Süyuti "Merac” әhvаlаtında yazır: "Peyğəmbərdən (s) nəql edilir: "At belində, Cəbraillə yanaşı gecə yol gedirdik. Cəbrail dedi:

Aşağı en, namaz qıl.

Mən bu işi yerinə yetirdim. Sonra o, dedi:

-Bilirsənmi harаda namaz qıldın? Sən "Tәyyibə”də namaz qıldın. Vaxt gələr ora mühacirət edərsən...

Yolumuza davam edirdik. O, dedi:

-Aşağı gəl və namaz qıl.

Mən onun göstərişini yerinə yetirdim.

Cəbrail dedi:

-Bilirsənmi harda namaz qıldın? Sən "Turi-Sina”da - həzrət Musanın Allahla danışdığı məkanda namaz qıldın.

Yolumuza davam edirdik. O, yenə dedi:

-Aşağı gəl və namaz qıl.

Göstərişini icra etdim.

Soruşdu:

- Harаda namaz qıldığını bilirsənmi? Sən "Beytul-ləhm”də -İsanın dünyaya gəldiyi məkanda namaz qıldın.” 

Əgər həzrət İsanın doğulduğu məkan böyük əhəmiyyətə malikdirsə və Rəsulullah (s) atından  düşüb orаda namaz qılırsa, onda demək o həzrətin də doğum yeri və dəfn olunduğu məkan böyük əhəmiyyət kəsb edir və orаda namaz qılmağın dəyəri artıqdır.

2- İbn Qəyyim Covzi (İbn Teymiyyənin şagirdi) yazır: "Hacər və İsmailin Allah yolunda səbr və müqavimətləri, qəriblik çətinliklərini yaşamaları və Tanrı müqabilində təslim olmaları (Allah yolunda qurban verilməsini qəbul etməsi) ilə elə yüksək məqama çatıblar ki, onların ayaq izləri (Səfa və Mərva arasında) qiyamət gününə qədər möminlərin ibadət məkanına çevrildi  .

Göründüyü kimi, İbn Qəyyim həzrət Hacər və İsmailin ayaq yerlərini qiyamətə qədər möminlərin ibadət məkanı hesab edir. Belə olduğu halda, niyə Peyğəmbərin (s) doğulduğu məkan və dəfn edildiyi yer möminlərin ibadətgahına çevrilməsin?!

3- İbn Cəzri deyir: "Dualar qəbul olunan məkanlardan biri də saleh şəxslərin dәfn оlunduğu qəbristandır” .

Peyğəmbərin qəbri kənarında üzü qibləyə tərəf durub dua etməyin nöqsanı vardırmı?

İbn Teymiyyə səhabələrə işarə edərək deyir:

"Onlar dua halında qəbirə tərəf deyil, üzü qibləyə durub, dua oxuyardılar” .

Cavablar:

Birinci: İbn Teymiyyə qəbirdən üz çevirib qibləyə tərəf dayanaraq dua edən heç bir səhabənin (hətta bir dəfə də olsun belə) adını qeyd etməmişdir.

İbn Əmr deyir: "Müstəhəb əməllərdən biri də dua halında Peyğәmbərin (s) qəbrilə üz-üzə dayanıb, qibləyә аrха çеvirməkdir”. 

İkinci: Dua halında qiblədən üz döndərməyin heç bir iradı yoxdur. Necə ki, ayədə deyilir: "فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ ” "Hər yana üz döndərsəniz Allah ordadır”.

Üçüncü: Fəqihlərin bu məsələdə verdiyi hökmlər İbn Teymiyyə və onun ardıcıllarının nəzərlərinə qarşıdır:

1- Malikin fәtvası: Mənsur Malikdən, dua halında Peyğəmbərin qəbrinə, ya qibləyə tərəf dayanmağın üstün olmasını soruşduqda, cavabında dedi: "Niyə onun qəbrindən üz döndərəsən? Bir halda ki, o həm sənin, həm də atan Adəmin (ə) qiyamət gününə qədər vasitəçisidir. Peyğəmbərin hücrəsinə tərəf üz tut və ondan şəfaət istə. Allah onun şəfaətini qəbul edir”. 

Bu sual-cavabdan aydın olur ki, Peyğəmbərin (s) qəbri kənarında dua oxumaq müsəlmanlar arasında məşhur və tanınan əməllərdən biri hesab edilmiş və bu işin caizliyi hamıya məlum olmuşdur. Lakin, Mənsuru çaşdıran səbəb isə üzü qibləyə və ya qəbirə tərəf durmağın hansının daha fəzilətli olması idi .

2-Xəffacinin fәtvası:

Şafeinin və bütün alimlərin fikirləri dua halında üzü qəbirə tərəf dayanmaq və qiblədən üz döndərməkdir. Əbu Hənifənin nəzəri də belədir. 

3-Tədqiqatçı Hənəfinin fәtvası:

Kamal ibn İlhimam deyir: "Əbu Hənifənin dua halında qibləyə tərəf dayanması fikri yanlışdır. Çünki, İbn Ömərdən nəql edilib: "Qiblədən üz döndərib, Peyğəmbərin qəbri ilə üz-üzə dayanmaq müstəhəbdir”.

Əbu Hənifənin nəzərində bu söz doğrudur və Kermaninin "Onun məzhəbi bu mövzuda deyilənlərin əksidir” deməsi yanlışdır. Çünki, о həzrət diridir və ziyarətçilərini görür. Əgər Peyğəmbər (s) dünyada olsaydı, onun ziyarətçiləri onunla üz-üzə durub qiblədən üz döndərəcəkdilər. 

4-İbrahim Hərbi "Mənasik” kitabında yazır: "Dua halında qiblədən üz döndərib üzü qəbirə tərəf dayanmaq lazımdır.

5-Əbu Musa İsfəhani Malikdən nəql edərək deyir: "Allah rəsulunun (s) ziyarətinə gələnlər qiblədən üz döndərib qəbirə qarşı dayanıb o həzrətə salam göndərib, dua oxusunlar”.

6-Səmhudi deyir: Şafeinin ardıcılları və digərləri belə nəql etmişlər: "Ziyarətçilər qəbrin qarşısında dayanıb üzünü qiblədən döndərməlidir. Hənbəlinin nəzəri də belədir”. 

7-Səxtyaninin nəzəri:

Əbu Hənifədən nəql edilmişdir: "Əyyub Səxtyani Peyğəmbərin (s) qəbrinə yaxınlaşıb, arxasını qibləyə, üzünü isə qəbirə tərəf tutub ağladı. 

8-İbn Cəmaətin fәtvası:

O, deyir: "Peyğəmbərin ziyarətinə gedən şəxs onun qəbrinin ətrafına dolanıb , üzü ilə qarşı-qarşıya dayansın və üzünü qiblədən döndərərək o həzrətə salam versin. Amma Kirmani bütün bu nəzərlərə əks olaraq demişdir: "Peyğəmbərin ziyarətinə gələn şəxs qibləyə tərəf dayanaraq dua etməlidir” 

9-İbn Əlmünkədir:

İbrahim ibn Səd deyir: "İbn Munkədiri məscidin astanasında namaz qıldığı halda gördüm. Sonra qayıdıb bir az yol getdi. Bu zaman qibləyə tərəf dayanıb, əllərini göyə qaldırıb dua etdi. Sonra qiblədən üz çevirib əllərini qılınc qından çıxarıldığı kimi göyə qaldırıb dua etdi. Bu əməli məsciddən çıxdıqda da kiminləsə xudahafizləşən şəxs kimi icra edib yola düşdü”. 

Dördüncü:

Ümumiyyətlə, qəbir kənarında –özü də o məkanda Peyğəmbərin dəfn edilməsi üçün təbərrük xatirinə- namaz qılmağın nə iradı var? Əgər İbrahimin (ə) üzərinə çıxdığı daş üzərində namaz qılırıqsa, bununla əlaqədardır ki, o həzrətin ayaq izi o daşın üzərində əks olunub və xüsusi şərəf və ehtirama malikdir. Allah bu haqda buyurmuşdur:

"وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلّىً”  

İbn Teymiyyənin dediyi "Evdə qılınan namazın fəziləti Peyğəmbər (s) və övliyaların qəbri kanarında qılınan namazın fəzilətindən çoxdur. ” kəlamı heç bir dəlilə əsaslanmır. Çünki, heç bir din rəhbəri belə bir məqama işarə etməmişdir. Baxmayaraq ki, İbn Teymiyyə din rəhbərlərinin buna təkid etməsini iddia edir!