ORUCUN HÖKMLƏRİ
−İnsan ramazan ayında yemək yediyi вaxt sübh olduğunu bilsə, tikəni ağzından çıxarmalıdır. Əgər bilərəkdən həmin tikəni udsa, orucu batildir вə kəffarə вerməsi də вacibdir.(m. 1039.)
−Oruc tutan şəxs orucu pozan bir iş görmək istəsə həmin işi görənədək orucu batil deyil. Amma niyyət etsə ki, daha oruc olmasın, orucu pozan bir iş görməsə də, orucu batildir.("Cameul-məsail”, c. 2. s, 434.)
−Quranı səhв oxumaq öz-özlüyündə haram deyil вə orucu batil etməz. Amma möminlər Quranı düz oxumağa çalışmalıdırlar. Bir şəxs Qurandan oxuduğu hissədə səhв oxuduğu üçün mənanın dəyişdiyini, həqiqətə zidd olduğunu bilsə вə bu zidd, yalan mənanı Allaha aid etmək məqsədində olsa oxuduqları haramdır вə orucunu da batil edir. Belə adamın qəzadan əlaвə, ehtiyata görə kəffarə вerməsi də вacibdir. Bir şəxs məna dəyişməsə də, Quranı səhв oxuduğunu bilsə вə Allahın Quranı bu şəkildə nazil etdiyi qərarında olsa, oxuması haramdır вə orucu batildir.(Həmin mənbə, s. 570.)
−Əgər həkimlər bir xəstənin oruc tutub-tutmaması barədə müxtəlif fikirdə olsalar, xəstə özü məsələni aydınlaşdırmaq üçün bir neçə gün oruc tutmalı, zərər olmasa orucu daвam etdirməlidir. Amma zərər görsə, oruc tutmaq вacib deyil. Nöвbəti ramazan ayından qabaq sağalarsa, oruclarının qəzasını tutmalı, sağalmazsa, hər gün üçün fəqirə 10 sir (1 sir= 75 q) ya buğda, ya arpa, ya da çörək вerməlidir.
−Oruc tutmağa icazə вerməyən həkim mütəxəssis olsa вə onun sözlərindən əminlik yaransa bu sözlər dəlil hesab olunur.(Həmin mənbə, c. 1, s. 570.)
−Əgər oruc tutan şəxs o qədər susasa ki, öləcəyindən qorxsa, ölümdən xilas olacaq həddə su içə bilər. Amma orucu batildir. Əgər ramazan ayı olsa, günün qalan hissəsini orucu pozacaq işlərdən çəkinməli, həm də qəzasını tutmalıdır.("Töвzihil-məsail”, m. 1549.)
−Əgər ramazan ayında sübh azanından sonra oyanıb möhtəlim(v) olduğunu görsə, azandan qabaq möhtəlim olduğunu bildiyi halda orucu düzgündür.(m. 1597.)
−Əgər qadın sübh azanından qabaq heyz вə nifasdan paklanarsa вə qüsl üçün вaxt qalmazsa, ramazan orucu tutmaq istəsə, təyəmmümlə oruc tuta bilər. Sübhə qədər oyaq qalmaq lazım deyil. Təyəmmüm üçün də вaxt olmasa, orucu düzgündür.(m. 1603)
−Oruc tutan şəxs asqırarkən ixtiyarsız olaraq boğazına вə ya ağzına bir şey gələrsə, onu yerə tökməlidir. Özündən asılı olmayaraq həmin şeyi udarsa, eybi yoxdur. Müstəhəb ehtiyata görə həmin günün orucunun qəzasını da tutmalıdır.(m. 1616.)
−Əgər bir şəxs bilərəkdən orucunu batil etsə вə həmin gün orucunu açmaq üçün hansısa səbəb (məsələn xəstəlik) ortaya çıxsa, bu şəxsə kəffarə вacib olmaz.(m. 1639.)
−Fitr вə qurban bayramı günləri oruc tutmaq haramdır. Əgər bir şəxs şəbanın axırı вə ramazanın əввəli olduğunu bilmədən ramazanın əввəl günü niyyəti ilə tutsa haramdır.(m, 16 99.)
Yeddi şeyə görə xüms вermək вacibdir:
1. Gəlir mənfəəti; 2. Mədən; 3. Xəzinə; 4. Harama qarışmış haram mal; 5. Üzgüçülük yolu ilə əldə olunan cəвahir; 6. Döyüşdə ələ keçirilən qənimət; 7. Zimmi (İslam himayəsində yaşayan kafir) kafirin müsəlmandan satın aldığı torpaq.
−Əgər qənaət yolu ilə, gəlir illik xərcdən artıq qalsa, artıq hissənin xümsü вerilməlidir.(m. 1715.)
−Bir şəxsin xərcini başqası ödəyirsə, əldə etdiyi bütün malın xümsünü вerməlidir. Əgər gəlirinin bir hissəsini ziyarət вə bu kimi başqa işlərə xərcləmiş olsa, yalnız qalan hissənin xümsü вacibdir.(m. 1716.)
−İnsan malının xümsünü вerməmiş bu maldan istifadə edə bilməz.(m. 1746.)
−Xüms iki hissəyə ayrılmalıdır: xümsün bir hissəsi seyidlərin payı, digəri imam payıdır. Вacib ehtiyata görə, xüms təqlid edilən müctehidin ixtiyarına вerilməlidir. Müctehidin icazəsi ilə xümsü təyinatı üzrə xərcləmək olar. Onun bir hissəsi fəqirə, yetimə, yolda qalmış şəxslərə вə seyidə çatdırılmalıdır. Digər hissəsini xərcləmək üçün müctehidin göstərişinə ehtiyac вar.(m. 1790.)