 151 Günah759. Günah Qur’an: «Günahı -istər aşkar olsun, istər də gizli- tərk edin. Çünki günah işlər görənlər öz əməllərinin cəzasına çatacaqlar.»[2645] «Bəli, pis işlər görən və günaha batanlar Cəhənnəm əhlidir və orada əbədi qalacaqlar.»[2646] 2392. İmam Əli (ə): «Günahlar xəstəlikdir. Onların dərmanı Allahdan istiğfar (bağışlanmaq diləmək) və şəfası bir daha o günahı təkrar etməməkdir.»[2647] 2393. İmam Əli(ə): «Ey insan! Hansı bir şey səni günah etməkdə həyasız, Rəbbinin qarşısında qürurlu və özünü xarab etməkdə adətkar etmişdir?»[2648] 2394. İmam Əli (ə): «Bu insanlara heyrətlənirəm. Sağlamlıqlarına zərər dəyəcəyindən qorxaraq yeməkdən pəhriz saxlayır, Amma onları Cəhənnəm əzabına atan günahlardan necə də çəkinmirlər!»[2649] 2395. İmam Əli (ə): «Əgər Allah-taala Ona itaətsizlik olunduğuna görə (əzabla) qorxutmasaydı belə, yenə də bəxş etdiyi nemətlərə görə Ona itaət etmək vacib olardı.»[2650] 2396. İmam Əli (ə):«Pisliklərdən çəkinmək yaxşılıq etməkdən üstündür.»[2651] 2397. İmam Əli (ə): «Həqiqətən, ağıllı insanlar dünyanın artığını tərk edərlər, o ki qalmış olsun günahları.! Halbuki, dünyanı tərk etmək fəzilət və ləyaqət, günahları tərk etmək isə vacibdir.»[2652] 2398. Mə‘sum İmamlar (ə) buyururlar: «Çalışın və sə‘y göstərin, əgər (xeyir) əməl etmirsinizsə, (heç olmasa) günah da etməyin. Çünki binanı tikən və onu uçurmayanın binası, hərçənd kiçik olsa da ucalar. Amma binanı tikən və sonra da onu uçuran şəxsin binası ucalmaz.»[2653] 760. Aşkar günah etmək 2399. İmam Əli (ə): «Pak olan Allaha aşkar surətdə itaətsizlik etmək, cəzaları tezləşdirər.»[2654] 2400. İmam Rza (ə): «Öz günahını aşkar edən kəs xar olub tək-tənha qalar. Günahı gizli və örtülü saxlayan kimsə bağışlanar.»[2655] 761. Ən böyük günahlar 2401. İmam Əli (ə): «Ən pis günah, günahkarın onu yüngül (kiçik) sanmasıdır.»[2656] 2402. İmam Əli (ə): «Allah yanında ən böyük günah, sahibinin israr (dəfələrlə təkrar) etdiyi günahdır.»[2657] 2403. İmam Baqir (ə): «Günahların hamısı pisdir, onların ən pisi isə üzərinə ət və qan gələn günahdır.»[2658] 762. Bağışlanmayan günahlar Qur’an: «Şübhəsiz ki, Allah Ona şərik qoşmağı bağışlamaz və ondan qeyri günahı istədiyi kəsə keçər. Allaha şərik qoşan kəs, Əlbəttə ki, böyük günah etmişdir.»[2659] Hədis: 2404. Allahın Peyğəmbəri (s): «Pis əxlaqdan başqa bütün günahların tövbəsi vardır. Çünki pis əxlaqlı insan hər günahdan qurtarıb tövbə edəndə, digər bir günaha düşər.»[2660] 2405. İmam Əli (ə): «Allah-taalanın Qur‘anı Kərimdə buyurduğu qəti hökmlərdən bəziləri bunlardır. Əgər insan bu əməllərdən birini edib, tövbə etmədiyi halda Allahı ilə görüşərsə, (xeyirli işlər görmək üçün) özünə zəhmət verib və əməlini xalis etsə belə, özü üçün bir xeyir aparmaz: Allahın ona vacib etdiyi ibadətdə və sitayişdə Allaha şərik qoşmaq, kimsəni öldürməklə öz qəzəb atəşini söndürmək, özü etdiyi işə görə başqasını məzəmmət etmək, insanlardan öz ehtiyac və istəyini əldə etmək üçün dində bir bidət icad etmək, insanlarla ikiüzlü, ya da ikidilli olmaq.»[2661] 2406. İmam Baqir (ə): «Bağışlanmayan günahlardan biri də insanın dediyi bu sözdür: «Kaş bu günahdan başqa heç bir şey barədə sorğu-sual olunmayaydım.»[2662] 2407. İmam Sadiq (ə): «(Ey Cundubun oğlu) Din qardaşlarının (həmməsləklərinin) səndən narazılıqlarından başqa bütün günahlar bağışlanar.»[2663] 763. Gizlində günah etməkdən çəkindirmək 2408. İmam Əli (ə): « (Özünüzə) Xəlvət yerlərdə Allaha qarşı günah etməkdən çəkinin. Çünki şahid olan Allah həm də (mühakimə edən) hakimdir.»[2664] 2409. İmam Baqir (ə): «Gizlində günah edən kəsə qarşı Allah etinasız olar.»[2665] 764. Günahı yüngül və kiçik sanmaq 2410. Allahın Peyğəmbəri (s): «Həqiqətən, mömin öz günahını, onun üstünə düşəcəyindən qorxduğu böyük bir qaya kimi görür. Kafir isə öz günahına burnunun qabağından (vızıldayıb) keçən bir milçək kimi baxır.»[2666] 2411. Allahın Peyğəmbəri (s): «Həqiqətən, iblis sizin kiçik günahlarınızdan şaddır.»[2667] 2412. Allahın Peyğəmbəri (s): «Günahın kiçikliyinə baxmayın. Ancaq baxın, görün kimə qarşı ədəbsizlik etmisiniz.»[2668] 2413. İmam Əli (ə): «Pak olan Allahın yanında ən böyük günah, günahkarın nəzərində kiçik sayılan günahdır.»[2669] 2414. İmam Baqir (ə): «Günahını kiçik saymaq və bu vəziyyəti ilə razılaşmaq kimi müsibət yoxdur.»[2670] 2415. İmam Kazim (ə): «Kiçik günahları az hesab etməyin. Çünki həmin günahlar bir-birinin üstünə qalanıb çoxalar.»[2671] 2416. İmam Rza (ə): «Kiçik günahlar böyük günahlara açılan bir yoldur. Allah qarşısında az günahdan qorxusu olmayan kimsə, çox günahda da Ondan qorxmaz.»[2672] 765. Böyük günahlar Qur’an: «Əgər sizə qadağan olunmuş böyük günahlardan çəkinsəniz, sizin (digər) pisliklərinizdən keçər və sizi ali bir məqama çatdırarıq.»[2673] Hədis: 2417. Allahın Peyğəmbəri (s): «Böyük günahlar bunlardan ibarətdir:«Allaha şərik qoşmaq, ata- ananı incitmək, adam öldürmək və (başqalarının hüququnu pozmaq və xalqın malını yemək) üçün yalandan and içmək.»[2674] 2418. İmam Əli (ə) ən böyük kəbirə günahlar barədə verilən suala cavabında:«Allahın məkrindən (möhlət və əzabından) qafil olub özünün amanda olduğunu sanmaq, Allahın köməyindən məyus olmaq və Allahın rəhmətindən ümidini üzmək.»[2675] 2419. İmam Sadiq (ə): «Yeddi böyük günah vardır:«Mömini qəsdən öldürmək, iffətli qadına böhtan atmaq, düşmənə qarşı olan cihad meydanından qaçmaq, hicrətdən sonra təərrub[2676], yetimin malını haqsız yerə yemək, ribanın (sələmin) haram olduğunu biləndən sonra ondan qazanc kimi istifadə etmək və Allahın vacib etdiyi Cəhənnəm əzabına səbəb olan hər bir şey.»[2677] 766. Günaha etməkdə israrlı olmaq Qur’an: « Və o kəslər ki, pis iş gördükləri və özlərinə zülm etdikləri zaman Allahı yad edər və günahlarının bağışlanmasını diləyərlər, (Məgər) Allahdan başqa günahları kim bağışlar? Belə isə, onlar öz günahlarının pisliklərindən agah olduqda, bir daha gördükləri işlərdə israr etməsinlər.»[2678] Hədis: 2420. Allahın Peyğəmbəri (s): «İstiğfarla (bağışlanmaq diləməklə) böyük günah bağışlanar və kiçik günahda israr etməklə (kiçiklik) mənası aradan gedər.»[2679] 2421. İmam Baqir (ə) «…gördükləri işlərdə israr etməsinlər» ayəsi barədə): «Günahda israr etməyin mənası budur ki, bəndə günah edəndən sonra, onun bağışlanmasını istəməz və tövbə etmək fikrində də olmaz.»[2680] 767. Günaha şad olmaq 2422. İmam Əli (ə): «Allah-taala günahdan ləzzət alan kimsəni zəlil edər.»[2681] 2423. İmam Səccad (ə): «Günaha şad olmaqdan çəkin. Çünki günaha şad olmaq onu etməkdən pisdir.»[2682] 768. Günahların nəticələri 2424. Allahın Peyğəmbəri (s): «Günah, onu etməyən kəs üçün də bədbəxtlikdir. Çünki əgər onu eyb tutarsa, (həmin günaha) duçar olar, əgər onun qeybətini edərsə günahkar olar və əgər ona razı qalarsa onda şərik olar.»[2683] 2425. İmam Əli (ə): « Gözlərin yaşı rəhmsizlikdən qeyri bir səbəbdən qurumadı, qəlblər də yalnız günahların çoxluğundan rəhmsiz oldular.»[2684] 2426. İmam Səccad (ə): «Göydən yağışın yağmasının qarşısını alan günahlar hakimlərin ədalətsiz hökm çıxarmaları, yalan şəhadət vermək və şəhadəti gizlətməkdən ibarətdir.»[2685] 2427. İmam Baqir (ə): «Heç bir il digər ildən az yağıntılı deyil. Əslində, Allah-taala yağışı istədiyi yerə yağdırar. Amma bir xalq günah əməllər edəndə Allah-taala onlar üçün təyin etdiyi yağışı yağdırmaz.»[2686] 2428. İmam Sadiq (ə): «İnsan bir günah edən zaman onun qəlbində qara nöqtə yaranar. Əgər tövbə etsə, o nöqtə təmizlənər. Ancaq əgər yenə günah etsə həmin nöqtə böyüyər və nəhayət qəlbinin hər yerini bürüyər. Bundan sonra isə o, heç vaxt nicat tapmaz.»[2687] 2429. İmam Sadiq (ə): «Allah-taala bəndəyə verdiyi hər bir neməti, yalnız həmin neməti ondan məhrum etməyə layiq olan günaha görə geri almışdır.»[2688] 2430. İmam Sadiq (ə): «Həqiqətən, bəndə etdiyi bir günaha görə gecə namazından məhrum olar. Pis əməlin insana tə‘sirinin surəti, bıçağın ətə tə‘sirinin sürətindən daha çoxdur.»[2689] 2431. İmam Sadiq (ə): «Günahların nəticəsinə görə ölən adamların sayı, əcəlinin çatmasına görə ölənlərin sayından çoxdur.»[2690] 2432. İmam Rza (ə): «Rəhbərlər yalan danışanda göydən yağış yağmaz, sultan zülm etsə dövlət zəifləyib etibardan düşər və zəkat verilməyəndə heyvanlar ölər.»[2691] 729. Cəzası tez yetişən günahlar 2433. Allahın Peyğəmbəri (s): «Üç günahın cəzası bu dünyada çatar və axirətə qalmaz: Ata-ananı incitmək, xalqa zorakılıq və zülm etmək, başqalarının yaxşılıqlarına qarşı naşükrlük etmək.»[2692] 2434. İmam Baqir (ə): «Əmirəl-mömininin (ə) kitabında belə yazılıb: «Üç günahın sahibi bu dünyada onların cəzasını çəkər. Bu günahlar: zülm etmək, qohumluq əlaqələrini kəsmək və yalandan and içməkdir.»[2693] 770. Günahların dərmanı. 2435. Allahın Peyğəmbəri (s): «Hər dərdin dərmanı var. Günahların dərmanı da istiğfardır (bağışlanmaq diləmək).»[2694] 2436. Allahın Peyğəmbəri (s): «Möminin yetmiş iki pərdəsi var. Bir günah edən zaman bir pərdə yırtılar və əgər tövbə etsə Allah o pərdəni digər yeddi pərdə ilə birlikdə ona qaytarar.»[2695] 771. Günahların kəffarəsi 1. Dünyəvi cəza. 2437. Allahın Peyğəmbəri (s): «Mömin kişi və qadınlar həmişə can, mal və övladlarında bəlaya düçar olarlar ki, sonda heç bir günahı qalmadan Allaha qovuşsunlar.»[2696] 2438. İmam Əli (ə): «Bizim şiələrdən hər biri qadağan etdiyimiz bir iş görərsə, ölməmişdən qabaq onun malına, ya övladına və ya özünə bəla gələr. Bununla da, öz günahlarından təmizlənər və Allahla günahsız halda görüşər. Əgər günahlarından hələ də bir şey qalarsa, ölüm zamanı çətinliklə can verər.»[2697] 2439. İmam Sadiq (ə): «Allah-taala bəndənin xeyrini istəyəndə onun günahlarının cəzasını elə bu dünyada verər. Bəndəyə pislik istəsə, onu öz günahlarında saxlayar ki, Qiyamət günü günahlarının cəzasını çəksin.»[2698] 2. Xəstəliklər. 2440. Allahın Peyğəmbəri (s): «Xəstəlik günahları təmizləyər.»[2699] 2441. Allahın Peyğəmbəri (s): «Bir gecə qızdırma içində olmaq bir ilin günahlarının kəffarəsidir.»[2700] 2442. İmam Əli (ə): «Allah-taala bəndəyə xəstəlik göndərdikdə xəstəliyinin miqdarı qədər onun günahlarından təmizləyər.»[2701] 2443. İmam Əli (ə) (uşaqların xəstəliyi barədə): «Onların ata və analarının günahlarının kəffarəsidir.»[2702] 3. Qəm-qüssələr. 2444. Allahın Peyğəmbəri(s): «Möminin başına gələn elə bir əziyyət, hadisə, qəm-qüssə və hətta qəlbinin nigarançılığı olmayıb ki, bunların vasitəsilə Allah-taala onun günahlarını silməsin.»[2703] 2445. İmam Sadiq(ə): «Həqiqətən, qəm-qüssə müsəlmanı günahdan təmizləyər.»[2704] 2446. İmam Rza (ə): «Əli şiələrindən elə bir şəxs yoxdur ki, gün ərzində bir pis əməl, ya bir günah edəndə gecə onu qəm-qüssə burüməsin. Bunun vasitəsilə onun etdiyi pis əməl, ya günah silinib gedər. Bəs, qələm belə şəxsin günahlarını necə yazsın?»[2705] 4. Xeyir əməllər Qur’an: «Günün əvvəlində və sonunda, gecənin ilk saatlarında namaz qıl. Çünki yaxşılıqlar pislikləri silib aparar. Bu, ibrət götürənlər üçün bir ibrətdir.»[2706] 2447. Allahın Peyğəmbəri (s): «Elə ki bir pis əməl etdin, yaxşı iş gör ki, o pisliyi təmizləsin.»[2707] 5. Xoşxasiyyətlilik. 2448. Allahın Peyğəmbəri (s): «Əgər insanda bu dörd xislət olarsa, başdan ayağa günaha batmış olsa belə, Allah-taala onun günahlarını yaxşılığa və savaba çevirər: doğruluq, həya, xoşxasiyyətlilik və şükr etmək.»[2708] 2449. İmam Sadiq (ə): «Günəş buzu əritdiyi kimi, xoş xasiyyət də günahları əridər. Sirkə balı necə korlayırsa, pis xasiyyət də (xeyir) əməlləri elə korlayar.»[2709] 6. Məzlumların köməyinə çatmaq. 2450. İmam Əli (ə): «Məzlumların fəryadına çatmaq və qəmlinin qəmini dağıtmaq böyük günahların kəffarəsindəndir.»[2710] 7. Mələklərin əfv diləmələri. 2451. İmam Sadiq (ə): «Allah-taalanın elə mələkləri var ki, külək (payız çağı) ağacın yarpaqlarını saldığı kimi, günahları bizim şiələrin çiynindən aşağı salarlar. Allah-taalanın «öz Rəbblərinə sitayiş edərək Ona təsbih deyirlər və möminlər üçün bağışlanmaq diləyərlər.» kəlamında Allaha and olsun ki, möminlərdən məqsəd sizlərdən başqa bir kəs deyil.» [2711] 8. Çoxlu səcdə. 2452. İmam Sadiq (ə):«Bir kişi peyğəmbərin yanına gəlib ərz etdi:«Ey Allahın Rəsulu. Günahlarım çoxalıb, əməllərimsə zəifləyib və azalıb.» Allahın Peyğəmbəri (s) buyurdu:«Çox səcdə et. Çünki külək ağacların yarpağını tökdüyü kimi, səcdə də günahları tökər.» [2712] 9. Həcc və ümrə. 2453. Allahın Peyğəmbəri (s):«Bu ümrə növbəti ümrəyədək olan arada baş verən günahların kəffarəsidir. Qəbul olunmuş həccin savabı Cənnətdir. Elə günahlar var ki, Ərəfatdan başqa heç bir yerdə bağışlanmaz.[2713] 10. Məhəmməd və onun ailəsinə (Əhli-Beytinə) salavat göndərmək. 2454. İmam Rza (ə):«Kim günahlarının silinməsi üçün bir iş görə bilmirsə, Məhəmməd və onun pak ailəsinə çoxlu salavat göndərsin. Çünki bu əməl günahların kökünü kəsər.» [2714] 11. Ölüm. 2455. Allahın Peyğəmbəri (s):«Ölüm - möminlərin günahlarının kəffarəsidir.» [2715] 152 Başçılıq 772. Başçılığın məzəmməti 2456. İmam Baqir (ə):«Baş olmağa çalışma, quyruq olarsan.» [2716] 2457. İmam Sadiq (ə):«İş başında olan rəislərdən uzaq olun. Çünki Allaha and olsun, ayaqqabılar bir kəsin arxasınca səs çıxardısa, ya onu həlak edər, ya da məhvə sürükləyər.» [2717] 2458. İmam Sadiq (ə):«Rəislik axtaran məhv olar.» [2718] 2459. İmam Rza (ə) bundan sonra bir kişinin adını çəkdi və dedi: «O, rəislik axtarandır. İki yırtıcı canavarın çobançız bir sürüyə hücum edən zaman vurduğu ziyan, rəisliyə çalışan adamın müsəlmanların dininə vurduğu ziyandan azdır.» [2719] 773. Rəhbərlik aləti 2460. İmam Əli (ə):«Rəhbərliyin aləti, sinənin genişliyidir.» [2720] 2461. İmam Əli (ə):«Səvaxətli insan ağalığa çatar, varlı isə rəyasətə.» [2721] 774. Yuxu müjdəsi 2463. Allahın Peyğəmbəri (s) «Onlara müjdə var» ayəsi barədə: «O müjdə, möminin gördüyü yaxşı yuxudur. Onun vasitəsilə dünyada möminə müjdə verilər.»[2723] 2464. Allahın Peyğəmbəri (s):«Müjdə verənlərdən başqa nübüvvətdən bir şey qalmamışdır.»Soruşdular:«Mücdə verənlər nədir?» Buyurdu:«Doğru yuxu.» [2724] 2465. İmam Rza (ə):«Sübh açılanda Allahın Peyğəmbəri (s) öz səhabələrinə deyərdi:«Bir kəsdə mücdə verən varmı?» Bunu dedikdə Həzrətin məqsədi yuxu idi.» [2725] 775. Yuxunun növləri 2466. İmam Baqir (ə):«Bəndələr yuxuya gedən zaman ruhları səmaya qalxar. Beləliklə, ruhun səmada gördükləri nə varsa həqiqətdir, fəzada gördükləri isə pərişan edən yuxulardır.» [2726] 2467. İmam Sadiq (ə):«Yuxu üç növdür: möminə Allah tərəfindən verilən müjdə, şeytanın vəsvəsə etdiyi qorxu və pərişan (nigaran) edən yuxular.»[2727] 776. Yuxunu yozmaq və danışmaq 2468. Allahın Peyğəmbəri (s):«Sizlərdən kim yaxşı yuxu görsə, onu yozsun və başqalarına danışsın. Əgər pis yuxu görsə, onu yozmasın və heç kəsə söyləməsin.» [2728] 2469. Allahın Peyğəmbəri (s):«Yuxunu paxıllıq və təcavüzdən pak olan mömindən başqa, bir kimsəyə danışmaq olmaz.» [2729] 154 Riyakarlığın məzəmmət olunması Qur’an: «Öz yurdlarından təkəbbürdən məst halda, özlərini xalqa göstərmək üçün çıxanlar və başqalarını Allah yolundan çəkindirənlər kimi olmayın. Allah onların etdiklərindən ağahdır.»[2730] Hədis: 2470. Allahın Peyğəmbəri (s):«Vay olsun, dini dünya malından ötrü vasitə edənlərə! Öz yumşaq dilləri ilə insanların qarşısına quzu cildində çıxarlar, sözləri baldan şirindir, qəlbləri isə canavar qəlbidir. Allah-taala buyurmuşdur:«Mənə (rəhmətimə) lovqalanırlar?!»[2731] 2471. Allahın Peyğəmbəri (s):«Mələk bəndənin əməllərini sevinə-sevinə yuxarı aparar. Yaxşı əməllərini yuxarı çatdırdıqda, Allah-taala buyurar:«Onları siccində[2732] yerləşdir. Bu əməllər Mənə xatir olmayıb.»[2733] 2472. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qiyamət günü riyakara nida gələr: «Ey pis əməl sahibi! Ey yalançı! Ey riyakar! Əməlin bərbad oldu, savabın aradan getdi. Get, öz savabını, əməllərini kimdən ötrü etmişdinsə, ondan al.» [2734] 2473. Allahın Peyğəmbəri (s):«Allah-taala buyurur:«Həqiqətən, Mən ən ehtiyacsız şərikəm. Buna görə, bir iş görən Məndən qeyrisini onda şərik tutarsa, Mən o işə nifrət edərəm. Belə iş, Mənə şərik qoşulandan ötrü görülüb.» [2735] 2474. Peyğəmbər (s):«Allah-taala zərrə qədər riya ilə qarışıq olan əməli qəbul etməz.» [2736] 2475. Allahın Peyğəmbəri (s) bir kişinin «Ey Allahın Rəsulu, nicat nədədir?» sualına cavabından: «Bəndənin Allaha itaəti insanlara xatir etməməsində.» [2737] 2476. İmam Əli (ə):«Adamın batininin xəstə və zahirinin gözəl olması necə də pisdir.» [2738] 2477. İmam Əli (ə):«İlahi! Zahirimin insanların nəzərində gözəl olmasından və Sənin üçün aşkar olan batinimin çirkinliyindən, özümü riyakarlıqla xalqın nəzərində Sənin məndən daha yaxşı bildiyin şeylə bəzəməyimdən, sonra da gözəl zahirimi xalq üçün göstərib bu əməlimin pisliyini Sənin yanına gətirməyimdən və bu minvalla bəndələrinə yaxınlaşıb, razılığından uzaq düşməyimdən Sənə pənah gətirirəm.» [2739] 2478. İmam Baqir (ə):«Kimin zahiri (tərəzisinin gözü) batinindən ağır gələrsə, onun əməl tərəzisi yüngül olar.» [2740] 2479. İmam Sadiq (ə):«Riyakarlıqdan çəkin. Çünki kim Allahdan qeyrisi üçün bir iş görərsə Allah-taala onu Allaha şərik qoşduğu həmən kəsə tapşırar.» [2741] 778. Riya və şirk 2480. Allahın Peyğəmbəri (s):«Hər şeydən çox, sizin üçün kiçik şirkdən narahatam.» Ərz etdilər:«Ey Allahın Rəsulu! Kiçik şirk nədir?» Buyurdu:«Riya.» [2742] 2481. İmam Əli (ə):«Bilin ki, azacıq riya, şirkdir.» [2743] 2482. İmam Əli (ə):«Allahın Rəsulundan (s) «Kimin öz Rəbbi ilə görüşmək ümidi varsa, yaxşı işlər görməli və heç kəsi Rəbbinə şərik qoşmamalıdır»[2744] ayəsi haqda soruşdular. Həzrət (s) buyurdu:«Kim özünü xalqa göstərmək üçün namaz qılarsa müşrikdir… və kim Allahın əmrlərindən birini özünü xalqa göstərmək üçün yerinə yetirərsə müşrikdir.»[2745] 779. Riyakarların acı aqibəti 2483. Allahın Peyğəmbəri (s):«Cəhənnəm və onun əhli riyakarların əlindən fəryad qopararlar.» Dedilər:«Ey Allahın Rəsulu! «Alov necə fəryad qoparar?» Buyurdu:«Riyakarlara verilən əzab alovunun istisindən.» [2746] 2484. İmam Sadiq (ə):«Qiyamət günü namaz qılan bəndəni gətirərlər və o, deyər:«Ey Rəbbim, mən Sənin razılığın üçün namaz qılmışam.» Amma ona deyilər:«Xeyir, əslində sənin barəndə «filankəs necə də gözəl namaz qılır» demələrindən ötrü namaz qılmısan. Onu Cəhənnəmə aparın.» [2747] 780. Riyakarın nişanələri 2485. İmam Əli (ə):«Riyakarın üç nişanəsi var: insanları görəndə sevincək olar, tək qalanda isə halsız və tənbəl, hər bir işdə təriflənməyini istər.» [2748] 781. Müxtəlif 2486. Allahın Peyğəmbəri (s):«Gizli (ibadət və xeyir əməl) aşkardan yaxşıdır. Bu əməlləri aşkar surətdə etmək, başqalarına nümunə olsun deyə yerinə yetirmək istəyən kəs üçün yaxşıdır.» [2749] 2487. İmam Baqir (ə) (Zurarə, yaxşı iş görən və kənardan onun bu əməlini kimsənin gördüyü zaman bundan xoşhal olan bir şəxs barədə Həzrətdən (ə) soruşduqda): «Eybi yoxdur, hamı xeyir əməllərinin insanlar qarşısında aşkar olunmasını istəyər. Ancaq, bir şərtlə ki, o xeyir əməli həmin məqsədlə yerinə yetirməsin.» [2750] 2488. İmam Sadiq (ə):«Kim gizlində xeyir iş görsə, ona (gizli işin) savabı yazılar. Əgər onu dilinə gətirsə, həmin gizli əməl silinər və ona aşkar əməlin savabı yazılar. Əgər ikinci dəfə dilinə gətirsə, aşkar əməlin savabı silinər və onun üçün riya yazarlar.» [2751]
[2645] Ə'nam/120 [2646] Bəqərə/81 [2647] Ğurərul-Hikəm, hədis 11890 [2648] Nəhcül-Bəlağə, xütbə 223 [2649] Tuhəful-Uqul, səh.204 [2650] Nəhcül-Bəlağə, hikmət 290 [2651] Ğurərul-Hikəm, hədis 1522 [2652] Biharul-Ənvar, c.78, səh.301, hədis 1 [2653] Biharul-Ənvar, c.70, səh.286, hədis 8 [2654] Ğurərul-Hikəm, hədis 9811 [2655] Biharul-Ənvar, c.73, səh.356 , hədis1 [2656] Biharul-Ənvar, səh.364, hədis96 [2657] Ğurərul-Hikəm, hədis 3131 [2658] əl-Kafi, c.2, səh.270, hədis7 [2659] Nisa /11 [2660] Biharul-Ənvar, c.77, səh.48 , hədis3 [2661] Nəhcül-Bəlağə, xütbə 153 [2662] əl-Xisal, səh.24, hədis83 [2663] Tuhəful-Uqul, səh.303 [2664] Biharul-Ənvar, c.78, səh.70 , hədis25 [2665] Biharul-Ənvar, c.46, səh.247 , hədis35 [2666] Əmali-Tusi, səh.527, hədis1162 [2667] Biharul-Ənvar, c.73, səh.363 , hədis93 [2668] Biharul-Ənvar, c.73, səh.168 , hədis6 [2669] Ğurərul-Hikəm, hədis3141 [2670] Tuhəful-Uqul, səh.286 [2671] Əmali-Mufid, hədis157, hədis8 [2672]Biharul-Ənvar, c.73, səh.353 , hədis55 [2673] Nisa/31 [2674] Kənzul-Ummal, hədis7798 [2675] Kənzul-Ummal, hədis4325 [2676] «Lisanul-ərəb» lüğətində hicrətdən sonra təərrub barədə qeyd olunur ki, bədəvi (çöl) ərəblərinin arasından Mədinəyə hicrət edənlər yenidən badiyəyə (çölə, biyabana) bədəvilərlə yaşamaq üçün geri qayıdırdılar. Bu əməl isə dindən dönmək demək idi. Üsuli-Kafinin tərcüməçisi və şərhçisi bu ifadənin altında yazır:«Hicrətdən sonra təərrob» ifadəsi İslamın ilk dövlərində, Məkkə və əhalisi kafir olan digər məntəqələrdən Mədinəyə- İslamın mərkəzinə hicrət edən kəslərə aid edilirdi. Onların başqa müsəlmanlarla birlikdə əhalisi kafir olan məntəqələrə yenidən qayıtmasına «hicrətdən sonra təərrob» deyirdilər. Bu böyük (kəbirə) günahlardan biri və dindən dönmək sayılırdı. Lakin, Mə‘sum İmamların (ə)zamanında və qeybət dövründə təərrbun mənası, bir müsəlmanın dinini aşkar etməsinə və öyrənməsinə yasaqlar qoyulmasına baxmayaraq kafir məmləkətində qalmasıdır. Onun orada qalması böyük günahlardan sayılır. Bəzi alimlər təərrobun mənasını ümumiləşdirmiş, hətta buraya elm, təhsil alan və sonra onu tərk edənləri də şamil ediblər. [2677] əl-Kafi, c.2,səh.277, hədis3 [2678] Ali İmran/135 [2679] Biharul-Ənvar, c.73, səh.355 , hədis62 [2680] Biharul-Ənvar, c.73, səh.32,hədis10 [2681] Ğurərul-Hikəm, hədis 8823 [2682] Biharul-Ənvar, c.73, hədis329 [2683] əl-Firdovs, c.2, səh.249, hədis3169 [2684] İləluş-Şəraye, səh.81 , hədis1 [2685] Nurus-Sədəleyn, c.5,səh.597, hədis24 [2686] Biharul-Ənvar, c.73,səh.329, hədis12 [2687] Biharul-Ənvar, c.73,səh.327, hədis10 [2688] Biharul-Ənvar, səh.339 , hədis21 [2689] əl-Kafi, c.2,səh.272, hədis16 [2690] Əmali-Tusi,səh.701 , hədis1498 [2691] Əmali-Mufid,səh.310, hədis2 [2692] Əmali-Mufid,səh. 237 , hədis1 [2693] Əmali-Mufid,səh.198, hədis8 [2694] Mustəcrikul-Vəsail, c.5,səh.316, hədis5972 [2695] Nəvadirur-Ravəndi,səh.6 [2696] Biharul-Ənvar, c.67,səh.236 , hədis54 [2697] əl-Xisal,səh. 635, hədis10 [2698] Biharul-Ənvar, c.81, səh177, hədis18 [2699] Biharul-Ənvar, c.65,səh.244 , hədis83 [2700] Biharul-Ənvar, c.81,səh.186 , hədis39 [2701] Dəaimul-İsam c.1,səh.218 [2702] Biharul-Ənvar, c.81,səh.186, hədis40 [2703] Tuhəful-Uqul,səh.38 [2704] əd-Dəəvat,səh.120 [2705] Biharul-Ənvar, c.68,səh.146 , hədis94 [2706] Hud/114 [2707] Əmali-Tusi,səh.186 , hədis312 [2708] əl-Kafi, c.2,səh.108 , hədis7 [2709] Biharul-Ənvar, c.71,səh.395 , hədis74 [2710] Nəhcül-Bəlağə, hikmət 24 [2711] Biharul-Ənvar, c.59,səh.196 , hədis61 [2712] Əmali-Səduq,səh.404 , hədis4 [2713] Biharul-Ənvar, c.59,səh.196 , hədis46 [2714] Əmali-Səduq,səh.68 , hədis4 [2715] Əmali-Mufud,səh.283 , hədis8 [2716] əl-Kafi, c.2,səh.338, hədis1 [2717] əl-Kafi, c.2, ,səh.297, hədis3 [2718] əl-Kafi, c.2,səh.297 , hədis2 [2719] əl-Kafi, c.2,səh.297, hədis1 [2720] Nəhcül-Bəlağə, hikmət 176 [2721] Tuhəful-Uqul,səh.96 [2722] Mustədrəkul-Vəsail, c.12,səh. 143 , hədis13810 [2723] əl-Kafi, c.8,səh.90, hədis60 [2724] Biharul-Ənvar, c.61,səh.177 , hədis39 [2725] əl-Kafi, c.8,səh.90 , hədis59 [2726] Əmali-Səduq,səh.125 , hədis16 [2727] əl-Kafi, c.8,səh.90 , hədis61 [2728] Kənzul-Ummal,hədis 416392 [2729] əl-Kafi, c.8,səh.336 , hədis530 [2730] Ənfal, ayə 47 [2731] Ə‘lamud-Din,səh.295 [2732] Siccin-zindan günahkarların və kafirlərin əməl dəftəri [2733] əl-Kafi, c.2, səh.295, hədis7 [2734] Munyətul-Murid.səh.318 [2735] İddətud-Dai,səh.203 [2736]Tənbihul-Xəvatir, c.1,səh.187 [2737] Tənbihul-Xəvatir, c.1, səh.186 [2738] Ğurərul-Hikəm,hədis 9661 [2739] Nəhcül-Bəlağə, hikmət 276 [2740] Əmali-Səduq,səh.398 [2741] əl-Kafi, c.2,səh.293, hədis1 [2742] İddətud-Dai,səh.214 [2743] Tuhəful-Uqul,səh.151 [2744] Kəhf, ayə 110 [2745] Təfsirul-Qummi, c.2,səh.47 [2746] Mustədrəkul-Vəsail, c.1,səh.107 , hədis 109 [2747] əz-Zöhdli lil Huseyn ibni Səid,səh.63, hədis 166 [2748] əl-Kafi, c.2,səh.295 , hədis 8 [2749] Kənzul-Ummal,hədis 5273 [2750] əl-Kafi, c.2,səh.297 , hədis18 [2751] İddətud-Daai,səh.221 |
