İmam Musa Sədr yorucu siyasi, ictimai, mədəni və məzhəbi məsuliyyətləri ilə yanaşı, parlaq və əbədi əsərlərin müəllifi oldu. Bu əsərlər iki hissəyə bölünür. Onun əsərlərinin bir hissəsi özü tərəfindən qələmə alınmış, başqa bir hissəsi isə müxtəlif şəxslərin vasitəsi ilə toplanıb, tərtib olunmuş və çapa verilmiş söhbətləri, müsahibələri və bəyanatlarından ibarətdir. Onun əsərlərinə nəzər salaq:

Əvvəlcə "İslam məktəbi” jurnalının birinci il sayının girişində dərc olundu. Sonralar 1969-cu ildə bu kitabın dəyərli məqalələri mərhum höccətül-İslam vəl-muslimin Əli Höccəti Kermaninin müqəddiməsi və şərhi ilə müstəqil şəkildə çap olundu. İndiyədək on iki dəfə yenidən çap edilmişdir.

2. İslam və təbəqələrin fərqlənməsi problemi

İmam Musa Sədr bu yazıda elmi və iqtisadi bacarığını tarixin və nəzər sahiblərinin mühakiməsinə verir. O bu əsərdə marksizm və kapitalizm nəzəriyyələrini araşdırmış, sonra sinfi ixtilafların aradan götürülməsi və ictimai ədalətin icra olunmasında İslamın mövqeyini açıqlayır. Sonda belə nəticə əldə edir ki, hər iki məktəb, kapitalizm və marksizm heç bir yolla bəşəriyyətin iqtisadi və məişət problemlərini həll edə bilməz. Bu problemlərdən qurtulmağın yeganə yolu İslam və Əhli-beyt məktəbinə sığınmaqdır. Bu əsər məqalə şəklində olmuş və Hicri-şəmsi,1338-ci ilin ordibeheşt ayında (hicri-qəməri, 1378 şəvval ayı) "Şiə məktəbi” jurnalında çap olunmuşdur. Çap olma tarixi və yayım baxımından xüsusi əhəmiyyətə malik idi. Şəhid Mürtəza Mütəhhəri kimi böyük alimlər bu məqaləni mütaliə edərkən, məqalədə yeniliklərin olduğunu və hazırkı şərait üçün zəruriliyini bildirirdilər.(Əli Dəvani, ustad Şəhid Mütəhhəridən xatirələrim, s.26)

Bu kitab imam Musa Sədrin qələmi ilə ərəb dilində yazılmışdır. Kitabda İslam mədəniyyətinin imtiyazları möhkəm əsaslarla bəyan olunur, müsəlmanlar öz İslami mədəniyyətlərinə və şəxsiyyətlərinə qayıtmağa çağırılır. Müəllif bu əbədi əsərdə İslam mədəniyyətinin ana xəttini şərh etmiş, bu mədəniyyətin digər mədəniyyətlər qarşısında mövqeyini dəyərləndirmişdir. Bu kitab cənab Əli Höccəti Kermaninin vasitəsi ilə 1969-cu ildə tərcümə olunub, çapa getmişdir. Son zamanlar kitab onuncu dəfə yenidən çap olundu.

Bu kitab imam Musa Sədrin müxtəlif mövzularda söhbətlərinin, müsahibələrinin və məktublarının toplusudur. Əsər tədqiqatçı alim cənab Seyid Hüseyn Şərəfüddin (imam Musa Sədrin bacısının yoldaşı) tərəfindən toplanıb çapa verilmişdir. Bu əsər də cənab Əli Höccəti Kermani tərəfindən tərcümə və nəşr olunmuşdur.

Bu kitab imam Musa Sədrin bəzi Quran surələrinin təfsiri mövzusunda söhbətlərinin toplusudur. Bu söhbətlər mübarək ramazan ayının səhərlərində Beyrut radiosundan yayımlanırdı. Son dövrlərdə cənab Seyid Hüseyn Şərəfüddin bu söhbətləri toplayıb kitab tərtib etdi. Əsər Livanda çap olundu.

Bu kitab da müxtəlif məclislərdə bəyan olunmuş bəzi surələrin təfsirindən ibarətdir. Əsər Seyid Hüseyn Şərəfüddin tərəfindən tərtib edilmiş və əl-imamus-Sədr mərkəzi vasitəsi ilə Hicri-qəməri1420-ci ildə (miladi 1999) Beyrutda çap edilmişdir.

Sadaladıqlarımızdan əlavə bir sıra başqa kitablar imam Musa Sədrin əsərlərindən hesab olunur.

İmam Musa Sədr yuxarıda qeyd olunmuş əsərlərdən əlavə müxtəlif kitablara müqəddimələr də yazmışdır. Bu müqəddimələr öz növbəsində çox dəyərlidir. Onlardan bir neçəsi ilə tanış olaq:

Kitabın müəllifi fransalı professor Hanri Korbendir. İmam Musa Sədr bu müqəddimədə müəllifin Quran rəmzlərinə, İslam həqiqətlərinə tam diqqətlə yanaşmasını xüsusi qeyd edərək bu haqda mühüm bir mövzunu davam etdirir. Sonda imamət, vilayət, şiə ilə sünni arasındakı fərq, rəhbərlik, imam Mehdi (əc.) və bu kimi əqidəvi məsələlər barəsində açıqlamalar verir. Həmçinin müəllifin bu mövzuda olan bəzi mətləblərini tənqid edir.

Bu kitab fransız dilində yazılmış, ərəb və fars dillərinə tərcümə olunmuşdu. Cənab Nəsir Mürüvvət və Həsən Qubeysi kitabı ərəb dilinə çevirmişlər. İmam Musa Sədr kitabın ərəbcəsinə müqəddimə yazmışdır.

Bu kitabın müəllifi mərhum Ayətullah Seyid Mürtəza Xosrovşahidir. İmam Musa Sədrin kitaba yazdığı müqəddimə "Sabiqatul-ğədir” başlığı altında on bir səhifədən ibarətdir. Qədir hadisəsinə aid izahatdan sonra tarixi və etiqadi baxımdan bu hadisə ilə bağlı rəvayətlərin, hədisçilərin, təfsirçilərin, kəlam və lüğət əhlinin mövqeyi ilə maraqlanır.

Bu kitabın müəllifi livanlı yazıçı və ədib Süleyman Kəttanidir. İmam Musanın iyirmi səhifədən çox olan müqəddiməsi həzrət Zəhranın (s) şəxsiyyəti haqqında dəyərli söhbətlərdən ibarətdir. Qadının İslamda mövqeyi, qadın və kişi hüquqlarının bərabərliyi və bu kimi əsas və faydalı məsələlər haqqında müxtəsər şəkildə söz açmışdır. O, qadınların nöqsanlarını bildirən hədis və rəvayətləri diqqət və ədalətlə araşdırır. Sonda hicabın fəlsəfəsi mövzusunda bir sıra mətləbləri bəyan edib şübhələrə cavab verir.

Bu kitabın müəllifi Yusif Mürüvvətdir.

Bu böyük şəxsiyyətdən yuxarıda sadaladığımızdan əlavə onlarla məqalə, söhbətlər, müsahibələr, elmi yaddaşlar bizə yadigar qalmışdır. Bütün bunlar yaxın gələcəkdə "Əl-imamus-sədr” müəssisəsi tərəfindən toplanıb oxuculara təqdim olunacaq.