ALLAHIN ADI İLƏ Artıq iki əsrdən çoxdur ki, qondarma Vəhhabi məzhəbi dağıdıcı həşərat kimi dinin canına düşmüşdür. Hansı ki, bu məzhəb sağlam zəkanın qəbul etdiyi normalarla, yaradılışdan gələn fitri meyllərlə heç bir şəkildə uyuşmur. İbn Teymiyyənin dоnuq və sərt fikirlərindən qaynaqlanan bu təlimin başlıca prinsiplərinə azacıq nəzər salsaq, onun təsisçilərinin dinə, şəriətin həmişəyaşarlığına, cəmiyyətdə tətbiqinə qarşı dərin kin bəslədiklərinin şahidi olarıq. Onlar dinə qarşı çirkin niyyətlərini həyata keçirmək üçün dinin zahiri tərəfini hədəfə alır və aldadıcı şüarlarla çıxış edirlər. Sanki, Peyğəmbər (s) dönəmində mövcud olmuş və cəmiyyətdə öz əksini tapmış İslama qarşı çıxır, Allahın göstərişlərini sıradan çıxartmaq üçün öncə dinin zahiri tərəfindən başlayırlar. Maraqlıdır, zahir olmadıqda batinə, forma olmadıqda məzmuna necə yetmək olar? Bütün bunlar göstərir ki, məlum məzhəbin yanlışlığını üzə çıxarmaq üçün heç də güclü elmi sübutlara ehtiyac yoxdur. Çünki onların, hətta dinin öz sübutunu tapmış zahiri tərəfinə belə müvafiq olmadıqları hər addımda özünü tam aydınlığı ilə göstərir. Onların qarşıya qoyduqları hər bir müddəanın yüzlərlə bir-birini inkar, istisna edən tərəfləri mövcuddur. Görəsən, Vəhhabiliyin təsisçisi, ondan da öndə duran İbn Teymiyyə, nə üçün Peyğəmbərin (s) məzarını ziyarət etməyin haramlığına öz şüarlarının, məqsəd və məramlarının önündə yer vermişdir? Bu müqəddəs məzarı ziyarət etmək yolu ilə Allaha yaxınlaşmırıqmı? Bu növ ziyarətlər tövhidin özünü möhkəmlətmirmi? Bütün bunlar Peyğəmbəri (s), onun göstərişlərini unutdurmaq, bu əvəzolunmaz, həmişəyaşar örnəyi müsəlmanlardan almaq, onu yaddaşlardan silmək məqsədi daşımırmı? Məşhur Əhli-sünnə alimi Qəstəlani deyir: "İbn Teymiyyənin Peyğəmbərin (s) məzarının ziyarət olunmasını qadağan etməsi, onun atdığı ən bağışlanmaz addımlardandır” . Qəzali deyir: "Yaşadığı zaman Peyğəmbəri (s) görüb təbərrük edənlər, vəfatından sonra о hәzrәtin məzarını ziyаrәt edərək təbərrük etməlidir” . Qərami Şafeinin təbirincə desək, İbn Teymiyyə Peyğəmbərə (s) belə hörmətsizlik edərək deyir: "O həzrəti (s) ziyarət etmək məqsədi ilə səfərə çıxmaq günahdır” . Yəqin ki, vəhhabilər bacarsaydılar, Peyğəmbərin (s) məzarını belə yerlə yeksan edər, hələ bu azmış kimi Kəbəyə hörmətlə yanaşmağın, "Həcərül-əsvəd”i öpməyin haram olduğunu da iddia edərdilər. Necə ki, valideynim Ayətullah əl-üzma Fazil Lənkərani buyurur: "Şirk əqli baxımdan qeydlənə bilməz (bu və ya digər əmələ məxsus ola bilməz). Belə olan halda «Peyğəmbərin (s) məzarını öpmək haram, "Həcərül-əsvəd”i öpmək isə icazəlidir» - deyə iddia etmək yanlışdır. Onların bu yаnlış fətvalarını tətbiq etdikdə "Həcərül-əsvəd”i öpməyin də şirkin bariz nümunələrindən olduğu qənaətinə gəlirik. Lakin bu şirk icazəli şirkdir. Bir halda ki, bu, açıq-aşkar rüsvayçılıqdır. Günümüzdə, müsəlmanlar daim ətrafı bürüməkdə olan bu xərçəng хәstәliyinә qаrşı oyaq olmalı, özlərini, övladlarını bu növ zəhərli fikirlərdən qorumalıdırlar. Sonda görkəmli tədqiqatçı alim Höccətül-İslam vəl-müslimin Hacı Şeyx Nəcməddin Təbəsiyə olmazın zəhmətlər bahasına ərsəyə gətirdiyi bu qiymətli əsərə və yanlış vəhhabi təliminə kəskin və qənaətbəxş cavablar verdiyinə görə minnətdarlığımı bildirir və hörmətli mütərcimə, dəftərxananın mədəni-maarif şöbəsinin həmkarlarına təşəkkür edirəm. Ümidvaram ki, çəkilən bütün bu zəhmətlər Allah dərgahında məqbul hesab ediləcəkdir. Məhəmməd Cavad Fazil Lənkərani QƏBİRLƏRİN TƏMİR EDİLMƏSİ VƏ GÜNBƏZ TİKMƏK 1. Vəhhabilərin nəzər nöqtələri 2. Vəhhabilərin baxışlarının tənqidi 3. Hədisin sənədinin tənqidi 4. Səhabə və müsəlmanların həyat tərzi 5. Günbəzli məzarlardan (tarixi) nümunə-lər 6. İbn əz-Zübeyrdən nəql olunan hədisin sənədi ilə bağlı tənqidi fikirlər 7. Hədisin mətnində mövcud olan qüsurlar VƏHHABİLƏRİN NƏZƏR NÖQTƏLƏRİ Vəhhabilər qəbirləri təmir etməyi, üzərində bina ucaltmağı, günbəz tikməyi və bəzək işləri aparmağı şirk və kafirlik kimi qələmə verir və qəbir üzərində inşa edilən türbə və günbəzlərin dağıdılmasını vacib hesab edirlər. Belə fətvalardan bir neçəsinə nəzər salaq: 1. Sənani deyir: "Türbə büt misalındadır. Çünki cahillik dövrü insanlarının bütlərə sitayiş etmələrinin, "qəbrə sitayiş edənlər”in məzar, ziyarətgah və ya türbə adlandırdıqlarına tapınmaları ilə heç bir fərqi yoxdur. Hər halda bu, adının dəyişməsinə baxmayaraq, eynilə cahillik dövrü insanlarının əməlləridir. Çünki büt adın dəyişilməsi ilə öz mahiyyətini dəyişmir” . 2. (İbn Teymiyyənin şagirdi) İbn əl-Qəyyim deyir: "Məzarlar üzərində inşa edilən tikililər bütləri təmsil edir və pərəstiş olunurlar. Bu növ tikililəri uçurmaq vacibdir. Uçurulmasına imkan olduğu təqdirdə оnlаrı bir gün belə saxlamaq düzgün deyil. Çünki onlar, "Lat” və "Üzza”ya (cahillik dövrünün iki ən böyük bütü) bənzəyir və ən böyük şirkdir”. 3. Vəhhabilər Şeyx əl-Məğribiyə ünvanlanan açıq məktubda bildirirlər: "Həqiqətən, peyğəmbərlər (ə) və digərlərinin məzarı üzərində ucaldılan tikili və günbəzlərə ehtiramla yanaşılması Peyğəmbərimizin (s) öncədən xəbər verdiyi məsələlərdəndir. Belə ki, o həzrət (s) buyurur: "Qiyamət baş verməzdən öncə ümmətimin bir hissəsi müşriklərə qatılaraq bütlərə sitayiş edəcək” . 4. Vəhhabilərin baş qazısı (Abdullah ibn Süleyman) "Ümm əl-qura” qəzetində yazır: "V əsrə qədər qəbirlər üzərində qübbə tikmək və binalar ucaltmaq (müsəlmanlar arasında) ənənə olmamışdır. Bu, yalnız V əsrdən sonra meydana gələn bidətdir”. 5. Mədinə alimlərinin (qəbir üzərində tikinti işi aparmaqla bağlı) suallara cavabları: "Qəbirlər üzərində tikinti işi aparmağın haram və qadağan olması haqqında yekdil rəy mövcuddur. Bu növ əməllərin haram olduğunu göstərən "səhih” hədislər çoxdur. Elə buna görə də bir çoxları bu növ tikililərin uçurulması haqqında fətva vermişlər”. Onlar buna sübut kimi Əbu əl-Həyyacın hәzrәt Əlidən (ə) nəql etdiyi hədisi göstərirlər. Hədisə görə Əli (ə) ona buyurur: "Bil ki, sənə Peyğəmbərin (s) mənə tapşırdığı bir şeyi tapşırıram. Gördüyün hər bir şəkili məhv et, rastına çıxan hər bir qəbri yerlə yeksan et” . |