 OTUZ DOQQUZUNCU DƏRS Keçən dərsdən məlum oldu ki, Həzrət Musanın (ə) əsas ilahi vəzifəsi insanları tövhidə, yeganəpərəstliyə də’vət etmək olmuşdur. İndi isə Bəni-İsrail əqidəsinin nədən ibarət olmasını araşdırırıq. Aydınlaşdırmalıyıq ki, görəsən onlar öz peyğəmbərlərinin tövhid əqidəsində qaldılar, yoxsa şirkə düçar oldular. Həmçinin bunu da araşdırmalıyıq ki, bu qövmün alimləri öz dinlərini necə təqdim edirlər? Yəhudi qövmü həmişə özlərinin yeganəpərəst olmasına tə’kid edərək, tövhidi həzrət Musanın on fərmanından biri kimi qəbul etmələrinə baxmayaraq, daimi olaraq bütpərəstliyə və şirkə meyl göstərmiş və bütpərəstlər kimi gözləri ilə görə bilmələri mümkün olan Allah qarşısında ibadət etmək istəmişlər. Qur’ani-Kərim onların Musadan etdikləri istəyi belə bəyan edir: «Və yadınıza salın ki, siz: «Ya Musa Allahı aşkarsurətdə görməyincə, heç vaxt sənə inanmayacağıq» - dediyiniz zaman gözünüz görə-görə sizi ildırım vurmuşdu.» (Bəqərə-55.) Başqa bir yerdə buyurulur: «...Dedilər: [Ya Musa] Allahı bizə aşkar şəkildə göstər...!» (Nisa153.) Bəni-İsrailin bütpərəstliyə meylli olmaqlarının ən aşkar dəlili onların danaya sitayiş etmələridir. Musa (ə) qısa müddətli qeybə çəkildiyi dövrdə Allahla otuz günlük görüş üçün öz qövmündən uzaqlaşdı və Tur dağına getdi. Orada həmin otuz günə on gündə əlavə edildi. Bu müddət ərzində Harun qövmə rəhbərliyi öz öhdəsinə almışdı.(Ə’raf-142.) Amma Bəni-İsrail qövmü Musanın gecikdiyini gördükdə, Samirinin hiyləsi ilə danaya pərəstiş etməyə başladılar. Qur’an Harunun dilindən nəql edir ki, o (yə’ni, Harun) camaatın şirkə düşməyinə mane olmaq istədikdə, onu öldürmək qərarına gəlmişdilər.(Ə’raf-151.) Yəhudilərin müqəddəs kitabı olan Tövrat bu hadisəni belə nəql edir: «Qövm, Musanın dağdan gec enməsini gördükdə Harunun yanına toplaşıb dedilər: "Qalx ayağa və bizim üçün gözlərimiz önündə olan bir Allah düzəlt. Çünki bu kişinin (Musa), bizi Misir ölkəsindən çıxaran bu kişinin başına nə iş gəldiyini bilmirik.” Harun onlara dedi: "Qadınlarınızın, oğlanlarınızın və qızlarınızın qulaqlarında olan qızıl sırğaları çıxarın və mənim yanıma gətirin.” Bütün qövm ailə-uşaqlarının boyun-qulaqlarındakı qızılları çıxarıb Harunun yanına gətirdilər. Harun qızılları alıb qələmlə naxışladı, ondan bir dana qəlibi hazırladı və onlara dedi: "Ey İsrail, bu allahınızdır ki, sizi Misir ölkəsindən çıxarmışdır. Harun bunu gördükdə onun qarşısında bir qurbangah düzəltdi və dedi: Sabah Yəhuvə bayramıdır. Sübh tezdən qalxıb yandırma qurbanlığını keçirib, salamat qalan hədiyyələri gətirdilər. Qövm yeyib-içmək üçün oturdu və oynamaq üçün ayağa qalxdılar. Allah Musaya dedi: "Yola düş, dağdan aşağı en. Çünki sənin Misirdən çıxardığın bu qövm yolunu azmışdır. Onlara əmr etdiyim yoldan azıb özləri üçün dana düzəltmişlər və onun yanında səcdə edir, qurbanlıq kəsirlər. Deyirlər ki, ey İsrail! Bu həmin allahdır ki, səni Misir ölkəsindən çıxarmışdır.” Allah Musaya dedi: "Bu qövmü gördüm. İndi bu çox inadkar bir qövmüdür.”(Sifri xuruc, 32-ci bab, 1-9-cu ayələr.) Diqqət yetirilməli məsələ budur ki, Qur’ani-Kərimin nəql etdiyinə əsasən, Bəni-İsrail qövmünün danaya sitayiş etməsinin banisi Samiri adlı bir şəxs olmuşdur. Halbuki təhrif olunmuş Tövratda bu çirkin və şirk əməl Haruna aid edilir. Həqiqətdə isə bu şəxs Harun olmamışdır; o, müqəddəs insan olduğundan heç vaxt şirkə əl atmazdı. Amma necə olursa-olsun, bu tarixi məlumatdan aydın olur ki, Bəni-İsrail qövmü ən kiçik bəhanə ilə bütpərəstliyə meyl göstərirdilər. Qeyd olunan axırıncı ayədən belə aydın olur ki, bu qövmün Allaha şərik qoşmaqda təcrübəsi var idi; Allah da onları inadkar adlandırmışdır. Həzrət Musa (ə) qayıdan zaman dana bütünü sındırıb ona sitayiş mərasimini ləğv etdi və öz qövmünü yenidən tövhidə qaytardı. Amma onlar Musadan sonra da bütpərəstliyə, danapərəstliyə üz tutdular. O cümlədən, Bəni-İsrail Fələstinə daxil olub bu diyarda yerləşdikdən sonra Kənanın şimal nahiyələrində yaşayan on iki tayfadan onu kənanilərlə qarışmaq nəticəsində Yəhuvəyə e’tiqad və pərəstişlə eyni zamanda Kənanın Bə’l bütü, eləcə də onun həyat yoldaşı olan Əştaruta pərəstiş etməyə başladılar. Amma köçəri həyat tərzi keçirən iki tayfa isə öz Yəhuvə əqidəsində qalmışdılar.(Can.Bi.Nas «Tarixi cameyi ədyan» 13-cü fəsil.) Qur’ani-Kərim bu hadisəyə işarə edərək buyurur: «Həqiqətən İlyas da (Bizim tərəfimizdən göndərilmiş) peyğəmbərlərdəndir. Bir zaman o öz tayfasına belə demişdi: Məgər (bütlərə ibadət etməklə) Allahdan qorxmursunuz? Məgər siz yaradanların ən yaxşısını (Allahı) qoyub Bə’lə (Bə’l adlı bütə) ibadət edirsiniz?» (Saffat, 123-125.) Tövrat bir çox yerdə Bəni-İsrailin üsyankarlıq, şirk və bütpərəstliklərindən danışır. Aşağıdakı misallara diqqət yetirin: «Ey Yə’qub övladları və İsrail övladlarının bütün qəbilələri! Allahın kəlamını eşidin, Allah belə buyurur: Sizin atalarınız Məndə nə insafsızlıq görüblər ki, məndən uzaqlaşıb batillərə tabe olublar, batil olublar və...»(İrmiya Nəbi kitabı, 2-ci bab, ayə 4-5.) «Və siz deyirsiniz ki, bizim Allahımız olan Yəhüvəh nə üçün bu qədər bəlaları bizə göndərmişdir? Bu zaman sən onlara de: Ona görə ki, siz Məni tərk edib başqa mə’budlara ibadət etdiniz. Belə isə qəriblərə nökər və qul olacaqsınız»(İrmiya Nəbi kitabı, 5-ci bab, 19-cu ayə.) «Və Yərub’am öz qəlbində fikirləşirdi ki, indi səltənət Davud sülaləsinə qayıdacaqdır. Əgər bu qövm qurbanlıq etmək üçün Allahın evi Yerusəlimə getsələr, həqiqətən bu qövmün qəlbi öz ağaları Rəhübam – yəhudi padşahına qayıdacaqdır və məni qətlə yetirib Yəhudanın padşahı Rəhübamın yanına qayıdacaqlar. Belə isə padşahla məşvərət etdi, iki qızıl dana heykəli düzəltdi və ona dedi ki, sizin üçün Yerusəlimə getmək çətindir. Ey İsrail! (Bunlar) səni Misir diyarından çıxaran mə’budlardır və birini "Beyti-il”də qoydu, digərini "Dan”da qərar verdi. Və bu məsələ də günaha səbəb oldu; qövm o bir dənə "Dan”ın yanına getdilər, uca məkanlarda evlər tikdilər və Bəni Lavidən olmayan qövmün hamısından kahinlər tə’yin etdilər. Yərub’am səkkizinci ayın 15-də yəhudi bayramına oxşar bir bayram təşkil etdi və o qurbangaha getdi; "Beyti-il”də həmin cür əməl etdi, düzəltdiyi danalar üçün qurbanlıq kəsdi, düzəltdiyi uca yerlərin kahinləri Beyti-ildə kahinlərini qərar verdi, səkkizinci ayın 15-də yə’ni, öz qəlbindən ixtira etdiyi bir ayda Beyti-ildə düzəltdiyi qurbangahın yanına gedirdi və Bəni-İsrail üçün bayramlıq təşkil edirdi; qurbangahın yanına gəldi və buxur yandırırdı.(Kitabi əvvəl padşahan, 12-ci bab, 23-26-cı ayələr.) Bəni-İsrail qövmü özlərini Allah tərəfindən seçilmiş bir qövm, yəhudi dinini isə özlərinə məxsus bir din hesab edirdilər. Buna görə də sair qövmləri alçaq, yaramaz və heyvan sayırdılar. (Bu barədə Təlmud bəhsində daha çox araşdırmalar aparacağıq.) Onlar inanırdılar ki, yalnız Bəni-israil övladları yəhudi dinini qəbul edə bilər və başqaları bu qövmdən olmadıqlarına görə bu dinə daxil olmamalıdırlar. Məhz bu dəlilə görə yəhudi xaxamları yalnız yəhudilərin ibadət mərasimlərini yerinə yetirmək və onları düz yola hidayət etməyi öz öhdələrinə götürürlər; sair qövmlər arasında təbliğat tədbirləri yoxdur; öz dinlərinin ardıcıllarının sayını artırmağa meyl göstərmirlər. Həmin irqçilik nəzəriyyəsi əsasında Yəhüvəni Bəni-İsrailin Allahı adı ilə xatırladırlar. Elə bir Allahdır ki, yalnız Bəni-İsrail qövmünü hidayət etməyə vəzifəlidir və sair qövmlərin öz mə’budları vardır. Bəni-İsrail qövmü arasında dünyaya ürək bağlamaq elə bir həddə idi ki, müqəddəs kitabın tamamilə hamısı yəhud qövmünün tarixçəsini şərh etməyə həsr edilmiş və onda axirətə e’tiqaddan azacıq da olsa, əsər-əlamət yoxdur. Buna görə də Qur’ani-Kərim Bəni-İsrail barəsində buyurur: «Sən onları (yəhudiləri) bütün insanlardan, hətta müşriklərdən də daha artıq yaşamağa həris görərsən. Onlardan hər biri istər ki, min il yaşasın...». (Bəqərə-96.) Halbuki Qur’ani-Kərimin aşkar buyuruqlarına əsasən, həzrət Musa (ə) özünü axirətə doğru belə hidayət edir: «Ey qövmüm! Bu dünya həyatı keçici bir şeydir (fanidir), axirət isə əbədi yurddur. Hər kəs bir pislik etsə, o ancaq pisliyi qədər cəza alar. Amma hər kişi, yaxud qadın mö’min ikən bir yaxşılıq etsə, belələri Cənnətə daxil olbu saysız-hesabsız ruziyə çatar!» (Mu’min-39,40.) 1. Bəni-İsrail qövmü həzrət Musadan Allahla əlaqədar nə kimi şeylər tələb edirdi? 2. Bəni-İsrail danaya nə üçün və necə sitayiş etməyə başladı? 3. Bəni-İsrail Bə’l bütünə pərəstiş etməyə necə üz tutdu? 4. Yərüb’am camaatı danaya pərəstiş etməyə necə təşviq edirdi? 5. Yəhudilərin sair qövmlər barəsindəki nəzəri nədir? 6. Nə üçün yəhud dini tə’limlərində axirət məsələlərinə diqqət yetirilmir? | 
