İslam-Kitabxanasıİslam-Kitabxanası

Azan vaxtları
Saytda axtar
Saytın menyusu
Kitabxana əxlaq
Zərif nöqtələr [5]
Böyük rəhbər ayətullah Xameneinin həyatından əhvalatlar [16]
Həyat dərsi [5]
İslam dünyagörüşü - Cəmiyyət və tarix [16]
İnsan və mənəviyyat [10]
İmam Hüseynin (ə) əxlaqi görüşləri [0]
Xəbərdarlıq [3]
“Miratur-rəşad” (hidayət güzgüsü) [15]
İslamda ailə 2 [16]
İslamda ailə 1 [16]
Fəsad sərçeşməsi (Şeytan tələsi) [6]
İslamda Əxlaq 2 [20]
İslamda Əxlaq 1 [26]
İmam Sadiqin (ə) bəyani ilə yaranışın sirləri [8]
Siddiqeyi-Tahirə (ə) 2 [13]
Siddiqeyi-Tahirə (ə) 1 [12]
Ailə səadətinə necə nail olaq? [18]
Kumeyl duasının şərhi 2 [13]
Kumeyl duasının şərhi 1 [12]
Minacatın əzəməti [13]
Ey ata, ey ana, biz müttəhimik [5]
Qadın - Fatimə Fatimədir [14]
Nəsihətlər [26]
İslam dünyagörüşü - Əbədi həyat [5]
Din təlimləri 2-ci cild (Uşaqlar və yeniyetmələr üçün dərslik) [30]
Din təlimləri 1-ci cild (Uşaqlar və yeniyetmələr üçün dərslik) [31]
İslam dünyagörüşü - İnsan Quranda [5]
İnsanı tanımaq [21]
Axirət azuqəsi 2-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri) [24]
Axirət azuqəsi 1-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri) [19]
Ariflərdən [9]
İslam dunyagörüşü İnsan və iman [6]
Əxlaqi və psixoloji çatışmazlıqların araşdırılması [19]
İslam və qərb mədəniyyəti [15]
Əbədi öyüd (ikinci cild) [22]
Əbədi öyüd (birinci cild) [23]
İlahi nəsihətlər [15]
Gəncliyin yeddi səması (zəruri dini biliklər) [9]
İslamda nümunəvi qadınlar – Fatimə (ə) [149]
Günahşünaslıq [19]
Nəfsin saflaşdırılması [24]
İslamda qəhrəman qadınlar [20]
Kəramət sahibləri [13]
Kamil insan [30]
Şəhadət yatağında Mövlanın (ə) öyüdü [17]
Rəbbin dərgahında [22]
İmam Hüseynin (ə) əxlaqi görüşləri [11]
İbrət güzgüsü [14]
İmam Zamanla görüşənlər [15]
Allaha doğru [33]
Allahın elçisi [20]
Sadiq yol axtaranlar üçün imam Sadiqin (ə) nəsihətləri [29]
Məhəbbət iksiri [26]
Hicab [14]
Kaş valideynlərim biləydi! [14]
Ayətullahül-üzma Behcətin həyatı [14]
Nəfsi saflaşdırmadan qabaq özünütanıma [4]
Övsafül-Əşraf [7]
Gənc ailələr üçün göstərişlər [6]
Əxlaq elmində 50 dərs [51]
İslamda övlad [1]
Islamda evlənmə və ailə hüququ-2 [11]
Islamda evlənmə və ailə hüququ-1 [13]
Bizim sorgumuz
Ramazan ayında oruc tutmusuzmu?
Total of answers: 2043
Saytın menyusu
Şərhlər: 14
Rəsmlər: 618
Əxlaq: 1118
Müxtəlif: 481
Etiqat, Tarix, Fəlsəfə: 1448
Quran, Hədis, İslam təlimləri, Fiqh: 1131
Statistika

Burda olanlar 1
Qonaqlar 1
İstifadəçilər 0
Son qeydiyyatçılar
  • Saday
  • Muhammed
  • Ferec313
  • Araz
  • Sebine
  • Sahib123
  • ali_araz
  • User
  • Aliakber313
  • Salman-m
  • Main » Articles » Quran » Nur təfsiri (5-ci cild)

    Nur təfsiri (5-ci cild)
    Bildirişlər
    1. Münafiq hətta peyğəmbərə qarşı çıxıb, onu sancır.
    2. Münafiqlərin hücum və təbliğatlarının itiliyi rəhbərlikdəndir.
    3. Peyğəmbərin səhabələri arasında ədalət çərçivəsini aşanlar da olub.
    4. İslam quruluşunun məsulları münafiqlərin iradlarından təsirlənməməlidirlər.
    5. Ümumi malın bölünməsi o qədər həssas məsələdir ki, bəzən Peyğəmbər (s) də bu məsələdə ittiham olunur.
    6. Rəhbərə qarşı bir çox ədəbsizliklər insandakı eqoistlikdən doğur.
    7. Bəzi tənqidlərin arxasında canıyananlıq yox, şəxsi mənafelər dayanır.
    8. İslam cəmiyyətində iqtisadi siyasətin müəyyənləşdirilməsi Peyğəmbər (s) və İslam rəhbərinin vəzifəsidir.
    9. Münafiq öz haqqına qane olmur. O, eqoist və məntiqsizdir.
    10. Bir çox insanların kin-küdurəti, düşmənçiliyi, tənə və mühakiməsi maddi mənafelərdən doğur. (İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: "Xalqın üçdə ikisindən çoxu belədir.”  (Bəli, bəzi yanlış təhlillərin kökü iç amillər ilə bağlıdır.)
    Ayə 59:
    وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوْاْ مَا آتَاهُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَقَالُواْ حَسْبُنَا اللّهُ سَيُؤْتِينَا اللّهُ مِن فَضْلِهِ وَرَسُولُهُ إِنَّا إِلَى اللّهِ رَاغِبُونَ
    "Əgər onlar Allah və Onun Peyğəmbərinin (s) verdiyi ilə razılaşsaydılar və desəydilər ki, Allah bizə bəsdir, Allah və Onun rəsulu tezliklə bizə fəzlini yetirər, biz yalnız Allaha ümidvarıq... (Belə desəydilər, daha yaxşı olardı.)”
    Nöqtələr
    Bu ayədə dörd məsələ önə çəkilir: İlahi təqdirdən razılıq və ona təslimçilik; Razılığın dillə bəyanı; Allahın fəzl və kərəminə ümid; Dünyaya bağlanmamaq və Allaha rəğbət.
    Bildirişlər
    1. Münafiqlər heç vəchlə Allahdan və Onun təqdirlərindən razı qalmırlar.
    2. Beytul-malın sərfində, iqtisadi məsələlərin həllində hansı siyasətin yürüdülməsi və hansı qərarların çıxarılması Allah, Onun rəsulu və İslam ümmətinin rəhbərinin ixtiyarındadır.
    3. Yalnız çətinlikləri düşünüb bədbinləşmək olmaz. Səbir daha yetərli gələcəyi təmin edir.
    4. Dünyadakı məhrumiyyətlərin acılığı Allahın qəti behişt vədləri ilə şirinləşir.
    5. Allahın bizə borcu yoxdur. Nə verirsə, Öz fəzlindən verir.
    6. Allahın lütfləri peyğəmbərlər və övliyalar vasitəsi ilə çatdırılır.
    7. İlahi məhəbbət səbir, razılıq və qənaət üçün zəmindir.
    Ayə 60:
    إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاكِينَ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
    "Həqiqətən, sədəqələr (zəkat) ehtiyaclılar, miskinlər, zəkatı yerbəyer edənlər, qəlblərin cazibəsi, qulların azad edilməsi, borcluların borcunun ödənməsi, Allah yolunda (cihada) sərf və yolda qalanları təmin etmək üçündür. Bu, Allah tərəfindən göstərişdir. Allah biləndir və hikmət sahibidir.”
    Nöqtələr
    Həm "sədəqə”, həm də "sidaq” sözü "sidq” sözündəndir. "Sədəqə” Allaha imanda sədaqət, "Sidaq” mehriyyə və ya həyat yoldaşına sədaqət nişanəsidir.
    Bu ayədə sədəqə deyilərkən vacib zəkat nəzərdə tutulur.
    "Fəqir” deyərkən yoxsulluq belini qırmış kəs başa düşülür. "Miskin” isə yoxsulluqdan evdə oturmuş şəxsdir. Rəvayətlərə əsasən, fəqir xalqa əl açmır, miskin isə çarəsizlikdən əl açmağa məcbur olur. 
    Ötən ayədə münafiqlərin zəkatın bölünməsi ilə bağlı Peyğəmbərə (s) iradlarından danışılırdısa, bu ayədə sədəqənin ünvanları göstərilir. Elə başa düşülür ki, münafiqlərin zəkatda gözü varmış.
    "Əl-amilinə ələyha” deyərkən zəkatı toplayanlar, saxlayanlar, onun hesabını aparanlar, yerinə çatdıranlar nəzərdə tutulur. Onlara zəkatdan zəhmət haqqı verilir.
    "Əl-muəlləfəti-qulubuhum” deyərkən İslama meyli olmayanlar nəzərdə tutulur. Belələrini imana sövq etmək üçün zəkatdan pay ayrılır.
    Əlbəttə ki, qəlblərin cazibəsi üçün zəkatdan pul xərcləmək o demək deyil ki, insanlar pulla iman gətirsinlər. Həmin məbləğ xərclənir ki, insanlar İslamı dərk etmək üçün təhsil alıb həqiqəti dərk etsinlər. 
    "Əl-ğarimin” deyərkən səhvə yol vermədən borca düşənlər nəzərdə tutulur. Məsələn, təbiət hadisələri nəticəsində var-yoxunu əldən verənlər bu zümrəyə aid edilə bilər.
    İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: "Günaha yol vermədən borca düşmüş müsəlman öldükdə onun borcunu imam ödəməlidir.” 
    "Fi səbilillah” deyərkən Allahın bəyəndiyi bütün işlər nəzərdə tutulur. Dini təbliğat, müsəlmanlara yardım bu qəbildəndir. Təfsirlərdə cihad bu təyinatın əsas ünvanı kimi göstərilir.
    "İbnis-səbil” deyərkən vətənində imkanlı olduğu halda, səfərdə əliboş qalmış kəs nəzərdə tutulur.
    Zəkatın siması
    Zəkat hökmü Məkkədə nazil olmuşdur. Amma həmin vaxt müsəlmanlar azsaylı, zəkat cüzi olduğundan həmin məbləği hər kəs özü ödəyirdi. Mədinədə İslam hökuməti qurulduqdan sonra bu iş mərkəzləşdirildi və həmin büdcə din hakiminin ixtiyarına verildi. 
    Zəkat təkcə İslama məxsus deyil. Digər dinlərdə də zəkat olmuşdur. Həzrət İsa hələ beşikdə ikən zəkat haqqında göstəriş vermişdir. Bu barədə həzrət Musanın və bütün digər peyğəmbərlərin buyruqları var. 
    Quranda zəkatla bağlı dörd təbir işlədilmişdir: "Malın verilməsi (inail-mal)” ; Sədəqə” ; İnfaq” ; Zəkat” 
    Quranda, adətən, zəkat sözü namaz sözü ilə yanaşı işlədilir. Rəvayətlərə əsasən, zəkat namazın qəbul şərtidir. Bu, Allahla bağlılığın xalqla bağlılıqla əlaqəli olduğunu göstərir.
    Quranda heç bir dini göstəriş namaza zəkat qədər yaxın bəyan olunmamışdır.
    Seyyidlərin zəkat alması haramdır. Bəni-Haşimdən olan bir qrup İslam Peyğəmbərindən (s) zəkat bölgüsü ilə bağlı iş istədilər. Onlar heyvanların zəkatını toplamaq və bu işlərinə görə pay almaq fikrində idilər. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurdu: "Zəkat mənə və sizə haramdır.” Seyyid yalnız o zaman zəkat ala bilər ki, zəkatı verən də seyyid olsun.
    Zəkat göstərişi İslamın varlı və kasıb zümrələrin mövcudluğuna maraqlı olmasını göstərmir, sadəcə, qarşıda duran gerçək bir problemi həll etməkdir. Bəzən varlılar özləri də təbii fəlakətlər səbəbindən yoxsulluğa düçar olurlar. İslam quruluşunda ictimai ehtiyacların təmini üçün büdcənin olması zəruridir.
    Rəvayətdə deyilir: Allah-təala ehtiyaclıların çətinliyini həll etmək üçün varlıların malından pay müəyyənləşdirmişdir. Yetərli olmadıqda bu pay artırılır. Əgər insanlar fəqirlərin haqqını ödəsəydilər, hamı normal yaşayardı. Varlılar zəkat ödəsəydilər, yoxsul tapılmazdı. 
    Şəxsi mülkiyyətə məhdudiyyət qoyan bəzi ideologiyaların ziddinə olaraq, İslam insana mülkiyyət azadlığı verir. İslam quruluşunun himayəsində olan hər bir şəxs öz istedad və bacarığını işə salıb istənilən qədər var-dövlət sahibi ola bilər. Amma zəkat ödəmək də zəruridir.
    Zəkatın Allah yolunda xərclənməsi deyərkən təkcə yoxsullar nəzərdə tutulmur. İslam quruluşuna faydası olan istənilən bir cəhətdə zəkat sərf oluna bilər. 
    İslam cəmiyyətini şər qüvvələrin fitnəsindən qorumaq üçün zəkatdan sərf oluna bilər. 
    Əgər bir şəxs diyə ödəməli olarsa və buna gücü çatmazsa zəkatdan ona yardım göstərmək olar. 
    Ola bilsin ki, "fir-riqab” təbirinə əsasən, məhbusların azadlığı və onların ehtiyacının təmini üçün zəkatdan xərclənilsin.
    Zəkatın səkkiz istiqamətdə bərabər bölünməsi zəruri deyil. İslam hakiminin nəzarəti altında hər sahəyə ehtiyac qədərində pay ayrılmalıdır.
    Zəkat sərvətin tarazlıq amilidir.
    Zəkat Allahın verdiklərinə əməli təşəkkürdür.
    Zəkat təbəqələrarası fərqi azaldır, fəqirlərlə varlılar arasındakı kin-küdurəti aradan qaldırır.
    Zəkat insanda səxavət və mərhəmət ruhunu dincəldir, dünyapərəstlik və maddiyyata bağlılıq hissini zəiflədir.
    Zəkat məhrumlar üçün ictimai bir təminatdır – fəqirə deyilir ki, nigaran olma, varlıya deyilir ki, yenidən səy et, müsafirə deyilir ki, yolda qalmaqdan qorxma, fəhləyə deyilir ki, sənin payın qorunur, qula azadlıq vəd olunur, ilahi xidmət sahəsi rövnəq tapır, ətrafdakıların qəlbi İslama cəzb olunur.
    Allah zikrindən qəflət xalqın istismarına, qəlbin daşlaşmasına, tüğyan və əyyaşlığa, var-dövlətlə öyünməyə səbəb olur. Zəkat bu xəstəliyin dərmanıdır.
    Zəkat yoxsulluğu aradan qaldırmaqla yanaşı İslama rəğbət oyadır. Ən azı insanlar İslam düşmənləri ilə həmkarlıqdan çəkinir. Rəvayətlərdə bildirilir ki, maddi yardımlar və İslama yaxınlaşma ilə fərdlərin imanı möhkəmlənir. 
    İslam quruluşunun səciyyəsi olan zəkat ictimai ədalətə, fəqirliyin aradan qaldırılmasına, fəhlələrin təminatına, beynəlmiləl yaxınlığa, qulların azad olunmasına, qüvvələrin hərəkətə gətirilməsinə, müsəlman ayinlərinin hifzinə və ümumi xidmətlərin genişlənməsinə zəmin yaradır.
    Bildirişlər
    1. Zəkat iman izharında sədaqəti göstərir.
    2. Zəkat umacaqlar yox, vəhy əsasında bölünür. Ayədə eyb axtaran münafiqlərə cavab verilir.
    3. Zəkatı ayədə göstərilən təyinatlardan kənarda sərf etməyə icazə verilmir.
    4. İslamın ictimai ədalət prinsiplərindən biri məhrumların dolanışıq təminatıdır.
    5. İnsanın var-dövləti bütünlüklə onun deyil. Bu mülkiyyətdə başqalarının da payı var.
    6. Zəkat verənlər fəqirlərə minnət qoymamalıdırlar. Çünki zəkat onların öz mülkləri deyildir.
    7. Yoxsulluğun aradan qaldırılması İslam quruluşunun ilkin vəzifələrindəndir. Öncə fəqirliyin aradan qaldırılması, sonra digər tədbirlər bəyan olunur.
    8. Dini hökmləri yerinə yetirənlərin dolanışığını təmin etmək zəruridir.
    9. İnsanın ehtiyaclı olub-olmamasından asılı olmayaraq onun gördüyü işin dəyəri var.
    10. Hakimin rüşvət fikrinə düşməməsi üçün onu təmin etmək lazım olduğu kimi, zəkatı yerbəyer edənləri də əyri yoldan çəkindirmək üçün təmin etmək lazımdır.
    11. Zəkatın toplanması üçün İslam hökuməti tərəfindən məmurlar təyin olunmalıdır.
    12. Maddi və mənəvi məsələlər bir-biri ilə əlaqəlidir.
    13. İslam yalançı və boşboğaz istismarçıların xilafına olaraq, cəmiyyətin iqtisadi problemlərini həll etməklə, Allaha yaxınlıq məqsədi ilə, dəlil və çağırışla öz məktəbini genişləndirir.
    14. Yardımlar vasitəsi ilə qəlbləri cəzb etmək İslam dövlətinin vəzifələrindəndir.
    15. İslam dini qulların azad olunması üçün büdcə müəyyənləşdirmişdir.
    16. Zəkat qurumunun xərclərini dövlət ödəmir, bu qurum özü özünü təmin edir.
    17. Fəqirlərin birbaşa varlılara müraciət edib özünü alçaltmaması üçün İslam hökuməti zəkatı toplamaq və yerinə çatdırmaq məsuliyyəti daşıyır. 
    18. Cihad və ölkənin müdafiə büdcəsi zəkatdan ödənir və xalqın boynunadır.
    19. Maddiyyat insanın Allaha yaxınlığı üçün vasitə olmalıdır.
    20. İslam yolda qalanlara büdcə ayırmaqla səfər, ticarət və səyahət məsələlərinə əhəmiyyət vermişdir.
    21. Zəkat qanunu hesablanmış və hikmətə əsaslanan qanundur.
    22. İslam təkcə ibadət dini deyil, onun iqtisadi qanunları da vardır.
    Ayə 61:
    وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيِقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَّكُمْ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِّلَّذِينَ آمَنُواْ مِنكُمْ وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
    "Münafiqlərdən bəziləri Peyğəmbəri incidir və deyirlər: "O, başdan-ayağa qulaqdır (hər kəsin dediyinə qulaq asır.) De ki, onun dinləməyi sizin xeyrinizədir. O, Allaha inanır, möminləri təsdiq edir və sizlərdən iman gətirmiş hər bir kəs üçün rəhmət səbəbidir. Allahın rəsulunu incidənlər üçün ağrılı əzab vardır.”
    Nöqtələr
    "Minhum” deyilərkən ya münafiq bir dəstə, ya da qorxudan cəbhədə iştirak etməyib döyüşdən sonra üzr və bəhanə gətirən süst imanlı fərdlər nəzərdə tutulur.
    Rəvayətlərin bildirdiyinə görə, Peyğəmbər (s) Həzrət Əli (ə) ilə daimi təmasda olduğundan bəzi münafiqlər onu sadəlövh və tez inanan kimi tanıtdırırdılar. 
    Həzrət Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: "Allahın lənəti olsun mənim əhli-beytimi incidən kəsə.”
    Həzrət (s) öz qızı Fatimə (s) haqqında belə buyurmuşdur: "Fatiməni incidən məni incitmişdir.” 
    Bildirişlər
    1. Həzrət Peyğəmbəri (s) ardıcıl şəkildə incidənlər vardı.
    2. Peyğəmbərin (s) səhabələri arasında ədalətli olmayanlar, onu incidənlər vardı.
    3. Ümmətin rəhbəri həm özününkülərin, həm də biganələrin əziyyətinə məruz qalır.
    4. Peyğəmbəri (s) incitmək küfrdür. 
    5. Münafiqlər hətta Peyğəmbərə (s) qarşı təbliğat aparır, quyu qazırdılar.
    6. Allah-təala Peyğəmbərini (s) müxaliflərin gizli söhbətlərindən və planlarından xəbərdar edirdi.
    7. Sadəlövhlükdə ittiham edilsəniz də, bütün xalqa danışmaq icazəsi verin ki, "bizi dinləyən yoxdur” deyə bilməsinlər.
    8. İnsanın bütün vücudu ilə danışana qulaq asması dinləmə ədəblərindəndir.”Başdan-ayağa qulaqdır” təbiri qeyd olunan hala işarədir.
    9. Bəzən ümmətin ümumi xeyri üçün müəyyən sözlərdən vaz keçmək lazım gəlir.
    10. Bəzən tərbiyəvi, ictimai-siyasi baxımdan sükut danışmaqdan daha əhəmiyyətli olur.
    11. Agah rəhbərin xüsusiyyətlərindən biri onun qəlb genişliyi, bütün dəstələrin sözünü dinləməsi, ətrafdakılarla xoş rəftar etməsi, eybləri örtməsi və xalq üçün tövbə yolu qoymasıdır.
    12. Xoş üz və açıq qəlblə xalqı dinləyək.
    13. Bir sözü eşidib susmaq həmin sözlə razı olmaq nişanəsi deyildir.
    14. Əziyyətə düşmüş kəsi himayə edin. Peyğəmbəri (s) ittiham edənlərə Allah-təala o həzrətin dörd səciyyəsini sadalamaqla cavab verir.
    15. Mömin şəxslər bir xəbər gətirdikdə onu təsdiq edin.
    16. Peyğəmbər (s) bütün aləmdə olanlara rəhmətdirsə də, bu rəhmətdən yalnız iman əhli bəhrələnir.
    17. Peyğəmbəri (s) incitməkdən qorxun.
    Ayə 62:
    يَحْلِفُونَ بِاللّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَاللّهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَن يُرْضُوهُ إِن كَانُواْ مُؤْمِنِينَ
    "(Münafiqlər) and içirlər ki, sizi razı sala bilsinlər. Halbuki iman gətirsəydilər, Allah və Onun rəsulunu razı salmaq daha yaxşı olardı.”
    Bildirişlər
    1. Münafiq daim qorxu, dəhşət və iztirab içindədir. O, yalan andlarla xalqın inamından istifadə edib diqqəti özünə cəlb etmək istəyir.
    2. Hər anda aldanmayın. Çünki bəzən müqəddəsliklər çirkin insanların əlində alətə çevrilir.
    3. Həqiqi mömin üçün xalqın yox, Allahın razılığı mühümdür.
    4. Peyğəmbərin (s) razılığı elə Allahın razılığıdır.
    5. Xalqın razılığını Allahın razılığından üstün tutan kəsin nifaqdan payı var və belə bir şəxs məzəmmət olunmalıdır.
    Ayə 63:
    أَلَمْ يَعْلَمُواْ أَنَّهُ مَن يُحَادِدِ اللّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ذَلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ
    "Bilmədilərmi ki, hər kəs Allah və Onun rəsulu ilə düşmənçilik etsə, cəzası cəhənnəm odudur və daim orada qalacaq? Budur böyük rüsvayçılıq!”
    Nöqtələr
    "Yuhadidillah” təbiri ya Allahın qüdrətini məhdudlaşdırmaq mənasındadır, ya da Allahı əli bağlı bilmək mənasında.
    Fəxr-Razi bu təbiri "Hədid” sözünün əsasında sərtlik kimi mənalandıraraq demişdir: "Muhaddət” ya ilahi qanunlar çərçivəsini aşmaq, ya da özünü bir, Allahı digər bir tərəfdə bilmək mənasını daşıyır.
    Bildirişlər
    1. Həqiqi rəhbərə qarşı müxalifət Allaha qarşı müxalifətdir.
    2. Yalan and içməklə şəxsiyyəti qorumaq Allahla düşmənçilik nümunəsidir.
    3. Agah insanların Allahın dininə qarşı sərtliyi əbədi cəhənnəmlə nəticələnir.
    4. Cəhənnəm haqqında düşünmək insanı inadkarlıqdan çəkindirə bilər.
    Ayə 64:
    يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِمَا فِي قُلُوبِهِم قُلِ اسْتَهْزِؤُواْ إِنَّ اللّهَ مُخْرِجٌ مَّا تَحْذَرُونَ
    "Münafiqlər qorxurlar ki, onların içindəkilərdən xəbər verən zərərlərinə tamamlanacaq bir surə nazil olsun. De ki, (istədiyiniz qədər) məsxərə edin. Şübhəsiz, Allah qorxduğunuz şeyləri aşkar edəcək.”
    Nöqtələr
    Ayənin nazil olma şəni haqqında deyilir: Münafiqlərdən bir dəstəsi qərara gəldilər ki, Təbuk döyüşündə qayıdarkən aşırımlardan birində Peyğəmbərin (s) dəvəsini hürküdüb onu qətlə yetirsinlər. Bu məsələ vəhy vasitəsi ilə Peyğəmbərə (s) xəbər verildi.
    Həzrət Peyğəmbər (s) Əmmar və Hüzeyfənin müşayiəti ilə aşırıma çatdı. Münafiqlər hücuma keçdilər. Peyğəmbər (s) onları tanıyıb adlarını Hüzeyfəyə dedi. O soruşdu: "Nə üçün qətllərinə fərman vermirsən?” Həzrət (s) buyurdu: "İstəmirəm desinlər ki, Məhəmməd (s) qüdrətə çatandan sonra müsəlmanları öldürdü.” 
    Münafiqlər Peyğəmbərin (s) arxasınca istehza ilə deyirdilər: "O Şam saraylarını fəth etmək istəyir.” Ayə nazil oldu və onlar rüsvayçılıqla hədələndilər. 
    "Surə” deyərkən ilahi ayələr məcmusu nəzərdə tutulur. Quranın yüz on dörd hissəsi ilkin İslam dövründən surə adlandırılmışdır.
    Bildirişlər
    1. Münafiq qorxur ki, hər an onun iç üzü açıla bilər.
    2. Münafiqlər bilirdilər ki, Allah onların işindən agahdır, İslam Peyğəmbəri (s) haqdır və onun Allahla rabitəsi var. Bu səbəbdən də surələrin nazil olması onları narahat edirdi.
    3. Quran ayələri ehtiyaclara uyğun tədricən nazil olmuşdur.
    4. İstehza münafiqlərə məxsus şivədir. (İstehza deyərkən nifaq da nəzərdə tutula bilər.)
    5. Münafiqlərin ifşa olunması ilahi sünnə və vədlərdəndir.
    6. Allahın iradəsi münafiqlərin istəklərinə qalibdir.
    7. Münafiqləri hədələmək zəruridir.
    Ayə 65:
    وَلَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِؤُونَ
    "Əgər münafiqlərdən (nə üçün məsxərə etdiklərini) soruşsan, şübhəsiz ki, deyərlər: "Biz yalnız zarafat edir, əylənirik.” De ki, yoxsa Allahı, Onun ayələrini və Peyğəmbərini (s) məsxərəyə qoyursunuz?!”
    Nöqtələr
    "Xəvz” sözü palçığa batmaq (qədəm qoymaq) mənasını bildirir. Bu söz Quranda çirkin işlərə yol vermək mənasında işlədilmişdir.
    Ayə Təbuk döyüşünə aiddir. Həmin döyüş ki, münafiqlər həzrət Peyğəmbəri (s) qətlə yetirmək fikrinə düşmüşdülər. Onlardan biri demişdi: "Əgər qurğumuz faş olsa, nə edək?” O biri demişdi: "Deyərik ki, əylənirdik.” Əslində günahdan da pis bir üzr gətirdilər.” 
    Bildirişlər
    1. Yalan və don geyindirmək münafiqlərin daimi işlərindəndir.
    2. Hətta qurğu ifşa olunmamış geri çəkilmək, zəiflik göstərmək, yalan və müxaliflik münafiqin nişanələrindəndir.
    3. Allah münafiqlərin bəhanələri və gələcəkləri haqqında xəbər vermiş, onları rüsvay etmişdir.
    4. Münafiqlər özlərinə haqq qazandırmaq üçün həm and içirdilər, həm də zarafat etdiklərini bildirirdilər.
    5. Peyğəmbər (s) münafiqləri qınamağa borcludur.
    6. Dini müqəddəsliklərlə zarafata icazə yoxdur.
    Ayə 66:
    لاَ تَعْتَذِرُواْ قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ إِن نَّعْفُ عَن طَآئِفَةٍ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَآئِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُواْ مُجْرِمِينَ
    "(Səbəbsiz) üzr və bəhanə gətirməyin. Həqiqətən, siz iman gətirdikdən sonra kafir oldunuz. Əgər sizdən bir dəstəsini bağışlasaq, başqa bir dəstənizi keçmiş günahlarına görə cəzalandırarıq.”
    Nöqtələr
    Hansı münafiqlərin bağışlana biləcəyi barədə müəyyən
    Bildirişlər
    var: tövbə edənlər ; istehza edənlərin yanında olsalar da, bu işə rəhbərlik edənlərdən sayılmayanlar ; bağışlanması məsləhət olanlar ; qısa bir müddət yolunu azıb köklü və davamlı günaha batmayanlar.
    Bildirişlər
    1. Yalançıların və məsxərə edənlərin üzrü bəzən qəbul olmur.
    2. Mürtədlik səbəbindən üzr qəbul olunmur.
    3. Bugünkü imanımıza görə qürrələnməyək. Çünki daim pis aqibət təhlükəsi var.
    4. Allah, Onun peyğəmbəri və ilahi ayələrə istehza küfrdür.
    5. Münafiq əslində kafirdir.
    6. Müxalifləri və münafiqləri hədələyərkən bütün yolları bağlamayaq.
    7. Bəzi münafiqlər tövbə etsələr, bağışlana bilərlər. (Nifaqın da dərəcələri var.)
    8. Münafiqlər keçmiş küfr və günahlarına görə cəzalandırılırlar.
    Ayə 67:
    الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُم مِّن بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُواْ اللّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ
    "Münafiq kişilər və qadınlar bir-birlərindəndirlər. Onlar pis işə çağırır, yaxşı işə qadağa qoyurlar. Öz əllərini (bəxşiş və infaqda) bağlayırlar. Onlar Allahı yaddan çıxarmışlar. Allah da onları yaddan çıxarmışdır. Həqiqətən, münafiqlər həmin fasiqlərdir.”
    Nöqtələr
    İlkin İslam dövründə kişilər kimi fəsada uğramış münafiq qadınlar da var idi.
    Sual: Allahda unutqanlıq olmadığı halda Onun münafiqləri unutmasını necə başa düşmək olar?
    Cavab: Allahın kimlərisə unutması məcazi məna daşıyır. Yəni Allah onlarla yaddan çıxmış kimi rəftar edir.
    İmam Riza (ə) buyurmuşdur: "Allahı və qiyaməti unutmuş kəsin cəzası onun özünü unutmasıdır.”  Həzrət Əli (ə) buyurmuşdur: "Allahın unutması dedikdə Onun kimlərisə xeyirdən məhrum etməsi nəzərdə tutulur.” 
    Bildirişlər
    1. Cəmiyyətin islahında həm qadın, həm də kişinin rolu var.
    2. Münafiqlərdən bəziləri rəhbər, bəziləri ardıcıl rolunu oynayır.
    3. Nifaq əhli müxtəlif dərəcələrə malik olsalar da, onların üsul və əməlləri müştərəkdir.
    4. Münafiqlər sizinlə olduqlarına and içsələr də, onlara inanmayın.
    5. Münafiqlər arasında möhkəm rabitə var.
    6. Pis işlərin yayılması, günaha dəvət və yaxşılığa qadağa nifaq nişanələridir.
    7. Münafiq düşüncəsində xeyirxahlığa yer yoxdur.
    8. "Əmr be məruf və nəhy əz münkər”in, eləcə də, Allah yolunda infaqın tərki Allahı unutmaq nişanəsidir.
    9. İlahi lütfdən məhrum qalmaq və unudulmaq Allahı unutmağın nəticələridir.
    10. İlahi cəzalar insanın əməllərinə münasibdir.
    11. Münafiqlər öz hesablarında Allahı yox, xalqı nəzərə alırlar.
    12. Nifaq və ikiüzlülük azğınlıqdır.
    Ayə 68:
    وَعَدَ الله الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ
    "Allah münafiq kişi və qadınlara, kafirlərə daim qalacaqları cəhənnəm odu vəd etmişdir. O (cəhənnəm) bəsləridir. Allah onları lənətləmişdir və onlar üçün davamlı əzab var.”
    Bildirişlər
    1. Qadın və kişi ilahi vəzifələr qarşısında bərabərdir.
    2. İlahi cəzalar öz əməllərimizin nəticəsidir. (65-ci ayədə münafiqlər müsəlmanlara istehza edirdilər. Bu ayədə Allah "vəədə” və "həsbuhum” təbirləri ilə bir növ münafiqlərə istehza edir)
    3. Cəhənnəm vədi öncə münafiqlərə, sonra kafirlərə aiddir.
    4. Münafiqlər dünyada möminlərin kənarında dayansa da, axirətdə kafirlərlə olasıdırlar.
    5. Cəhənnəm bütün dərd-bəlaların məcmusudur. Münafiqlər və kafirlər üçün cəhənnəm bəs edər.
    Ayə 69:
    كَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُواْ أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالاً وَأَوْلاَدًا فَاسْتَمْتَعُواْ بِخَلاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلاَقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ بِخَلاَقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُواْ أُوْلَـئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الُّدنْيَا وَالآخِرَةِ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ
    "(Siz münafiqlərin halı) sizdən əvvəlkilərinki kimidir. (Halbuki) onlar sizdən daha güclü, daha varlı idilər və daha çox övladları vardı. Onlar öz paylarını aldılar. Siz də özünüzdən əvvəlkilər kimi bəhrələndiniz. (Öz batil yolunuzda) itib-batdınız. Onların əməlləri dünya və axirətdə puça çıxdı, onlar həmin ziyankarlardırlar.”
    Nöqtələr
    Ayədəki "xəlaq” sözü "mütləq bəhrə” mənasını bildirir. Halbuki bu sözün lüğət mənası əxlaq, insanın əldə etdiyi səciyyələrdir.
    Dünyada əməllərin puça çıxması deyərkən, münafiqlərin iç üzünün açılması, yaxşı işlərinin dəyərdən düşməsi nəzərdə tutula bilər.
    Bildirişlər
    1. Ümmətlərin tarixi və taleyi bir-birinə oxşardır.
    2. Küfr və nifaq yolu həmişə olmuşdur və ilahi sünnə də eyni deyil.
    3. Hərbi, iqtisadi və canlı qüvvə ilahi qəzəbə mane ola bilməz.
    4. Münafiqlər, kafirlər öz güclərinə, mal-dövlətlərinə və övladlarına güvənirlər.
    5. Dünyəvi manafelərdən bəhrələnmək üçün iman şərt deyil, kafirlərin və münafiqlərin də payı var.
    6. Dünyəvi ləzzətlər ötəridir.
    7. Peyğəmbər müxaliflərinin dünyadan bəhrələnməsi onların xasiyyət və səylərindən asılıdır.
    8. Bütün ləzzətləri və nemətləri ilahi lütf saymaq olmaz.
    9. Allah-təala dünyada azğınlar üçün də pay ayırmışdır. Axirətdə isə onların əli boşdur. 
    10. Fəsad etmək və dinlə döyüşə qalxmaq süqut amilidir. Hər bir günahdan sonra tövbə və haqqa qayıdış insanı xilas edə bilər.
    11. Küfr və nifaq xeyir əməli puça çıxarır.
    Ayə70:
    أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وِأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَـكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
    "Özlərindən qabaqkıların, Nuh, Ad, Səmud, İbrahim qövmünün, Mədyən əshabının, alt-üst olmuş şəhərlərin xəbəri onlara çatmayıbmı? Peyğəmbərləri onlar üçün aşkar dəlillər gətirdilər (amma onlar inadkarlıq göstərib məhv oldular.) Allah onlara zülm etmədi. Onlar özləri özlərinə zülm etdilər.”
    Nöqtələr
    Nuh qövmü qərq olmaqla, Ad qövmü soyuq və zəhərli yellərlə, Səmud qövmü zəlzələ ilə, Mədyən qövmü odlu yağışla, Lut qövmü məskənlərinin xaraba qalmasıyla həlak oldu.
    "Motəfikat” dedikdə "alt-üst olma” başa düşülür. Ayədə bu söz Lut qövmünün əzabına işarədir.
    Category: Nur təfsiri (5-ci cild) | Added by: Islam_Kitabxanasi (2012-09-22)
    Views: 801 | Rating: 0.0/0
    Total comments: 0
    Only registered users can add comments.
    [ Registration | Login ]

    Quranda axtar
    Quran,Hədis,İslam təlimləri, Fiqh
    Quran
    İstifadəçi girişi
    Login:
    Password:
    Kitabxana əxlaq
    Etiqat, Tarix, Fəlsəfə, Dini yaradıcılıq
    Dost saytlar
  • İslamQadını
  • Günahkar-Bəndə
  • Kitablar yüklə
  • Bölmələr
    Tarix [535]
    Etiqat [869]
    Fəlsəfə [4]
    Dini yaradıcılıq [40]
    Bölmələr
    Quran [585]
    Hədis [253]
    İslam təlimləri [24]
    Fiqh [219]
    Azan vaxtları [1]
    Dua [26]
    Din [13]
    Namaz [10]
    Kateqoriyalar
    Quran təhrif olunmayıb [17]
    Quranın tilavәt qaydaları [22]
    Surələr Gülüstanı [26]
    Əl-Bəyan 1-ci cild [21]
    Əl-Bəyan 2-ci cild [22]
    Quranla dərman [10]
    Quranda Namaz [9]
    Qurani-Kərimin tərcüməsi [46]
    Quranda dunyaşünaslığın əsasları [24]
    Quran və Qiyamət “Tur” surəsinin təfsiri [13]
    Nurul-Quran (Bəqərə surəsinin 187-286-cı ayələrinin təfsiri) [11]
    Nurul-Quran (Bəqərə surəsinin 83-186-cı ayələrinin təfsiri) [12]
    Nurul-Quran (Fatihə və Bəqərə surəsinin 82-ci ayəyə qədər təfsiri) [12]
    Nurul-Quran (Ənam surəsinin təfsiri) [9]
    Nurul-Quran (Nisa surəsinin təfsiri) [13]
    Nurul-Quran (Maidə surəsinin təfsiri) [9]
    Nurul-Quran (Ali-İmran surəsinin təfsiri) [12]
    Quranın elmi ecazkarlığl [17]
    Nur təfsiri (1-ci cild) [31]
    Nur təfsiri (2-ci cild) [42]
    Nur təfsiri (3-cü cild) [34]
    Nur təfsiri (4-cü cild) [37]
    Nur təfsiri (5-ci cild) [26]
    Nur təfsiri (6-cı cild) [37]
    Nur təfsiri (7-ci cild) [60]
    Nur təfsiri (8-ci cild) [13]
    Nur təfsiri (9-cu cild) [0]
    Nur təfsiri (10-cu cild) [0]
    Nur təfsiri (11-ci cild) [0]
    Nur təfsiri (12-ci cild) [0]
    Rəsmlərimiz
    Copyright MyCorp © 2024