Qurani-Məciddə bildirildiyi kimi, zilhiccənin ilk on gecəsi xüsusi üstünlüyə malikdir.(Bax: "Bəqərə”, 197 )Təməttö ümrəsi və həcc bu günlərdə yerinə yetirilir. Bu on günün doqquzuncu günü Ərəfə günü, onuncu gecəsi Məşərdə dayanış günü, onuncu günü Qurban bayramı günüdür.

Zilhiccə ayında ümmətin salehləri və ləyaqətliləri fövqəladə təlaş göstərib vaxtlarını ibadət və bəndəliklə keçirirlər. Bu günlərin çox böyük üstünlüyü, fəzilət və bərəkəti var. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: "Allah üçün bu günlərin xeyir əməl və ibadəti bütün başqa günlərin xeyir əməl və ibadətlərindən üstündür.”(Məfatihul-cinan”, 413 )

"Əyyamullah” dedikdə mömin ümmətə ilahi mərhəmət, fasiq cəmiyyətə qəzəb dövrü nəzərdə tutulur.

Əyyamullaha diqqət, bu dövrdə baş vermiş hadisələrdən ibrət götürmək çox bəyənilmişdir. Allah-təala ümmətlərin inkişaf və oyanışı üçün bu günləri mühüm saymışdır: "Həqiqətən, Musanı nişanələrimizlə göndərdik ki, öz qövmünü qaranlıqlardan işığa çıxarsın, onlara Allahın günlərini xatırlatsın...”("İbrahim”, 5 )

Deyilənlərdən əlavə, insanın günahdan uzaqlaşdığı, ibadətə başladığı, tövbə etdiyi, Allah dərgahına üz tutduğu vaxt rəvayətlərdə və ilahi qaynaqlarda ən üstün vaxtlardan sayılmışdır.

Bir insanı başqalarından üstün edən onun imanı, elm və biliyi, təqvasıdır. Mömin insanlar başqalarından dəyərli sayılır. Əməl əhli olan alimlər başqa möminlərdən dərəcə etibarı ilə üstündür. Təqvası zirvə həddinə çatanlar isə hamıdan fəzilətli və dəyərlidir. Qurani-Məcid və rəvayətlər bu üç yönümdə lətif nişanələrə və dəqiq ifadələrə yer verir.

Qurani-kərimdə buyurulur: "Allah-təala möminləri sizdən bir dərəcə üstün etmiş alimlərimizi daha uca dərəcəyə çatdırmışdır. Allah gördüyünüz işlərdən xəbərdardır.”("Mücadələ”, 11 )

Möminin dəyəri o qədər böyükdür ki, ayə və rəvayətlərdə möminə məhəbbət Allah və onun rəsuluna məhəbbət, möminə kömək Allah və onun rəsuluna kömək, mömini sevindirmək Allah və onun rəsulunu sevindirmək, mömini incitmək Allah və onun rəsulunu incitmək kimi dəyərləndirilir. İmam Baqir (ə) girami Peyğəmbərdən (s) belə rəvayət edir: "Mömini sevindirən, şübhəsiz, məni sevindirmişdir, məni sevindirən, həqiqətən, Allahı sevindirmişdir.”(Kafi”, 2-188 )

İmam Baqir (ə) buyurur: "Allah qarşısında ən sevimli ibadət mömini sevindirmək, xoşhal etməkdir.”("Kafi”, 2-189 ) İmam Sadiq (ə) buyurur: "Möminin istəyini yerinə yetirmək Allah qarşısında ziyartəçisi yüz min dinar infaq etmiş iyirmi Həcdən üstündür.”("Kafi”, 2-193 ) Başqa bir rəvayətdə həzrət buyurur: "Şübhəsiz, mömin qardaşlarından birini doyurmaq bazara daxil olub Allah yolunda qul alıb azad etməyindən daha sevimlidir.”("Kafi”, 2-203 )

Həzrət Peyğəmbər (s) alimlərin üstünlüyü haqqında buyurur: "Alimlərin başqalarından üstünlüyü mənim ən alçaq insanlardan üstünlüyüm kimidir.”(Təfsiri-Safi”, 2-675 ) Həzrət (s) başqa bir rəvayətdə buyurur: "Alimin abiddən üstünlüyü on dörd gecəlik ayın ulduzlardan üstünlüyü kimidir.”("Əvaliyul-ləali”, 1-257 ) Həzrət (s) başqa bir rəvayətdə buyurur: "Qiyamətdə üç zümrənin şəfaəti qəbuldur: Peyğəmbərlər, alimlər, şəhidlər.”("Təfsiri-Safi”, 2-676) İmam Baqir (ə) buyurur: "Elmindən faydalanan alim yetmiş min abiddən üstündür.”("Kafi”, 1-33 )

Quran təqva əhli haqqında buyurur: "Şübhəsiz, sizin Allah qarşısında ən sevimliniz ən pəhrizkar olanınızdır. Həqiqətən, Allah bilən və agahdır...”("Hucurat”, 13 ) İslam peyğəmbəri (s) buyurur ki, Allah Qiyamət günü xalqa belə müraciət edər: "Sizə (ibadət və bəndəlik) əmri verdim, amma siz əhd bağladığınız bu işi puça çıxardınız və bağlılıqlarınızı gücləndirdiniz. Mən bu gün bəndələrimi mənə bağlayan əlaqəni genişləndirərəm, sizin ata-babalarınıza bağlılığınızı alçaldaram. Haradadır təqva əhli? Allah qarşısında sizin ən sevimliniz ən pəhrizkar olanınızdır.”("Məcməül-bəyan”, "Hucurat” surəsinin təfsiri )

Haqq-ədalət mizanında insanın dəyər ölçüsü onun imanı, mərifəti və təqvası olduğundan Əhli-beyt (ə) ağıl və düşüncə sahibi olan bütün varlıqlardan üstündür. Əhli-beytin iman və təqvası mələkləri, cin və insi geridə qoyur. Əhli-beyt (ə) mərifət zirvəsindədir. Onlar keçmişdən də, gələcəkdən də xəbərdardırlar. Batin də, zahir də onlara gizli deyil. Onların imamət və vilayətinin qəbulu hamı üçün vacibdir. Şəxsiyyətindən asılı olmayaraq, hər bir insan yalnız onlara iqtida sayəsində nicat tapa bilər. Əhli-beytdən (ə) üz döndərənlər qəlbikor və düşüncəsiz varlıq səviyyəsində qalasıdır.("Fatir”, 19; "Əraf”, 179)Belələri zahirən diri olsa da, elmli və mərifətli olduğunu iddia etsə də faydasızdır. Cahilin alimə, bilməyənin bilənə, ixtisas sahibi olmayanın mütəxəssisə, yolunu azanın bələdçiyə itaətini ağıl hökm edir. İmama iqtida da bu qəbildəndir və sağlam əql belə bir itaəti rədd etmir.

Şübhəsiz, insan hansı şəraitdə, harada qərar tutmasından asılı olmayaraq, Əhli-beyti (ə) tanıdığı halda onlara iqtida etməsə, dini onlardan öyrənməsə, onların göstərdiyi yolda qədəm atmasa, Quranın təfsiri olan səmərəli maarifindən faydalanmasa, qəti göstərişlərinə əməl etməsə, hətta bütün ömrünü cihada sərf etsə də, İslam peyğəmbərinin (s) buyuruğuna əsasən, fayda əldə etməyəcək. Beləcə, əbədi bədbəxtliyə düçar olub, azğınlıqda qalacaq! Bəli, yalnız Qurani-məcidə Əhli-beytə (ə) sarılanlar azğınlıqdan qorunacaq, öz təlaşlarında fayda götürəcək, ömrünü zaya çıxarmayacaq. Müxtəlif firqələrə məxsus hədislərin nəql etdiyi kimi həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: "Aranızda elə bir əmanət qoyuram ki, ona sarılsanız heç vaxt yolunuzu azmassınız: onlardan biri o birindən böyükdür: Allah tərəfindən yerə doğru çəkilmiş ip olan Allahın kitabı və mənim əhli-beytim (ə). Bu iki şey Kövsər hovuzu kənarında mənə çatanadək bir-birindən ayrılmaz. Diqqətlə baxın ki, mən olmayan vaxt bu iki dəyərli şeyə münasibətdə mənim haqqımı necə əda edirsiniz.”(Sunəne-Termezi”, 5-663; "Biharul-ənvar”, 23-118, bab 7, hədis 36 )

Ayə və rəvayətlərə və ötən söhbətlərə nəzər salsaq, "Mübahilə”("Ali-İmran”, 61 )ayəsinə əsasən isbat etmək olar ki, on bir məsum imamın vücudu Əli (ə) vücudundan qol-budaq atmışdır. Onun nuru isə Məhəmməd (s) nuru ilə birdir. Onlar arasında yalnız cismani fərq var.

İmam Sadiq (ə) mühüm bir rəvayətdə buyurur: "Varlıq olmayanda Allah vardı. Sonra varlığı və məkanı yaratdı. Daha sonra nurların nurlandığı nurlar nuru xəlq olundu. Bütün nurlar ondan parladı. Elə bir nur ki, Məhəmməd və Əlini ondan xəlq etdi.”

Digər bir rəvayətdə nəql olunur ki, həzrət Peyğəmbər (s) buyurdu: "Ya Əli! Mən və sən bir nurdan yaradılmışıq. Sonra həmin nur Adəmin sülbündə qərar verilib. Əbdül-Müttəlibin sülbündə bu nur ikiyə bölündü. Bir hissəsi Abdullahın, digəri Əbu Talibin sülbündə qərar tutdu.”("Biharul-ənvar”, 5-13, bab 1, hədis 15 )

Heç bir nur və ruh peyğəmbərə Əli nuru və ruhu kimi yaxın olmamışdır. Allah-təala merac gecəsi məhz bu yaxınlıq səbəbindən peyğəmbərlə Əmirəl-mömininin səsi ilə danışdı. Bu səbəbdən Məhəmməd və Əli arasında qardaşlıq əqdi qərar verildi. Bu qardaşlıq və birlik varlıq aləmində özünü göstərəsi idi. Ona görə də buyuruldu: "Mənim eşitdiyimi sən də eşidirsən, mənim gördüyümü sən də görürsən.”("Nəhcül-bəlağə”, 562, xütbə 234 )