəbbüs göst
... Read more »
İmanı möhkəmləndirməyin ən başlıca yolu təvəkküldür. Təvəkküllə bağlı «Qurani Kərim»də və Məsumların(ə) hədislərində elə dəyərli məsələlər vardır ki, biz yalnız onlardan bəzisini burada qeyd edirik.
Əvvəlki bəhslərdə nəfsi saflaşdırmada böyük əhəmiyyət kəsb edən məsələlərdən birinin də insanlarla xoş davranış olduğunu qeyd etdik. Bu məsələyə İslam əxlaqında xüsusi yer verilmişdir. Gözəl rəftar barədə Peyğəmbər(s) buyurur:
«Sizlərdən ən üstün olanınız əxlaq
... Read more »
Əfv etmək və güzəştə getmək Peyğəmbərlərin davranışı olduğundan Həzrəti-Mühəmməd(s) Məkkədəki ümumi əfvini nümunə olaraq burada qeyd edirik. Əbu Süfyan və Abdülla ibn Üməyyə (Peyğəmbərə(s) qarşı zidd olub ona əziyyət etdiklərinə görə) peşman olduqlarını bildirdikdə Əmirəl-möminin(ə) onlara buyurdu:
«Gedin Peyğəmbərin(s) yanına. Yusif peyğəmbərin qardaşlarının Yusifdən üzr istədikləri kimi, siz də Peyğəmbərdən(s) üzr istəyin. O, sizi bağışlaya
... Read more »
İnsan dünyada təbii olaraq, müəyyən şeylərə meyl və rəğbət göstərir, lakin onun ixtiyari olaraq bütün gözəllik və cazibəsi ilə xoşladıqlarından imtina etməsi, onlara etinasızlığı «zöhd»-pəhriz adlanır. «Qurani-Kərim»də qardaşlarının Yusifi qul kimi dəyərsiz bir qiymətə satdığına işarə edilərək buyurulur:
Qənaət imanlı şəxslərin nişanələrindən və fəzilətli insanların müstəsna hüquqlarındandır. Özünü islah etmiş şəxslər qənaət və izzət xüsusiyyətinə malikdirlər. Belə bəndələr bunun sayəsində heç vaxt başqalarının mal-dövlətinə göz dikmir, özünə dövlət və vəzifə qazanmaq üçün şəxsiyyətlərini heç vaxt alçaltmırlar. Qənaətcil insanlar həyatda tələb olunan miqdarla kifayətlənib ondan da azına xoşhal o
... Read more »
Həzrəti Əli(ə)-dən soruşdular: "Mömin olub yaxşı işlər görən kişi və qadına (dünyada və axirətdə) xoş həyat nəsib edəcək və etdikləri yaxşı əməllərə görə mükafatlandırılacaq.” ayəsindəki "xoş həyat” kəlməsinin işlədilməsindən məqsəd nədir?” Buyurdu: "Xoş həyat” qənaətdir.”(«Nəhcül-bəlağə» Feyzül
İslam:hikmət-221.)
XII FƏSİL
