 [1] Şərhi Hədidi, c. 3, səh. 249.
[2] Əl-İsabətu fi təmyizis-səhabə, c.1, səh.333.
[3] Dəməşq tarixi (İmam Hüseyn əleyhissəlamın həyatı bölməsi), səh.164.
[4] Siffeyn döyüşü, səh.144, 249, 530.
[5] Siffeyn döyüşü, səh.507.
[6] Əl-Kamilu fit-tarix, c.3, səh.405
[7] Əl-İsabə, səh.333
[8] Səqifə hadisəsi Peyğəmbərin (səlləllahu əleyhi və alih) vəfatından sonra şura təşkil edib Əbu Bəkrin xəlifə tə’yin edilməsi hadisəsidir.
[9] Əl-İmamətu vəs-siyasət, c.1, səh.184.
[10] İxtiyaru mə’rifətir-rical, səh.48.
[11] Əl-İmamətu vəs-siyasət, c.1, səh.180; Ehticac c.2, səh.161.
[12] Tabein peyğəmbərin özünü görməyən, lakin onun səhabələrini görmüş şəxslərə deyilir.
[13] Ehticac (Təbərsi), c.2, səh.161; Əl-Qədir, c.1, səh.198.
[14] Tühəfül-üqul, səh.237-239.
[15] İmam Hüseyn əleyhissəlamın həyatı, c.2,səh.231 (Şərhi Nəhcül Bəlağənin c. 18, səh. 409-dan nəql edərək).
[16] Əl-İrşad, səh.200.
[17] Əl-İrşad, səh.203.
[18] Əl-Lühüf, səh.15.
[19] Həmaseyi-Hüseyni, c.2.
[20] Biharül-ənvar, c.44, səh.329.
[21] Məqtəlül-Hüseyn, səh.85; Əl-Kamilu fit-tarix, c.4, səh.48.
[22] Tarixül-üməmi vəl-mülük, c.6, səh.200.
[23] Tühəfül-üqul, səh.245; Tarixül-üməmi vəl-mülük, c.5, səh.229.
[24] Şərhi Nəhcül Bəlağə (İbn Əbil Hədid), səh. 53, 139-cu xütbənin şərhi, həmçinin c. 2, səh. 44-45.
1 Qamusur-rical, c.10, səh.80.
[25] Mürucuz-zəhəb, c.3, səh.454.
[26] Əd-dərəcatür rəfiə fi təbəqatiş-şiə, səh. 243; Şərhi Nəhcül-bəlağə, c.8, səh. 257. Mə`munun xilafəti bəhslərində qeyd olunduğu kimi ona belə fərman verməyə təşviq və təbliğ edənlər də elə "mö`təzililər” olmuşdur. Çünki onlar Bəni-Üməyyə ilə müxalif idilər və onların xilafətini qanunsuz hesab edirdilər.
[27] Şərhi Nəhcül-Bəlağə, c. 1, s. 340
[28] Təzkirətül-xəvass, səh.291.
[29] Tətimmətül-müntəhəl-amal, səh.44.
[30] Qəzqəzunə - Şam və Roma sərhədləri kənarında yer adıdır. Tərtus və Museysə də orada yerləşir.
[31] Tarixi-Yə’qubi, c.2, səh160.
[32] Mürucuz-zəhəb, c.3,səh67.
[33] Mürucuz-zəhəb, c.3.səh.68.
[34] Məqtəlul-Hüseyn, c.2, səh.183.
[35] Sumuvvul-mə’na fi sumuvviz-zat, səh.58.
[36] Müntəhəl-amal, c.3, səh.43.
[37] Məqtəlül-Hüseyn, səh.2; Əl-Kamilu fit-tarix, c.4, səh 23; İrşad (Şeyx Müfid), səh.205.
[38] Əl-Lühuf, səh.11.
[39] Əl-İrşad, səh.204.
[40] İmam Hüseyn əleyhissəlamın qiyamı, səh.185.
[41] Aşura tarixinin araşdırması, səh.47.
[42] Ənsabul-əşraf, səh.317.
[43] Mürucuz-zəhəb, c.3,səh.31.
[44] Şərhi-Nəhcül-bəlağə (İbn Əbil Hədid), c.7, səh.159.
[45] Şərhi-Nəhcül-bəlağə (İbn Əbil Hədid), c.7, səh.159.
[46] "Əhzab” surəsi, ayə 33.
[47] İslamın Əməvilər sülaləsinin sonunadək olan dövrü əhatə edən təhlili tarixi, səh.170.
[48] Tarixül-üməmi vəl-mülük, c.7, səh.421.
[49] Əl-İrşad, səh.260.
[50] Tarixi-Yə’qubi, c.3, səh.49; Biharül-ənvar, c.46, səh.119; Əl-ixtisas (Şeyx Müfid), səh. 315.
[51] Əl-Fəxri fil-adabis-sultaniyyəti vəd-duvəlil-İslamiyyə (İbn Təqtəqi) səh.122.
[52] Həmaseyi-Hüseyni, c.1, səh.312-313.
[53] Fəcrul-İslam (Əhməd Əmin), səh.284.
[54] Hüseyn əleyhissəlamın inqilabının araşdırılması, səh.135-137.
[55] Lühuf (Seyyid ibn Tavus), səh.29.
[56] Əl-İrşad, səh.244.
[57] Lühuf, səh.68.
[58] Aşura tarixini araşdırılması, səh.203.
[59] Bəlağatun-nisa, səh.24.
[60] Bəlağatun-nisa, səh.20.
1 İslam Peyğəmbəri Məkkəni fəth etdikdən sonra Qüreyşin başçıları, onların da başında Yezidin babası Əbu Süfyan olmaqla öz keçmişlərindən peşiman olub qorxurdular ki, Peyğəmbər onları cəzalandıracaq. Ancaq Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) onlara buyurdu: «Gedin, siz azad olmuşsunuz!» Xanım Zeynəb (səlamullahi əleyha) yuxarıdakı ifadə ilə öz babası Peyğəmbərin Yezidin babası Əbu Süfyanı əfv etməsinə işarə edir.
1 Bəlağatun-nisa, səh.12-23.
[61] İmam Hüseyn əleyhissəlamın inqilabı, səh.187-189.
[62] Lühuf, səh.66.
[63] "Zumər” surəsi, ayə 42.
[64] Lühuf, səh.68.
[65] Yeddinci fəzilət barəsində tarixçilər arasında fikir müxtəlifliyi var.
[66] Bu ifadə ilə imam Səccad (əleyhissəlam) be’sətdən beş il qabaq Kə’bənin uçulub tökülməsi nəticəsində oradakı qara daşın yenidən ora qoyulması uğrunda gedən qəbilələr mübarizəsinə işarə edir. Bu böyük şərəfi hər qəbilə özünə məxsus etmək istəyirdi. Lakin nəticədə hamının razılığı ilə Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) (hələ Peyğəmbər olmazdan beş il qabaq) bir əbanı yerə salmış və dörd qəbilənin hərəsindən bir nümayəndə əbanın dörd tərəfindən yapışmış. Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) öz mübarək əli ilə qara daşı yerinə qoymuşdu.
[67] Ola bilsin bu, aşağıdakı hadisəyə işarədir: Ühüd döyüşündə Əli əleyhissəlamın qılıncı sındı və Allah tərəfindən ona «Zülfüqar» qılıncı göndərildi. Başqa bir ehtimal da budur ki, Əli (əleyhissəlam) iki qılınc ilə vuruşardı.(nizənin iki olmasına istinad edərək.) a) Məkkədən Mədinəyə və sonra Peyğəmbərin son vaxtlarında o Həzrətin əmrilə Yəmən əhalisinə təbliğ etmək üçün Yəmənə;
b) Məkkədən Mədinəyə və öz xilafəti dövründə Mədinədən Kufəyə;
v) Məkkədən (müsəlmanların iqtisadi böhran keçirdiyi üç il müddətində) Əbu Talib dərəsinə, sonra da Məkkədən Mədinəyə hicrət etmişdir.
[69] Biharul-ənvar, c.45, səh.137.
[70] Kamili Bəhayi, səh.301.
[71] Təzkirətül-xəvass, səh.262.
[72] Təzkirətül-xəvass, səh.290.
[73] Əl-Kamilu fit-tarix, c.4, səh.87.
[74] Mərvan Müaviyənin ölümündən sonra Mədinədə olmuşdur, lakin bu halda ola bilər ki, o, Şama səfər etmişdi.
[75] Kamili-Bəhayi, səh.302.
[76] Tarixi Yə’qubi, c.3, səh.49.
[77] Abdullah ibn Əfif Həzrət Əli əleyhissəlamın səhabələrindən olmuş, bir gözünü Cəməl, digər gözünü isə Siffeyn döyüşündə əldən vermişdi.
[78] Tarixül-üməmi vəl-mülük, c.6, səh.263.
[79] "Bəqərə” surəsi, ayə 54.
[80] Məqtəlül-Hüseyn, səh.248-310.
[81] Əl-Kamilu fil-luğəti vəl ədəb.
[82] Əl-Kamilu fit-tarix, c.4, səh.211-244.
[83] Şərhi-Nəhcül-bəlağə (İbn Əbil-Hədid), c.7,səh.130.
[84] Şərhi-Nəhcül-bəlağə (İbn Əbil-Hədid), c.7,səh139. |
