Onuncu fəsil: Döyüş və cihad
Biz təxminən qırx gün Xürrəmşəhrdə muqavimət göstərib iraqlıların şəhəri işğal etməsinə imkan vermədik. Bu müddətdə Böyük Rəhbər misilsiz şücaətlə bəsçi düşmənin mövqelərinə hücum edir, onların tanklarının düzümün pozur və irəliləmələrinə mane olurdu. O, İmam Xomeyni ilə görüşəndə yeni və düzgün bilgiləri çatdırmaq üçün üç və beş nəfərlik qruplarla düşmən qüvvələrinin içinə qədər irəliləyir və əməliyyat zonasını müşahidə edərək yeni məlumatlar toplayırdı.
Höccətül-İslam Zün-nur
Müharibənin ilk günlərində bizim əsas müdafiə xəttimiz Əhvazda idi. Bir gün səhər tezdən ön xətdə idim, yuxudan ayıldım, gördüm ki, bir nəfər xəttə baş çəkir. Elə bildim Müdafiə nazirliyinin həmişə bizə baş çəkən zabitlərindəndir. Öz işimlə məşğul oldum, o, iki nəfərlə birgə bizim səngərimizə girdi. Ona baxdıqda gördüm ki, Ayətullah Xameneidir. O, hərbi formada, kəmərində bir tapança ilə, düşmənlə bir kilometr fasiləsi olan ən təhlükəli nöqtədə bizim görüşümüzə gəlmişdi. Birgə gözətçi xəttə getdik. Böyük Rəhbər bütün xəttə baxış keçirdi və ərzaq məhsullarının cavabdeh şəxslərinə dedi: "Gəlin ön cəbhədəki uşaqlara bir şey hazırlayaq”. Sonra mənə buyurdu: "Sizin durduğunuz yer çox həssas yerdir, ehtiyatlı olun ki, düşmən fırlanıb sağ tərəfdən gəlməsin”.
Höccətül-İslam Amili
Döyüşçülərin əhval-ruhiyyəsini qaldırmaq
Ayətullah Xamenei İraqın İran əleyhinə müharibəsi başlayan gündən Şəhid doktor Mustafa Çəmranla birgə cəbhələrdə yaxından və fəal iştirak edirdi, silah alıb gecələr kəşfiyyat əməliyyatlarına qoşulurdu. O, İslam döyüşçülərini müdafiə edir və onlara yüksək əhval-ruhiyyə bağışlayırdı.
1988-ci ildə, yəni müharibənin sonlarında cəbhələrin vəziyyəti çətinləşdi, bəziləri öz ruhiyyələrini itirdilər. O, həmin zaman prezident ola-ola döyüşçü paltarı geyinir və nizam-intizamlı formada cəbhəyə gəlirdi. Ağanın cəbhədə iştirakı döyüşçülərin əhval ruhiyyəsinə çox yaxşı təsir bağışlayırdı. Nəhayət, həqiqi inqilab mudafiəçiləri vəhdətlə və döyüşü davam etdirməklə bəsçi düşmənin təcavüzlərini zərərsizləşdirdi və müharibəni İran İslam Respublikasının xeyrinə bitirdi.
General Abdullah İraqi
Müharibənin əvvəllərində cənub cəbhələrində çoxlu problemlərimiz var idi. Öz qəribliyimizi və çətinliklərimizi bildirmək istədikdə, İmamın Ali Müdafiə Şurasındakaı nümayəndəsi olan Böyük Rəhbərə müraciət edirdik. Cənubda olduğuna görə, o, bizim üçün möhkəm dayaq hesab olunurdu, biz də mütəmadi olaraq onunla iclaslar keçirir və problemlərimizi deyərək kömək istəyirdik. Ayətullah Xamenei bizim problemlərimizi həzrət İmama çatdırırdı və imkan olduğu təqdirdə, lazımı köməklər göstərilirdi.
Vitse Admiral Əli Şamxani
Müharibənin ortalarında Böyük Rəhbərin cəbhələrdə iştirakı azaldı. Komandirlərdən bir qrupu onun yanına gedib gileyləndilər və təkidlə Böyük Rəhbərdən cəbhədə iştirak etməməsinin səbəbinin soruşdular. Böyük Rəhbər buyurdu: "Mənim bundan başqa çarəm yoxdur. Həzrət İmam Xuzistan, İlam, Kermanşah, Kürdüstan və Qərbi Azərbaycan vilayətlərinə getməyi mənə haram edib. Amma əgər mənim cəbhədə iştirakımı bu qədər istəyirsinizsə,, tezliklə İmamın yanına gedib xahiş edəcəyəm ki, icazə versin”. Çox keçmədi ki, biz yenə Ayətullah Xameneinin cəbhədə iştirakının şahidi olduq.
Höccətül-İslam Zün-nur
Ayətullah Xameneinin prezident seçilməsindən sonra həzrət İmam onun döyüş bölgələrinə getməsini qadağan etdi. Müharibənin axırlarında o, çoxlu təkidlə yenidən cəbhəyə getmək barədə həzrət İmam Xomeyninin razılığını aldı və bir daha yaxından döyüş bölgələrinə yollandı. O, Tehranın cümə imamı kimi cəbhəyə getməzdən qabaq bütün cümə və camaat imamlarına müraciət yolladı, onları cəbhələrdə iştirak etməyə dəvət etdi. Onun bu inqilabçı və əhəmiyyətli hərəkəti cəbhələrdə böyük dəyişikliyə səbəb oldu. O, həmin dövrdə bütün diviziyalara baş çəkir, döyüş vahidlərinin vəziyyətini öyrənir və problemləri bir-bir əsgərlərin dilindən eşidirdi. Ağa ənənəvi olaraq, uşaqlarla ata kimi rəftar edir və mehribanlıqla onların sözlərini dinləyirdi. Bu iştirak və rəftar əsgərlərin ruhiyyəsində çox böyük bir təsir qoyurdu. Bu təsir, düşməni tam məğlubiyyətə uğradana qədər onları döyüş səhnəsində saxladı.
General Məhəmməd Kövsəri
Müharibənin əvvəllərində kəşfiyyat işlərilə məşğul idik, işimiz düşməni öyrənmək və onun haqqında məlumat toplamaq idi. Bir gün iraqlılar haqda bilgi əldə etmək üçün düşmənin tərk etdiyi bir yerə getdik. Orada Seyid Həsən adlı bir axar vardı, onun hər iki tərəfi ağacla örtülmüşdü. Axarın hansı tərəfində dayansaydın, ağacların sıxlığına görə qarşı tərəf görünmürdü. Biz elə bilirdik ki, axarın o biri tərəfində iraqlılar var, hazırol vəziyyətində axarın sağ tərəfindən irəliyə tərəf hərəkət etdik, qəfildən çoxlu səs-küylə rastlaşdıq, elə bildik düşmən bizə sarı gəlir. Onlar da bizim barəmizdə belə düşünmüşdülər, təhlükəsizlik qaydalarına riayət edə-edə axarın o biri tərəfinə atıldıq. Bu zaman gözlərimiz Böyük Rəhbərin simasına düşdü. Onda o, İmamın Ali Müdafiə Şurasında nümayəndəsi idi. O, bizdən qabaq bir neçə nəfərlə birgə bölgəni yoxlamaq üçün getmişdi, indi də yoxlama işini bitirib qayıdırdılar.
Ağanı orada görmək bizim üçün çox gözəl idi. Biz bu görüşdən yüksək əhval-ruhiyyə aldıq, silahlarımızı adi vəziyyətə gətirdik və Ayətullah Xameneinin səmimi məhəbbəti ilə qarşılaşdıq. Ağa bir-bir bizimlə əl görüşüb hamımızı öpdü.
General Əli Fədəvi