İSLAMDA EVLƏNMƏ VƏ AİLƏ HÜQUQU-1 MÜƏLLİF: ƏLİƏKBƏR BABAZADƏ MÜTƏRCİM: M. ƏLİZADƏ ÖN SÖZ Yalnız fərdlərin həqiqətə malik olmasına inanan, cəmiyyəti sadəcə zehn və xəyalın uydurması kimi təsəvvür edən fəlsəfi ideologiyanın əksinə olaraq İslamda və onun hüquqi sistemində ailə cəmiyyəti özünəməxsus həqiqətə və xüsusi hökmlərə malikdir. İslamın müxtəlif hüquq kitablarına nəzər saldıqd
... Read more »
İKİNCİ FƏSİL NASALEH ATA-ANA İLƏ NƏ ETMƏLİ? Adətən, layiqli və saleh övladlar elə layiqli və saleh ata-anaların şirin səmərəsindən bir nişanədir. Şəkk yoxdur ki, irsiyyət amili və ailə mühitinin təsiri cəmiyyətdə olan övladların şəxsiyyətinin, əxlaqının formalaşmasında ən mühüm amil hesab olunur. Buna əsasən, əgər övladlar və ailənin sair üzvləri pak, dindar, fədakar olub vəzifələrini tanısalar və islami mədəniyyətdən lazımi qədər bəhrələnsələr, sözsüz onların adət-ənənələrinin, ədəb və şəxsiyyətlərinin formalaşmasında son dərəcə mühüm rol oynayan ata-analar özü də saleh fərdlərdən olub qeyd olunan səciyyəvi xü
... Read more »
DÖRDÜNCÜ FƏSİL ATA-ANAYA YAXŞILIQ ETMƏYİN "ÖZƏL SƏMƏRƏLƏRİ
Dini göstərişlər öz ardıcıllarının mənafeyini təmin etmək əsasında möhkəmlənmişdir və onlara riayət edilməsi insanın dünya və axirət səadətinə zəmanət verir. Dini proqramlar ürəyi yanan bir həkimin yazdığı nüsxə (resept) kimidir ki, xəstəliklərin qarşısını almaq və ya onları aradan qaldırmaq üçün istifadə edilir; onlara əməl edilməsi də, hətta əgər dərmanlar acı, insanın təbiətinə uyğun gəlməsə də belə, xəstənin öz xeyrinədir.
Valideynlərə yaxşılıq etmək, insanı onlarla qarşı xoş rəftar və münasibəti, ata-ananın fədakarlıqları müqabilində qədirdanlıq etmək, tovhidin və müqəddəs İslam dininin başlıca məsələlərindəndir. Qurani kərim və sünnətdə Allah, On
... Read more »
BEŞİNCİ FƏSİL ANA ATADAN İRƏLİDİRMİ? Bu fəsildə bizim məqsədimiz valideynlərin övlad üzərindəki hüquqlarının təfavütü barəsindədir ki, görəsən onların hüquqları bərabər və eyni səviyyədədirmi, yoxsa ananın hüquqları atanın hüquqlarından üstündür?... Read more »
İKİNCİ HİSSƏ SƏKKİZİNCİ FƏSİL ÖVLADLARIN HÜQUQLARI "Oradan Zəkəriyya İlahinin lütflərini və Onun (ardı-arası kəsilməz) nemətlərini Məryəmin yanında müşahidə etdikdə öz Pərvərdigarını çağırıb ərz etdi: "Pərvərdigara, Öz lütfündən mənə saleh və pakizə bir övlad mərhəmət et. Həqiqətən Sən, duaları eşidənsən.”[88] Hər agah və aqil insanın ən dəyərli arzu və istəklərindən biri layiqli və əməlisaleh övlada sahib olmaqdır. Övl
... Read more »
DOQQUZUNCU FƏSİL ANANIN QİDALANMASI VƏ NÜTFƏNİN BAĞLANMASI ZAMANI Övladların valideynləri üzərində olan hüquqlarından biri də budur ki, anaların hamiləlik dövrlərində qidalanmanın keyfiyyəti və növü münasib olsun. Həmçinin, övladın nütfəsi bağlanan zaman ata-ananın ruhi və cismi vəziyyətləri şəri və elmi nəzərdən münasib olmalıdır. Çünki, bütün bu amillər uşağın əxlaqi və cismi xüsusiyyətlərinin formalaşmasında təsirlidir. Onları nəzərə almamaq, şübhəsiz, valideynin peşmançılığına, uşağın ziyanına səbəb olacaqdır. Müxtəlif növ qidaların öz növbəsində müxtəlif növ təsiri vardır. Meyvələrin və qidaların hər biri
... Read more »
ON İKİNCİ FƏSİL 1-Uşağın təvəllüdünün yeddinci günündə qonaqlıq məclisi Müqəddəs İslam şəriətində övladın təvəllüdü üçün məxsus qayda-qanunlar və mərasim müəyyən olunmuş, ata-ananın həmin göstərişlərə əməl etmələri tövsiyə edilmişdir. Mütəal Allah bir kəsə bir övlad əta edirsə, gərək o şəxs bu ilahi nemətin şükrünü yerinə yetirmək məqsədi ilə Allaha həmd edib möminləri, qonşuları və qohum-əqrəbanı qonaqlığa dəvət etsin. Bu əməl başqalarının barəsində edilən yaxşılıq və ehsandan əlavə, həm də camaat arasında qarşılıqlı məhəbbət, ehtiram və səfa-səmimiyyət yaradır, uşağın şəxsiyyətinin dəyərini yüksəldərək onu at
... Read more »
ON DÖRDÜNCÜ FƏSİL DİNİ TƏLİM-TƏRBİYƏ Övladların dini təlim-tərbiyəsi ataların övlad qarşısında olan vacib borclarından və övladın ata üzərindəki hüququ sayılır. Əgər valideyn, yaxud uşağı qəyyumu bu böyük və ilahi vəzifəni yerinə yetirsələr, özlərinin və övladlarının səadətini təmin edər, üstəlik cəmiyyətin xoşbəxtliyi və islahı yolunda çox müsbət və təsirli addım atmış olar. Çünki ölkə daxilində və ya dünya səviyyəsində olan cəmiyyətlər məhz bu cavan sinifdən təşkil olunmuşdur. Sağlam ailə və d
... Read more »
ÜÇÜNCÜ HİSSƏ ON ALTINCI FƏSİL EVLƏNMƏ YAXUD MÜQƏDDƏS BİR èEYVƏND Allah taala buyurur: "Həyat yoldaşı olmayan kişi və qadınları, həmçinin layiqli kənizlərinizi və əməlisaleh qullarınızı evləndirin. Əgər fəqir və yoxsul olsalar, Allah Öz lütf və mərhəməti ilə onları zəngin edəcəkdir. Allah vüsət bağışlayan və biliklidir.”[219] ... Read more »
ON SƏKKİZİNCİ FƏSİL EVLƏNMƏDƏ VASİTƏÇİ OLMAĞIN FƏZİLƏTİ İslam–qarşılıqlı kömək və məsuliyyət dinidir. Onun bütün ardıcılları bir-birinin ətrafına yığışmış böyük bir ailə kimidir, elmi, ictimai, iqtisadi, səhiyyə və s. kimi imkanlar qarşısında məsuliyyət daşıyırlar. Həzrət Peyğəmbərin göstərişinə müvafiq olaraq bütün bu fərdlər bir bədənin müxtəlif üzvləri kimi biri-biri ilə sıx əlaqədə olmalı, onların bir-biri ilə olan münasibətləri və əlaqələri günəşin şüalarının günəş ilə olan əlaqələrindən daha möhkəm olmalıdır.”[241] ... Read more »
İYİRMİ BİRİNCİ FƏSİL LAYİQLİ HƏYAT YOLDAŞININ ZAHİRİ ƏLAMƏTLƏRİ Evlənmənin əsas məqsədlərindən biri də cinsi ehtiyacların təmin olunması, qadın və kişinin ruhi aramlığına, asayişinə nail olmaqdır. Qadın və kişi bir-birinə qarşı nə qədər ideal olsalar və təqva, dindarlıqdan əlavə, zahiri gözəlliklərə də malik olsalar, bir o qədər də bir-birinə sevimli, səmimi olacaqlar. Buna əsasən, gözəllik, yaxşı idarəçilik, bacarıq, elmi kamallar və s. bütün bunlar bu məsələdə təsirlidir. Məsum rəhbərlərimiz də bu barədə müxtəlif kəlamlar söyləmişlər. Həzrət Əmirəl-möminin Əli (əleyhissalam) buyurur:... Read more »
İYİRMİ ÜÇÜNCÜ FƏSİL EVLƏNMƏDƏN ƏVVƏL QADINA BAXMAQ Naməhrəm şəxslərə ləzzət və şəhvət nəzəri ilə baxmaq insanın Allah eləməmiş, daha böyük günaha–zinaya mürtəkib olmasına, iman, şərəf və heysiyyətinin aradan getməsinə, Allahın qəzəb oduna–cəhənnəm oduna düçar olmasına səbəb olur. Əgər böyük günahlara batmasa da belə, bu işin ağır mənfi təsiri–iztirab və nigarançılıq, ailə və həyat yoldaşına qarşı ümidsizlik kimi təsirləri öz ardınca gətirir. Buna görə də günah və onun cəzası nəzərindən belə bir iş zinaya bərabər hesab edilmişdir. Bəzi rəvayətlərdə onu gözün zinası adlandırdırlar.[307]... Read more »
İYİRMİ BEŞİNCİ FƏSİL ÇOXARVADLILIQ Təbii olaraq ər-arvad arasında cinsi cəhətdən müəyyən fərqlər mövcuddur. O cümlədən, qadınların aylıq adətlərə (heyzə) və hamiləlik dövrlərində müəyyən çətinliklərə giriftar olmalarıdır. Bundan əlavə, qadınlar az yaşlarında, erkən evlənməyə ehtiyac duyurlar, onların cinsi qərizələri yaş cəhətindən daha tez baş qaldırır. Təbiidir ki, onların ömürlərinin çox hissəsi keçəndən sonra cinsi hazırlığı əldən verirlər. Həmçinin, kişilər ağır məsuliyyətli, pərişan və yorucu işlər nəticəsində adətən fani dünyanı qadınlardan tez tərk edirlər. Buna görə də, adətən, qadınların ömrü kişilərdən artıq olur. Əksər hal
... Read more »
