Bunlar bir qrup sünni alimləridir ki, Əbdülvəhhabın həyatı dövründə onun iddialarını alt-üst etmək, şübhələrinə cavab vermək üçün çalışmış və bir sıra kitablar yazmışlar. Bu kitabları əvvəlcə əhli-sünnə alimlərinin yazmasının səbəbi, onların Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabla qardaşlıq, müəllimlik, tanışlıq əlaqələrinin olması, yaxud onun ideyalarının şiə mühitindən qabaq sünni mühitinə yol tapması idi.

Məkkə alimlərindən olan Əbu Hamid ibn Məzuq "Ət-Təvəssulu ilən-Nəbiyy və cəhələtul-vahabiyyin” adlı kitabında Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın müasirləri olan və onun əleyhinə kitab yazan 40 alimin adını çəkmişdir ki, onların bir qismi bunlardır:

1."Əs-Səvaiqul-ilahiyyə fir-rəddi ələl-vahabiyyə” Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın qardaşı Şeyx Süleyman ibn Əbdülvəhhab. 1296-cı hicri ilində İstanbulda və 1306-cı hicri ilində Misirdə çap olunmuşdur.

2.Mühəmməd ibn Süleyman Kürdünün məqaləsi. O, Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın Mədinədə ustadı olmuş və bu məqaləni onun qardaşı Şeyx Süleymanın kitabına əlavə olaraq yazmışdır.

3."Təcridu seyfil-cihad limuddəil-ictihad”("Kəşful-irtiyab”, səh.3 "Xüləsətül-kəlam”dan nəql edərək. ). Mühəmmədin ustadı olan Abdullah ibn Əbdüllətif Şafei. Kitabın adından göründüyü kimi o, Mühəmmədi bir müctehid və nəzər sahibi kimi tanımamışdır.

4."Əs-Səvaiqu vər-rüud” Əfifüddin Abdullah ibn Davud Hənbəli. Bu kitaba bir çox Bəsrə, Bağdad və Hələb alimləri əlavələr yazıb, təsdiqləmişlər.

5.Əhməd ibn Əli Bəsri Şafeinin traktatı.

6.Əbdülvəhhab ibn Əhməd Bərəkat Şafei Məkkinin traktatı.

7.Şeyx Əta Məkkinin "Əs-Sarimul-hindiyy fi unuqin-nəcdiyy” adlı traktatı.

8."Əs-Süyufus-siqal fi ənaqi mən ənkərə minəl-əvliya”, Beytül-müqəddəs alim-

lərindən birinin əsəri.

9."Təhrizul-əğbiya ələl-istiğasəti bil-ənbiyai vəl-əvliya”, taifli Şeyx Abdullah ibn İbrahimin əsəri.

10."Əl-İntisar lil-əvliyail-əbrar” taifli Şeyx Tahir Hənəfi.

11.Seyyid Ələvi ibn Əhməd deyir: "Mühəmməd ibn Əbdülvəhhaba qarşı Məkkə, Mədinə, Əhsa, Bəsrə, Bağdad, Hələb, Yəmən və digər şəhərlərdən olan bir çox sünni alimlərinin cavab və irad kitabları saysız-hesabsızdır. Bunların hamısını Bəhreyn hənbəlilərindən olan Əbürrəzzaq tayfasından bir şəxs mənim üçün gətirmişdi. Səfərdə olduğum üçün onların üzünü köçürə bilməsəm də hamısını oxudum”.

12."Əl-Əqvalul-mərziyyə fir-rəddi ələl-vahabiyə”, Şeyx Ətaul Kəsəm Dəməşqi.

13."Qəvsul-ibad bibəyanir-rəşad”, 1368-ci hicri ilində vəfat etmiş Şeyx Mustafa Həmmami Misri.

14."Səadətud-dareyn”, Şeyx İbrahim ibn Osman Səmənəvvudi. Öz həyatı dövründə hicri 1320-ci ildə çap edilmişdir.

15."Ən-Nüquluş-şəriyyə fir-rəddi ələl-vahabiyyə”, Şeyx Həsən ibn Ömər Şətta Hənbəli Dəməşqi (1274-cü ildə vəfat etmişdir).

16.1355-ci ildə vəfat edən Şeyx Mühəmməd ibn Həsəneyn Məxluf Maliki Misrinin övliya və ənbiyaya təvəssül etmək barədə traktatı.

17."Əl-Məqalatul-vafiyə fir-rəddi ələl-vahhabiyyə”, Həsən Xizbək.

18.Seyyid Muniminin qəsidəsi. O, Mühəmməd ibn Əbdülvəhhab bir qrup müsəlmanı saçlarını dibdən qırxmadıqlarına görə qətlə yetirdikdən sonra bu qəsidəni yazmışdı. Əbdülvəhhab kişi və qadınlar daxil olmaqla, hamının saçının qırxmasını vacib bilmiş və bu əməli tərk edən hər bir kəsin öldürülməsini vacib etmişdi.

Əhməd Zeyni Dəhəlan Xülasətul-kəlamda yazır: "Mühəmməd ibn Əbdülvəhhab 1111-ci hicri ilində doğulmuş və 1207-ci ildə 96 yaşında ikən dünyadan getmişdir. İlk dövlərdən o, İslam tarixindəki yalançı peyğəmbərlik iddiaçıları, o cümlədən, nəcdli Museylimeyi-Kəzzab, Bəni-Təmim qəbiləsindən olan Səcah adlı qadın, Əsvəd Ənsi, Tuleyhə barəsində mütaliəyə böyük meyl və həvəs göstərirdi.

Mühəmməd ibn Əbdülvəhhab öləndən sonra onun dörd oğlu qaldı ki, adları Abdullah, Həsən, Hüseyn və Əli idi. Abdullah atasından sonra onun yolunu tutub, işini davam etdirdi. Ondan sonra isə öz oğlanları Süleyman və Əbdürrəhman bu işi davam etdirdilər. Süleyman həddən ziyadə təəssüblü insan idi. O, 1233-cü hicri ilində İbrahim paşanın əli ilə öldürüldü. Habelə, qardaşı Əbdürrəhman da tutulub Misirə sürgün olundu və orada öldü.

Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın ikinci oğlu Həsəndən Əbdürrəhman adlı bir nəvəsi də var idi. O, vahabilərin Məkkəni işğal etdikləri zaman (1218-ci hicri-qəməri) şəhərin qazisi oldu. O, yüzillik bir ömür yaşadı və özündən sonra vahabilər arasında tanınmış şəxs olan Əbdüllətif adında oğlunu qoyub keçindi.

Digər oğullar, Hüseyn və Əlinin də çoxlu sayda övladları olmuşdur ki, onların nəsilləri indiyədək Diriyyə məntəqəsində yaşayıb, Beytuş-şeyx, yəni, Şeyx Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın övladları adı ilə tanınırlar.

Mühəmmməd ibn Əbdülvəhhaba, onun məslək və əqidələrində ilk arxa duranlar Mühəmməd ibn Səud, oğlu Əbdüləziz və nəvəsi Səud ibn Əbdüləziz olmuşlar. ("Vahabilər” səh.297.  ) Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın oğlu və nəvələri də, öz əsərləri ilə onun fikir və məsləyini izah edib yaymaqda ciddi səy göstərmişlər. Həmçinin, Mühəmməd ibn İsmail Sənani "Təthirul-etiqad” kitabında, Alusi Bağdadi "Nəcdin tarixi” kitabında və Şövkani öz kitablarındakı yazıları ilə vahabiliyin yayılmasına bais olmuşdular.

Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın batil ideyalarının Nəcdin müxtəlif qəbilələri arasında inkişafı, Səud sülaləsinin başçısı olan Mühəmməd ibn Səudun etdiyi müharibə, zülm və zorakılıq hesabına olmuşdu. Yalnız öz məntəqə və yaşadıqları yer barəsində məlumatları olan uzaq Nəcd qəbilələri də xəbərsizlikləri ucbatından Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın rəftar və dediklərinə vurulub, vahabi məsləyinə qoşulmuşdular.

Mühəmməd ibn Səud, Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın Diriyyəyə gəlişindən qabaq Üneyzə adlı kiçik qəbilənin şeyxi və Nəcd qəbilələrinin bir hissəsinin başçılarından biri idi. O, Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın dəvətini qəbul edib, ona qoşulandan sonra bütün məntəqəyə hakim oldu. Onun işləri getdikcə böyüdü və nəhayət, 1159-cu hicri ilində hər tərəfdən qonşu məntəqələrə həmlə edib camaatın malını qarət etməyə başladı.

1162-ci hicri ilində Məkkə əyanları həyacan təbili çalıb Mühəmməd ibn Səudun hücumları barəsində "Babi-aliyə–Osmanlı sarayına xəbər verdilər. Bu ilk dəfə idi ki, Osmanlı hökuməti vahabi hərəkatından xəbərdar olurdu. Mühəmməd ibn Səud 1179-cu ildə Nəcd vilayətində 30 illik hakimiyyətdən sonra öldü və onun yerini oğlu Əbdüləziz tutdu.(Əbdülvəhhab öz ardıcıllarından başqa, bütün müsəlmanları kafir və müşrik sayırdı. )

Əbdüləziz, Mühəmməd ibn Səudun oğlanlarından böyüyü idi. O, atasından sonra vahabilik ideyasının yayılmasında və öz hökumətinin möhkəmlənməsi yolunda çox çalışdı. Əbdüləziz hakimiyyətinin ilk 30 ilində daim qonşu qəbilələrlə müharibə aparır və özünü "Əmirəl-müslimin” sayırdı. Hündürboy, bədənli və qalın səsli bir adam idi. O, 1208-ci ildə Əhsanı fəth etdi. Əhsa və Qətifin işğalı ilə vahabilər fars körfəzinə yaxınlaşdılar.

Vahabi məktəbinin, yaxud öz dediyi kimi, guya "Tovhid”("Tarixül-məmləkətil-Ərəbiyyətis-Səudiyyə kəma ərəftə” c.1, səh.73, Vahabilər kitabından nəql edərək. ) məktəbinin banisi Mühəmməd ibn Əbdülvəhhab 1206-cı ildə (bəzi tarixlərə əsasən, 1207-ci hicri ilində) öldü. Onun yerini böyük oğlu Abdullah tutub atasının məzhəbini yaymaqda səy göstərməyə başladı.

Əbdüləzizin qiyamçı vahabi ordusu ilə Məkkə əmirinin ordusu arasında ilk müharibə 1207-1214-cü illərdə baş verdi və sülh sazişi ilə nəticələndi. 1215-ci hicri ilində Əbdüləziz və oğlu Səud Nəcd qəbiləsinin kişiləri, qadınlar və uşaqları ilə birgə həcc səfəri adıyla Məkkəyə doğru hərəkət etdilər. Əbdüləziz yolda xəstələnib Nəcdə qayıtdı. Oğlu Səud isə həccə yetişib Məkkə əmiri Şərif Qalib ilə görüşdü. Bu səfərdə Əsir, Tuhamə, Bəni-Hərb qəbilələri Səuda qoşulmuş və bu da Şərif Qalibi narahat etmişdi.("Vahabilər” səh.337 )

Həmin ildə tərəflər arasında daha bir müharibə baş verdi. O müharibədə odlu silah da işlədildi.

Vahabilərin İraqa hücumu 1214-cü hicri ilində başlandı. Belə ki, bu ildə vahabilər Nəcəfül-əşrəfə hücum etdilər. Amma onda Xəzail ərəbləri onların qarşısına çıxıb 300 nəfər öldürdülər. (Tarixül-məmləkətis-Səudiyyə kəma ərəftə c.1, səh.78. )

1216-cı ildə Səud ibn Əbdüləziz atasının əmri ilə Kərbəlaya qoşun çəkdi və camaatı qırmağa başladı. Vahabilərin Kərbəlaya hücumu 1225-ci ilə qədər davam etdi. Vahabi tarixçilərindən olan Səlahəddin Muxtar yazır: "1216-cı ildə Nəcd, Əşair, Tuhamə və Hicaz camaatından ibarət olan böyük ordu Əmir Səudun başçılığı ilə İraqa tərəf hərəkət etdi. Ordu zilqədə ayında Kərbəlaya yetişib, oranı mühasirəyə aldı. Qoşun şəhərin divarlarını söküb zorla içəri daxil oldu. Küçə, bazar və evlərdə çoxlu adam öldürüb günortaya yaxın xeyli qənimətlə şəhərdən çıxdı. Sonra Əbyəz adlı vadidə cəmləşdilər. Malların xümsünü Səud özü götürüb, qalanını hər piyadaya bir pay və hər süvariyə iki pay ödəməklə payladı (Çünki, onların nəzərinə görə kafirlərlə müharibə etmişdilər). ("Ünvanül-məcd fi tarixi-Nəcd” c.1, səh.121. )

Başqa bir vahabi tarixçisi Şeyx Osman ibn Bişr bu hadisəyə şərh verərək yazır: "...Qəbrin (İmam Hüseynin (ə) qəbrinin) üstündəki gümbəzi viran etdilər. Üstündə yaqut, zümrüd və başqa cavahirat olan zərihi sökdülər. Şəhərdə olan mal, silah, libas, xalça, qızıl-gümüş, nəfis tərtiblənmiş Quran nüsxələrindən nə qədər var idisə, hamısını qarət etdilər. Onlar Kərbəla əhalisindən 2000 nəfərə yaxın adam öldürüb günortaya yaxın şəhərdən çıxdılar”. ("Nüzhətul-qəriyy” səh.52. )

Həmin əsrin böyük fəqihlərindən olan və Nəcəfdə yaşayan məşhur şiə alimi Seyyid Cavad Amili yazır: "1216-cı ildə İmam Hüseynin (ə) ziyarətgahını qarət etdilər, kişi və uşaqları öldürdülər, camaatın malını qarət edib, İmamın(ə) hərəminə hörmətsizliklə təcavüz edərək oranı kökündən viranayə çevirdilər”.

"Nüzhətul-qəriyy” kitabının müəllifi Şeyx Xızır nəql edir ki, vahabilər Həbib ibn Məzahirin qəbrinin zərihini taxtadan olduğuna görə sındırıb, yandırdılar və hərəmin qiblə tərəfində qəhvə dəmlədilər. Onlar İmam Hüseynin (ə) də zərihini o kökə salmaq istəyirdilər. Amma, zərih dəmirdən olduğundan bu işi bacarmadılar.

Şeyx Xızır haşiyələri qızılla işlənmiş nəfis xətli Quranı və İmam Hüseynə (ə) həsr olunan gözəl bir qılıncı qarətçilərin əlində görmüşdü.(Məsiri-Talibi, 2-ci çap səh.408. )

Kərbəladakı qırğından söz açan ən qədim tarixçi, Hindistanda yaşamış Mirzə Əbu Talib İsfahani olmuşdur. O, faciədən 11 ay sonra Londondan Hindistana qayıdarkən Kərbəlada olmuşdu. Mirzə Əbu Talib "Məsiri-Talibi” adlı səfərnaməsində yazır: "Zilhiccənin 18-i Qədir-xum günündə, Kərbəlanın əksər mötəbər adamları Nəcəfə ziyarətə getdikləri zaman 25000-ə yaxın vahabi ərəb atları və dəvələrə minərək şəhərə daxil oldular. Şəhərin hakimi Ömər Ağa sünnülərə təəssübkeş olduğundan, vahabilərlə danışıq aparmış və onların bir hissəsi şəhərə zəvvar qiyafəsində daxil olmuşdular. Odur ki, ilk həmlə, şəhərin içində "Öldürün müşrikləri!” və "Vurun başını kafirlərin!” qışqırtıları ilə başladı. Sonralar Ömər Ağa şəhərdən qaçmağına baxmayaraq, Süleyman Paşa onu tutdurub qətlə yetirdi. Çox qan tökəndən sonra vahabilər hərəmin gümbəzinin qızıl örtüyünü qoparıb aparmaq istədilər. Buna nail ola bilmədiklərinə görə, gümbəzi içəridən balta və külünglə sındırıb, axşamçağı qorxusuz vətənlərinə qayıtdılar. 5000 nəfərdən artıq öldürüldü. Yaralıların sayı-hesabı yox idi. Həzrət İmamın(ə) hərəmindən başqa digər yerlərdən qızıl, gümüş və dərdə dəyən nə var idisə, süpürülüb qarət edildi. Müqəddəs hərəmin həyəti qanla, otaqları öldürülənlərin cəsədi ilə dolu idi. Həzrət Abbasın(ə) hərəmindən savayı heç bir müqəddəs məkan vahabilərin bu bəlasından amanda qalmadı. Bu hadisənin dəhşəti o yerə çatmışdı ki, mən 11 ay sonra bu şəhərdə olarkən, faciə hələ də təzəliyini saxlamışdı. Hamı ondan danışırdı. İnsanlar ağlaya-ağlaya elə danışırdılar ki, eşidənin bədənində tüklər biz-biz olurdu”. ("Əl-Fəcrus-sadiq” səh.22. "Vahabilər”dən nəql edərək səh.301. )

Vahabilər 1218-ci ildə Əmir Əbdüləzizin əmri və Osman Məzayifinin sərkərdəliyi ilə Məkkənin on iki fərsəxliyində olan Taif şəhərinə hücum edib, əhalisini qırmağa başladılar. Onlar hətta ana qucağında olan südəmər körpələrin başlarını kəsdilər. Şəhərdən üz qoyub çıxan bir qrup müsəlmanı təqib edib öldürdülər. Sonra şəhəri qarət, evləri viran edib, "qalibiyyət” xəbərini Əbdüləzizin oğlu Səuda çatdırdılar. Vahabilər bir dəstə kişi və qadını lüt-üryan Taif ətrafında, biyabanda başlı-başına buraxdılar. On üç gün keçdikdən və onlar dilənçi vəziyyətinə düşdükdən sonra, vahabilər onların hər birinə bir ovuc qarğıdalı verib, vahabi olacaqları təqdirdə öldürməyib buraxdılar.

Cəmil Sidqi Zəhavi Taifin işğalı barəsində yazır: "Vahabilərin ən çirkin əməllərindən biri, böyük-kiçiyə rəhm etmədən camaatı qırmaqdır. Beləcə onlar, anasının qucağında südəmər körpənin başını kəsdilər. Quran oxumaqla məşğul olan bir dəstə adamı öldürdülər. Evlərdə heç kəs qalmadığından dükan və məscidlərə gedib, hətta rüku və səcdə halında olanları da qətlə yetirdilər. Camaatda olan Qurani-Şərif, Səhihi-Buxari, Səhihi-Müslüm və digər kitabları küçələrə töküb tapdaladılar. Bu hadisə 1217-ci ildə baş verdi”.("Əl-Fütuhatul-İslamiyyə” c.2, səh.234, "Xülasətul-kəlam”. )

Əhməd Zeyni Dəhəlan yazır: "Taifin işğalından sonra istədilər Məkkəyə üz tutsunlar. Amma gördülər ki, hacıların çoxu Məkkədədir, Misir və Şamdan gələn hacılar da yoldadır, mümkündür onlar birləşib döyüşə qatılalar. Buna görə də səbr edib zilhiccə ayının qurtarmasını gözlədilər”. ("Seyfül-cəbbar”, Şah Fəzl Rəsul Qadiri, 2-ci səhifədən sonra. )