Bəzən eyni şəraitdə yaşayan ayrı-ayrı fərd və millətlərin arasından bir qrup şəxsin tez bir zamanda inkişaf mərhələlərini, birini digərinin arxasında qoyaraq yüksək tərəqqiyə nail olduğunun şahidi oluruq və bir çox hallarda heyrətlənirik. Heç nəyin dərinliyinə getməyə adət etməyən şəxslər bu kimi hallarla qarşılaşdıqda dərhal bütün bunları ya «bəxt» və ya «təsadüf» adlandırır və həm təəssüf, həm də həsrətlə deyirlər: «Allah bəxtini açıb», «təsadüfə bir bax!», «Bu dünyada heç bir şey digər bir şeyin şərti deyilmiş?!»

Bir halda ki, əgər bir qədər dərindən düşünsək görəcəyik ki, bütün bu nailiyyətlər nə bəxt, nə də təsadüf üzündən əldə olunmuşdur. Bəlkə əldə olunan nailiyyətlərə və uğursuzluqlara müxtəlif amillər səbəb olmuşdur və ən başlıca amillərdən biri də «əxlaq»dır.

Məsələn, İkinci dünya müharibəsindən sonra xarabalıqlara çevrilmiş Almaniya respublikası hal-hazırda dünyanın inkişaf etmiş iqtisadi ölkələrindən biri hesab olunur. Məsələnin nə yerdə olduğundan agah olan şəxslər bilirlər ki, alman camaatı nə bizdən istedadlı, nə də hafizəlidirlər və bu həqiqəti də çox gözəl dərk edirlər ki, inkişaf etmələrinin və əldə etdikləri nailiyyətlərin başlıca səbəbi də onlarda əxlaqi xüsusiyyət halına çevrilmiş nəzm-intizam və məsuliyyət hiss etmələri olmuşdur.

Onların həyat tərzinə nəzər saldıqda cəsarətlə deyə bilərik ki, əldə etdikləri nailiyyət və inkişafa səbəb olan məhz həmən bu amildir.

Əlbəttə bu bir dövrə aid olan misaldır. Bəlkə də bir vaxtlar ictimai həyat və əxlaq normaları bir o qədər də bəlli olmamışdır, lakin bu günlər əxlaq normaları insanların həyatına o qədər böyük təsir göstərmişdir ki, heç bir şəkk və şübhəyə yer qoymamışdır. Digər tərəfdən də insana dəyər verən onun yiyələndiyi yüksək əxlaqi və insani xüsusiyyətləridir. Məhz bunun sayəsində ona insan adı verilir, əks təqdirdə heyvanla onun arasında heç bir fərq olmayır.

Hər bir şəxsin insani dəyərlərini, onun əxlaqi səciyyələrində axtarmaq lazımdır və bunu da unutmamaq lazımdır ki, insan yüksək əxlaqi xüsusiyyətlərə yalnız ruh və psixologiyanı tərbiyə etməklə nail ola bilər. Bunun üçün də bir çox əxlaq və psixologiya alimləri öz kitablarında yüksək əxlaqi xüsusiyyətlərə yiyələnmək və əxlaq pozğuntuluqları ilə mübarizə aparmaq üçün geniş söhbətlər aparmış və bir çox hallarda bu məsələnin elmi cəhətlərinə əsaslanmışlar.

Biz müsəlmanların dini rəhbər hesab etdiyimiz şəxslər də ən gözəl əxlaq müəllimləri olmuş və nümunəvi insan timsalı özlərində əks etdirmişlər. Onlar insanın yüksək əxlaqi xüsusiyyətlərə yiyələnməsi üçün geniş proqramlar tərtib etmiş və öz həyat tərzlərində ən yüksək səviyyədə onu nümayiş etdirmişlər. Bizlər də yalnız onların sayəsində xoşbəxt həyat və yüksək insani dəyərlərə yiyələnə bilərik.

Özlərinin xoşagəlməz xüsusiyyətlərindən əziyyət çəkən və özləri ilə bacarmayan şəxslərin sayı da az deyildir. Bu məsələ qürur və təkəbbürlük kimi xoşagəlməz xüsusiyyətlərə malik olan cavanlar üçün daha çox əhəmiyyət kəsb edir.

Lakin təəssüflər olsun ki, bu sahədə yazılmış və cavanların bu kimi çətinliklərini aradan qaldırılacaq kitabların sayı olduqca az və eyni zamanda müasir dildə deyildir. Demək olar ki, bu mövzunun yeri tamamilə boş qalmışdır. Bunun üçün də belə bir qərara gəldik ki, bu sahədə kitab təlif edib onu əziz cavanlarımıza təqdim edək.

Xoşbəxtlikdən bu böyük müvəffəqiyyətə də nail olduq. Qarşınızdakı bu kitabda yeni-yeni üsullardan və müasir psixoloqların istifadə etdikləri yeni üslublardan istifadə edərək ən mühüm əxlaqi məsələlərə toxunulmuş və cavan nəsl ondan mümkün qədər çox bəhrələnsin deyə kitabın nəşr və yazılmasına xüsusi diqqət yetirilmişdir.

Elmi dəlillərdən istifadə etməklə yanaşı ümumi kütlə ondan istifadə edə bilsin deyə olduqca sadə dildə yazılmışdır. Kitabı diqqətlə mütaliə edib orada toxunulan mətləblərdən nəticə çıxarmağı tövsiyə edirik və qətiyyətlə deyə bilərik ki, düzgün nəticə çıxara bilən hər bir şəxs bu günlər ictimaiyyətimizə böyük zərbə vuran bir çox mənfi xüsusiyyətlərdən yaxa qurtara bilər.

Yüksək insani xüsusiyyətlərə yiyələnməyə başqalarından daha çox hazır olan cavanlarımıza bu kitabı mütaliə etməyi xüsusilə tövsiyə edirik. Onlar bu gözəl xüsusiyyətlərə yiyələnməklə böyük müvəffəqiyyətlər əldə etmiş olarlar.

Qum. Cavan nəslin elmi nicat müəssisəsi.