-Vacib namazların 1-ci və 2-ci rəkətlərində həmd ("fatihə”) surə ("İxlas”) oxumaq (qiraət) vacibdir

-Vaxt məhdud olarsa, surəni oxumaqmaq da olar.

-"həmd” surəsini nafilə namazlarında da oxumaq vacibdir.

-Namazda vacib səcdəsi olan surələrdən oxumaq olmaz.

-Zöhr və əsr namazlarında həmd və surə astadan deyilməlidir.

-Kişilər sübh, məğrib və işa namazlarını ucadan qılmalıdırlar.

-Namazı fəryad həddində ucadan və şəxsin özünün eşitməyəcəyi həddə astadan qılmaq olmaz.

-Həmd və surənin qiraətində bilərəkdən səhvə yol vermək (hərəkə təşdid və s.) namazı batil edir.

-Həmd və surənin düzgün oxuşunu öyrənmək vacibdir.

Həmd –"Fatihə”: Bismillahir –rəhmanir –rəhim, əlhəmdulillahi rəbbil aləmin, ərrəhmanir –rəhim, maliki yəvmiddin, iyyakə nəbudu və iyyakə nəstəin, ihtinəs-siratəl mustəqim, siratəlləzinə ənəmtə ələyhim, ğəyril məğzubi ələyhim vələzzalin.

Surə -"İxlas”: Bismillahir –rəhmanir –rəhim,

Qul hüvəllahu əhəd, əllahüs –səməd, ləm yəlid və ləm yuləd, və ləm yəkulləhu kufuvən əhəd.

"Həcc” surəsinin 77-ci ayəsində buyurulur: "Ey iman gətirənlər, rüku və səcdə edin.” Rüku əlləri dizlərə qoymaqla qəddin əyilməsidir.

-Namazın hər rəkətində bir rüku vacibdir.

-Rükunun zikri rüku vəziyyətində aram dayanaraq deyilməlidir.

-Rükudan sonra qiyam və bir an aram dayanmaq vacibdir.

-Rükuda üç dəfə "sübhənallah” demək kifayətdir.

-Rükudan qalxdıqdan sonra "səliməllahu limən həmidə, əllahu əkbər” demək müstəhəbdir

-Namazın hər rəkətində iki səcdə vacibdir.

-Səcdədə alını torpağa qoymaq vacibdir. Bədənin yeddi üzvünə dayaqlanmaq vacib ehtiyatdır.

-Səcdənin zikri səcdə vəziyyətində aram dayanmaqla deyilməlidir.

-Səcdədə üç dəfə "sübhənallah” demək kifaytdir

-Alınla ayaq barmaqlarının toxunduğu səth dörd barmaqdan çox fərqlənməlidir.

-İki səcdə arasında aram oturmaq vacibdir.

-İki səcdəni qurtarıb qalxarkən "bihəvlillahi və qüvvətihi əqumu və əqud” demək müstəhəbdir.

-Daşa, torpağa, torpağdan bitib yeməli və geyməli olmayan şeylərə səcdə etmək olar.

-Niyyət Allaha şükr etmək deyilsə qəbrə səcdə etmək haramdır.

Əvvəla qeyd edək ki, bütün namazların ikinci rəkətində həmd və surədən sonra əlləri dua vəziyətində qaldıraraq qunut tutmaqj müstəhəbdir. Qunutda istənilən duanı oxumaq olar.

41-ci dərsdə təşəhhüd və salamların yeri göstərilmişdir. Həm təşəhhüd, həm də salam oturaq vəziyyətdə icra olunur.

Təşəhhüdün mətni: əlhəmdulillah, əşhədu ənla ilahə illəllah, vəhdəhu la şərikə ləh, və əşhədu ənnə muhəmmədən əbduhu və rəsuluh, əllahummə səlli əla muhəmmədin və ali muhəmməd.

Salamın mətni: Əssəlamu ələykə əyyuhənnəbiyyu və rəhmətullahi və bərəkatuh, əssəlamu ələyna, və əla ibadillahi salihin, Əssəlamu ələykum rəhmətullahi və bərəkatuh.

-Namazın salamında "Əssəlamu ələyna və əla ibadillahis” və ya "Əssəlamu ələykum rəhmətullahi və bərəkatuh.cümlələri ilə kifayətlənmək olar. Amma kifayətlənmək müstəhəbdir.

-Təşəhhüdün sonunda salavat demək namazı batil edir.

-Salamı deyib namazı bitirdikdən sonra dua, şükr səcdəsi, təqibat olduqca faydalıdır.

Qurani –kərimdə "rukuya gedənlərlə rüku edin” buyurulur. İslam ictimai din olduğundan ictimai tədbirlərə, eləcə də, cəmiyyət namazı adlanan birgə ibadətə üstünlük verir. "Cümə” surəsində müsəlmanlara cümə namazı qılmaq tapşırılır. Cümə namazı iki rəkətdir. Cümə namazı qılmaq üçün islamla birlikdə azı beş nəfər olmalıdır. Cümə namazında iki hissədən ibarət xütbə oxunması vacibdir. Xütbənin birinci hissəsində müsəlmanlar təqvaya dəvət olunur, ikinci hissədə isə onlara taleh yüklü məsələlər barədə məlumat verilir.

İslam dinində iki rəsmi bayram qeyd olunur: Orucluq ayından sonra fitr bayramı və həcc mərasimindən sonra qurban bayramı. Bu bayramlar münasibəti ilə iki rəkət namaz qılmaq müstəhəbdir. Bu namazın birinci rəkətində beş təkbir və beş qunut, ikinci rəkətində dörd təkbir və dörd qunut vardır.

Ayət dedikdə günəş və ay tutulmalarını, zəlzələ və digər qorxulu təbiət hadisələrini nəzərdə tuturuq.

İslam peyğəmbərinin oğlu İbrahim vəfat edərkən günəş tutulmuşdu. Avam camaat bu hadisəni İbrahimin ölümü ilə əlaqənədirdilər. Amma peyğəmbər bu mövhumatı aradan qaldırmaq üçün oğlunun cənazəsini qoyub camaatın qarşısına çıxdı və buyurdu: ”Ay və günəş Allahın fərmanı ilə hərəkət edirlər. Onların tutulması kiminsə ölümü ilə əlaqədar olmur. Ay və günəş tutulduqda namaz qılın.”

Ayət namızı iki rəkətdir və hər rəkətdə beş rüku var. Hər rükudan qabaq bir həmd və surə oxunur.

Ayət namazının vacib olması üçün insanda bu hadisələrin baş verməsi hər hansı bir yolla yaranmalıdır.

"Bəqərə” surəsinin 183-cü ayəsində Allah təala buyurur: "Ey iman gətirənlər, sizdən əvvəlkilərə vacib olduğu kimi sizin üçün də oruc vacib edildi.”

Oruc hicri təqvimin ramazan ayında sübh azanından məğrib azanınadək Allaha yağınlıq niyyəti ilə aşağıdakı şeylərdən çəkinməkdir:

1. Yemək; 2. İçmək; 3. Cinsi yaxınlıq; 4. İstimna (özündən məni xaric etmə); 5. Allah, peyğəmbər və imamların adından yalan danışmaq; 6. Qatı tüstü və tozun boğaza (hülqə) çatması; 7. Qəsdən başı suya batırmaq; 8. Cünub, heyz, nifas halında sübh namazınadək qalmaq; 9. Qidalandırıcı iynələrdən istifadə; 10. Qəsdən qusmaq.

Orucun imana, təqvaya, sağlamlığa, iradəyə böyük faydaları vardır. İmam Sadiq (ə) buyurur: "Oruc təkcə yemək-içməkdən çəkinmək deyil. Oruc tutan insan dilini yalandan, gözünü haramdan qorumalı, dava-dalaşdan, həsəddən, qeybətdən qeylü –qaldan uzaq olmalı, hətta doğrudan and içməməli, söyüş söyməməli, zülmdən çəkinməlidir.”

Orucunu bilərəkdən pozan adam həmin günün qəza orucunu tutmaqdan əlavə kəffarə ödəyir. Orucun kəffarəsi iki ay ardıcıl oruc tutmaq, bir qul azad etmək, 60 miskini doyurmaqdır. Haram yolla orucunu pozan insan (məsələn, şərab içməklə) hər üç kəffarəni ödəməlidir. Orucunu qusmaqla pozmuş adama kəffarə yoxdur və s.

Fitr və qurban bayramları günü oruc tutmaq (qəza orucu və ya müstəhəb orucu) haramdır. Qadın ərindən icazəsiz müstəhəb orucu tuta bilməz.

"Ənfal” surəsinin 41-ci ayəsində buyurulur: "Qənimətin beşdə biri Allaha, peyğəmbərə və onun yaxınlarına, yetimlərə, yoxsullara və yolda qalanlara aiddir.” Şiə fiqhində yeddi şey üçün xums –beşdə bir (20 %) ödənməlidir:

1. Müharibədə ələ keçrilmiş qənimət; 2. Mədəndən hasil edilmiş qızıl, gümüş, neft, kükürd və s. Faydalı qazıntılar3. Xəzinə; 4. Üzgüçülük yolu ilə dənizdən çıxarılmış qiymətli daşlar; 5. İllik qazançın xərclənməmiş hissəsi; 6. İslamın pənahında olan qeyri –müsəlmanın ("zimmi”) aldığı torpaq; 7. Sahibi və qədəri naməlum olan harama qarışmış mal

İrs və mehriyyənin xumsunu vermək vacib deyil. Bir dəfə xumsu verilmiş kəlir üçün ikinci dəfə xums ödənmir

"Tövbə” surəsinin 103-cü ayəsində buyurulur: "Onların mallarından sədəqə al ki, bununla onları pak edəsən.” Zəkat Quranda paklıq, təmizlik mənasında işlədilmişdir.

İslamda on şeyin zəkatını vermək vacibdir. Dəvə, inək, qoyun, buğda, xurma, arpa, kişmiş, qızıl, gümüş və orucluq ayının səhəri gün fitriyyə, yəni bədənin zəkatı. Lakin bir şeyin zəkatını vacib olması üçün həmin şeyin miqdarı nisab deyilən həddə çatmalıdır. 5 dəvəyə 1 qoyun, 30 inəyə bir dana, 30 qoyuna bir qoyun zəkat verilməlidir. Buğda, xurma, arpa və kişmiş nisab həddinə (847 kq) çatdıqda yağışla suvarılmışsa 1/10 əllə suvarılmışsa 1/20 hissə zəkat ödənir. Qızıl və gümüş üçün də nisab həddi və zəkat miqdarı müəyyənləşdirilmişdir.

"Ali –İmran” surəsinin 97-ci ayəsində buyurulur: "Qüvvəsi (istitaət) çatan insanlar Allaha xatir həccə getməlidirlər. İtaətsizlik edənlər bilməlidirlər ki, Allah dünya əhlindən ehtiyacsızdır.”

Həccin oduqca böyük ictimai əhəmiyyəti vardır Müxtəlif millətlərdən olan müsəlmanların bir yerə toplaşıb, tapış olması, bir-birlərinin vəziyyətindən xəbər tutması olduqca mühüm bir məsələdir. Həcc müsəlman dünyasının birliyinin təmin edən əzəmətli bir ibadətdir.

Həcc dinin sütanlarındandır və istitaətli insanın həccə getməsi böyük günahdır. Həccə gedən insan qayıtdıqdan sonra normal yaşayış və iş imkanına malik olmalıdır.

Həcc proqramı iki hissədir. Birinci hissədə (Ümreyi təməttə) beş əməli yerinə yetirmək vacibdir: 1. Ehram; 2. Təvaf; 3. Təvaf namazı; 4. Səfa və Mərvə arasında səy; 5. Saç və dırnaqdan qısaltmaq.

Həcc proqramının ikinci hissəsi (həcci təməttö) on üç əməldən ibarətdir: 1. Məkkədə ehram; 2. Ərəfatda qalmaq; 3. Məşərül –həramda qalmaq; 4. Cəməreyi -əqəbədə daşlama; 5. Zibh (qurban kəsmək); 6. Hülq və təqsir (başın ülgüclə qırxılması, dırnağı qısaltmaq); 7. Kəbənin təvafı; 8. Təvaf namazı; 9. Səfa və Mərvə arasında səy; 10. Təvafi- nisa; 11. Təvafi – nisa namazı; 12. Minada qalmaq; 13. Minada üç daşlama.

Ehram dedikdə niyyət, xüsusi geyim geyib, "ləbbeyk” deyilməsi nəzərdə tutulur. Təvaf sol çiyin kəbə evinə tərəf olmaqla qara daşdan başlayaraq 7 dəfə kəbənin ətrafına dövrə vurulmasıdır.