Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcminin həyatı Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcmi, 1315-ci şəmsi ilində Horis kəndində dünyaya göz açmışdır. Atası Hacı Mirzə Əhməd ağa Horisi və onun babaları camaat içində sayılan ruhani alimlərdən olmuşlar. Anası, "Kuh Kəmər” vilayətinin seyyidlərindən olan Həzrət Ayətullah Əl-uzma Höccətin əmisi Hacı Miri Ağanın qızıdır. Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcmi müqəddimə dini dərslikləri atasının yanında yiyələndikdən sonra on beş yaşında, Təbriz şəhərinin "Talibiyyə” adlı mədrəsəsinə daxil olmuşdur. Bir ildən sonra 1332-ci şəmsi ilinin yay fəslinin axırlarında təhsilini davam etdirmək üçün "Qum” şəhərinin "Feyziyyə” mədrəsəsinə qəbul olmuşdur. Sonralar bu şəhərdə yaşamağa başlamışdır. O, Qum şəhərində 30 illik yaşadığı dövrdə Ayətullah Meşkini, Ayətullah Sultani Təbətəbai, Ayətullah Əllamə Təbətəbai, Ayətullah Gulpəyqani, Ayətullah Həsənzadə Amoli, Ayətullah imam Xomeyni (rəh) və s. kimi böyük və tanınmış şəxsiyyətlərdən dərs almışdır. Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcmi, ildə bir neçə ay "Məşhəd” şəhərinə səfər etmiş və oranın alimlərindən bəhrələnmişdir. Bu şəhərdə ikən, Ayətullah Əl-uzma Milani onun üçün elm və əxlaq baxımından nümunə sayılmışdır. Çoxlu mutaliələri nəticəsində "Səhiheynə bir baxış” adlı kitabının muqəddiməsini səkkizinci imam Həzrət Əli ibn Musa Ər-Rza (ə)-ın qəbrinin kənarında yazmağa başlamışdır. Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcminin əhli sünnə məzhəbinin kitablarında apardığı təhqiqləri, onun "Səhihi Buxari” və "Səhihi Müslüm” kitablarından götürdüyü bir çox qeydlərin toplanılmasına səbəb oldu. Atasının kəndində Ayətullah Əmini ilə onun görüşü, onun bir çox suallarına cavab tapmaq üçün gözəl fürsətlərdən biri idi. Ayətullah Əllamə Əmini Ayətullah Nəcminin pərakəndə olan qeydlərini görəndən sonra onu həmin mövzuda kitab yazmasına həvəsləndirdi. Əllamə Əmininin göstərişləri "Səhiheynə bir baxış” adlı kitabının yazılmasına səbəb oldu. Bu kitab yazılandan sonra 1353-cü şəmsi ilində bir çox böyük mərcəi təqlidlər və alimlər, Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcminin bu işinə görə ona təşəkkür etmişlər. Belə alimlərdən biri də Ayətullah Əllamə Əsgəridir. Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcmi, Əllamə Əsgərinin "Əbdullah ibn Səba”, "Ayişə Əli (ə)-ın dövründə” adlı kitablarını ərəb dilindən, fars dilinə tərcümə etmişdir. İran İslam inqilabından sonra 1357-ci şəmsi ilində Ayətullah Nəcmi İmam Xomeyni həzrətləri tərəfindən "Xoy” vilayətinin imami cüməsi təyin edildi. Bu müddət ərzində imami cümə vəzifəsində işləməsinə baxmayaraq Ayətullah Nəcmi Xoy vilayətində, Azad İslam Universitetini təsis etdi. Hal hazırda da bu Universitet İran İslam Respublikasının seçilmiş elmi və mədəni Universitetlərindən biri kimi sayılır. Bütün bunlara baxmayaraq Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcmi öz elmi təhqiqlərindən və işlərindən qalmır. O, bu müddət ərzində "İmam Huseyn (ə)-ın Mədinədən Kərbəlaya kimi söhbətləri”, "Bir elmi münahisə”, "İmamların Bəqidə olan qəbirlərinin tarixi” adlı kitablarını yazmışdır. Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcminin təlif və tərcümə etdiyi kitablar aşağıdakılardan ibarətdir: 1. Həcc və ziyarətə aid məsələlər; 2. Vəhhabiliklə tanışlıq; 3. Quran tarixi; 4. Hədis tarixi; 5. Quranla tanışlıq; 6. Ayişə, Əli (ə)-ın dövründə; 7. Abdullah ibn Səba kitabının tərcüməsi (2-ci və 3-cü cildlər); 8. Quranın ümumi məsələlərdə və elmlərdə bəyanları (1-ci və 2-ci cild); Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə Həmd və səna olsun uca Allaha ki bəndələrinə sonsuz nemətlər bəxş etmişdir. Allahın salamı olsun Peyğəmbərimiz Muhəmməd (s)-a , onun əhli-beytinə, Peyğəmbərimizə və onun əhli-beytinə iman gətirib, kömək edən səhabələrə. Hörmətli oxucular! Qarşınızda olan "Buxari və Müslümün səhihlərinə bir baxış” adlı bu kitab 30 ildən çoxdur ki yazılmışdır. Bu kitabın ikinci cildi İran İslam inqilabı ilə bir vaxta təsadüf edir. Təzə qurulmuş bu hökumətdə, İslam inqilabının çüçəklənməsi əhəmiyyət kəsb etdiyi üçün, üzərimizə qoyulmuş iyirmi illik Cümə namazının imamətliyi, bu kitabın üçüncü cildinin yazılmasını müvəqqəti olaraq təxirə saldı. Lakin, bu uzun müddətdə bu kitab üç dəfə müxtəlif dillərə tərcümə olunmuşdur. Birinci tərcümə 1987-ci ildə "Təəmmulatun fis-səhiheyn” adı ilə Beyrut şəhərində ərəb dilinə, ikinci tərcümə 1998-ci ildə "Əzvaun ələs-səhiheyn” adı ilə İranda ərəb dilinə, üçüncü tərcümə son illərdə (2005-ci ildə) Ordu dilinə "Səhiheyn kaik mutaliə” İranda çap olunmuşdur. Qarşınızda olan bu kitabın 1-ci cildi Allahın lütfü ilə İmam Xomeyni mədrəsəsinin mühəqqiq tələbələrindən biri olan Rəşad Əkbərov tərəfindən Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuşdur. Allah təaladan arzu edirik ki, onun elm aləminə etdiyi xidməti qəbul, inşəllah bu kitabın ikinci cildinin də tərcümə olmasında ona kömək etsin. Sonra ona arzulayırıq ki, neçə belə əsərlər yazsın, yazdığı və tərcümə etdiyi kitablarla oxucularını sevindirsin. Ona işlərində müvəffəqiyyətlər və apardığı təhqiqat işlərində uğurlar arzulayırıq. "Qum şəhəri” "Qum Elmiyyə hövzəsi” Ayətullah Məhəmməd Sadiq Nəcmi 1385-ci şəmsi ilinin dey ayı – 2006-cı miladi ilinin yanvar ayı. Rəhman və Rəhim Allahın adı ilə. |