İslam-Kitabxanasıİslam-Kitabxanası

Azan vaxtları
Saytda axtar
Saytın menyusu
Kitabxana əxlaq
Zərif nöqtələr [5]
Böyük rəhbər ayətullah Xameneinin həyatından əhvalatlar [16]
Həyat dərsi [5]
İslam dünyagörüşü - Cəmiyyət və tarix [16]
İnsan və mənəviyyat [10]
İmam Hüseynin (ə) əxlaqi görüşləri [0]
Xəbərdarlıq [3]
“Miratur-rəşad” (hidayət güzgüsü) [15]
İslamda ailə 2 [16]
İslamda ailə 1 [16]
Fəsad sərçeşməsi (Şeytan tələsi) [6]
İslamda Əxlaq 2 [20]
İslamda Əxlaq 1 [26]
İmam Sadiqin (ə) bəyani ilə yaranışın sirləri [8]
Siddiqeyi-Tahirə (ə) 2 [13]
Siddiqeyi-Tahirə (ə) 1 [12]
Ailə səadətinə necə nail olaq? [18]
Kumeyl duasının şərhi 2 [13]
Kumeyl duasının şərhi 1 [12]
Minacatın əzəməti [13]
Ey ata, ey ana, biz müttəhimik [5]
Qadın - Fatimə Fatimədir [14]
Nəsihətlər [26]
İslam dünyagörüşü - Əbədi həyat [5]
Din təlimləri 2-ci cild (Uşaqlar və yeniyetmələr üçün dərslik) [30]
Din təlimləri 1-ci cild (Uşaqlar və yeniyetmələr üçün dərslik) [31]
İslam dünyagörüşü - İnsan Quranda [5]
İnsanı tanımaq [21]
Axirət azuqəsi 2-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri) [24]
Axirət azuqəsi 1-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri) [19]
Ariflərdən [9]
İslam dunyagörüşü İnsan və iman [6]
Əxlaqi və psixoloji çatışmazlıqların araşdırılması [19]
İslam və qərb mədəniyyəti [15]
Əbədi öyüd (ikinci cild) [22]
Əbədi öyüd (birinci cild) [23]
İlahi nəsihətlər [15]
Gəncliyin yeddi səması (zəruri dini biliklər) [9]
İslamda nümunəvi qadınlar – Fatimə (ə) [149]
Günahşünaslıq [19]
Nəfsin saflaşdırılması [24]
İslamda qəhrəman qadınlar [20]
Kəramət sahibləri [13]
Kamil insan [30]
Şəhadət yatağında Mövlanın (ə) öyüdü [17]
Rəbbin dərgahında [22]
İmam Hüseynin (ə) əxlaqi görüşləri [11]
İbrət güzgüsü [14]
İmam Zamanla görüşənlər [15]
Allaha doğru [33]
Allahın elçisi [20]
Sadiq yol axtaranlar üçün imam Sadiqin (ə) nəsihətləri [29]
Məhəbbət iksiri [26]
Hicab [14]
Kaş valideynlərim biləydi! [14]
Ayətullahül-üzma Behcətin həyatı [14]
Nəfsi saflaşdırmadan qabaq özünütanıma [4]
Övsafül-Əşraf [7]
Gənc ailələr üçün göstərişlər [6]
Əxlaq elmində 50 dərs [51]
İslamda övlad [1]
Islamda evlənmə və ailə hüququ-2 [11]
Islamda evlənmə və ailə hüququ-1 [13]
Bizim sorgumuz
Ramazan ayında oruc tutmusuzmu?
Total of answers: 2045
Saytın menyusu
Şərhlər: 14
Rəsmlər: 618
Əxlaq: 1118
Müxtəlif: 481
Etiqat, Tarix, Fəlsəfə: 1448
Quran, Hədis, İslam təlimləri, Fiqh: 1131
Statistika

Burda olanlar 1
Qonaqlar 1
İstifadəçilər 0
Son qeydiyyatçılar
  • Vefa
  • Saday
  • Muhammed
  • Ferec313
  • Araz
  • Sebine
  • Sahib123
  • ali_araz
  • User
  • Aliakber313
  • Main » Articles » Quran » Nur təfsiri (2-ci cild)

    Nur təfsiri (2-ci cild)
    BEŞİNCİ CÜZ
    25. وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلاً أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مِّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم مِّن فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ وَاللّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِكُمْ بَعْضُكُم مِّن بَعْضٍ فَانكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَنَاتٍ غَيْرَ مُسَافِحَاتٍ وَلاَ مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ فَإِذَا أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَيْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ الْعَنَتَ مِنْكُمْ وَأَن تَصْبِرُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
    "İmanlı azad qadınlarla evlənməyə maddi imkanı çatmayanlarınız maliki olduğu imanlı kənizlərlə (evlənə bilər). Allah sizin imanınızı daha yaxşı bilir. Hamınız bir-birinizdənsiniz (azad olduğunuz üçün özünüzü kənizlərdən üstün saymayın) Sahiblərinin izni ilə kənizlərlə evlənin, onlara yaxşı və layiqli mehriyyə verin. Bir şərtlə ki, onlar pak olsunlar, zinakarlıq etməsinlər, gizlində aşna tutmasınlar. Ərə getmiş kənizlər zinaya yol verdikdə onların cəzası azad qadınların cəzasının yarısı qədərdir. Bu, günah və zinaya düşməkdən qorxanlarınız üçündür. Bununla belə, səbir etmək (kənizlərlə evlənməmək) sizin üçün daha yaxşıdır. Allah bağışlayan və mehribandır.”
    Nöqtələr
    Əvvəlki ayənin nöqtələrində deyildiyi kimi, "əl muhsənatil-möminat” sözü azad qadınlara işarədir. Çünki bu söz qarşısında kənizlər mənasını bildirən "fətəyatikumul-möminat” ifadəsi zikr olunmuşdur. Quran başqa bir yerdə də kənizlər haqqında danışarkən "fətəyat” sözünü işlətmişdir: "Öz kənizlərinizi zinaya məcbur etməyin.”("Nur”, 33. )
    "Əxdan” sözü "xidn” sözünün cəm forması olub, dost və rəfiq deməkdir. Amma, adətən, bu söz gizli və qeyri-şəri yolla əlaqə saxlayan adamlar (aşna) haqqında işlədilir. Bu söz aşkar zinaya yol verənlərə aid "müsafihat” sözü qarşısında işlədilmişdir.
    "Tovl” sözü güclü və imkanlı olmaq, "ənət" sözü isə çətinlik və əziyyət mənasını bildirir.
    Kəniz sahibi olanlar izdivac əqdi olmadan yaxınlıq hüququna malikdirlər. Bu ayədə başqalarının mülkü olan kənizlərlə izdivacda sahiblərinin icazəsi ilə əqd zəruri sayılmışdır.
    Kənizlərlə izdivac bəyənilməmişsə də, kənizlər arasında ləyaqətli qadınlar çox olmuşdur. Bəzi övliyalar məhz kənizlərin kamal sahibləri olduqları üçün onlarla ailə qurmuşlar. Belə kənizlərin övladları böyük şəxsiyyətlər olmuşdur.
    Bildirişlər
    1. İslamda izdivac üçün çıxılmaz vəziyyət yoxdur.
    2. Qanunu hazırlayan kəs bir tərəfdən fərdlərin təbii ehtiyaclarına, digər tərəfdən onların iqtisadi çətinliklərinə diqqətli olmalıdır.
    3. Kənizlə izdivacı qəbul edin, amma günah ləkəsini yox!
    4. Qadının azad olması şərtindən ötüb keçmək olar, amma iman şərtindən yox!
    5. Hər bir izdivacda iman əsas şərtdir.
    6. Evlənmək üçün zahiri iman kifayətdir. Biz qəlbləri araşdırmağa vəzifəli deyilik.
    7. Kənizlə evlənmək alçaqlıq deyil.
    8. Qızın ərə getməsində atanın icazəsi şərt olduğu kimi, kənizin də ərə getməsində onun sahibinin icazəsi şərtdir.
    9. Sahiblər bilsinlər ki, kənizlər onların öz əhlidirlər.
    10. Kənizlərə də azad qadınlar kimi yaxşı mehriyyə verilməlidir.
    11. Mehriyyəni kənizin özünə verin. Qulların da iqtisadi və ictimai haqlarına riayət olunmalıdır.
    12. Mehriyyə təyinində cəmiyyətdəki orta hədd və qadının şəni meyardır.
    13. İzdivacın davamında paklıq, günahdan və qeyri-qanuni əlaqələrdən uzaqlıq şərtdir.
    14. Zinaya yol vermiş kəniz bir sıra məhrumiyyətlərə məruz qaldığından yarı cəzalandırılır.
    15. Cəmiyyətdə evlənmə şərtləri yüngül olarsa, bir çox cinsi azğınlıqların qarşısı alınar.
    16. Psixoloji sağlamlıq İslamın əsas hədəflərindəndir.
    17. Kənizlə izdivacdan çəkinmək daha yaxşıdır.
    26. يُرِيدُ اللّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ وَيَهْدِيَكُمْ سُنَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ وَيَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
    "Allah sizin üçün (bu qanunlarla səadət yolunu) aşkarlamaq və əvvəlkilərinizin (yaxşı) sünnələrinə hidayət etmək istəyir. Allah istəyir ki, sizi günahdan pak etsin. Allah biləndir və hikmət sahibidir.”
    Bildirişlər
    1. Allahın sünnəsi hidayət, bəyan və bildirişdir.
    2. Keçmişdəkilərin yaxşı ənənələrinə itaət və təqlid edilməlidir.
    3. İslamın izdivac haqqındakı hökm və göstərişləri sair səmavi dinlərdəki hökm və göstərişlərdən fərqlənmir.
    4. Allah insana Öz lütfünü əta edir.
    5. İzdivacdakı icazələr və qadağalar elm, hikmət və məsləhətə əsaslanır.
    27. وَاللّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَن تَمِيلُواْ مَيْلاً عَظِيمًا
    "Allah sizi bağışlamaq (çirkinliyinizi təmizləmək) istəyir. Amma nəfsinə itaət edənlər sizi böyük azğınlığa sövq etdirmək istəyirlər.”
    Nöqtələr
    İlkin baxışda cinsi azadlıqlar bir növ ləzzət və kam almaqdır. Amma bu işin fərdi və ictimai təsirlərinə nəzər saldıqda, onun böyük bir süqut olduğu aydınlaşır. Açıq-saçıqlıq cismi korlayır, düşüncəni azdırır, mal-mülkü puça çıxarır, arxayınlığı aradan qaldırır. Cinsi azadlıq ailə əsaslarını sarsıdır, cəmiyyətə qeyri-qanuni doğulmuş uşaqlar verilir, cinsi xəstəliklər, psixoloji sarsıntılar tüğyan edir. Bir sözlə, cinsi azadlığın bəhrəsi ən böyük əsarətlərdir.
    Bildirişlər
    1. İzdivacla bağlı müəyyənləşdirilmiş məhdudiyyətlər Allahın insan və bəşər cəmiyyətinə lütfünün rəmzidir.
    2. Şəhvətpərəstlərin yolunu getməyin, onlara təqlid etməyin. Onlar sizin düşmənlərinizdir.
    3. Açıq-saçıq, pozğun həvəsbazlar yalnız sizi şəhvət dəryasında qərq edəndən sonra rahat olasıdırlar. Onlar sizi özlərinə yoldaş etmək istəyirlər.
    4. İslamda cinsi əxlaq orta həddə əsaslanır, nə ifrata varır, nə də təfritə yol verir. Həvəspərəstlər isə sizi ifrat yola çağırırlar.
    5. Yol seçimində diqqətli olaq. Ayədə "yurid” sözü iki dəfə işlədilmişdir. Bunların biri Allahın, digəri isə həvəsbazların iradəsinə işarədir. Kimin iradəsinə tabe olmalıyıq?!
    28. يُرِيدُ اللّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمْ وَخُلِقَ الإِنسَانُ ضَعِيفًا
    "Allah sizi (izdivac qanunlarını asanlaşdırmaqla) yüngülləşdirmək istəyir. İnsan zəif yaradılmışdır.”
    Nöqtələr
    Bu son üç ayədə izdivac məsələsində Allahın lütflərindən bir hissəsi nəql olunmuşdur. Allah sizin üçün hökmlər bəyan edir, yol göstərir, sizə lütfünü nazil edir, işlərinizi yüngülləşdirir. Bütün bunların səbəbi insanın nəfs istəkləri qarşısında zəifliyi, səbir və müqavimət gücünün az olmasıdır.
    Bildirişlər
    1. İslam asan dindir və İslam yolunda çıxılmaz vəziyyət yoxdur.
    2. Dini vəzifələr insanın gücünə uyğundur.
    3. Evlənmədə çətinliklər yaratmaq Allahın istəklərinə ziddir.
    4. İzdivac məsələlərində ilahi hökmlərlə tabeçiliyiniz yüngüllük və cəmiyyətin fitnə-fəsaddan uzaqlıq zəminəsidir.
    5. İnsan cinsi istəklər qarşısında zəifdir.
    6. Təbiət və insanın yaranışı ilə şəriət və ilahi hökmlər arasında uyğunluq vardır.
    29. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ وَلاَ تَقْتُلُواْ أَنفُسَكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا
    "Ey iman gətirənlər! Bir-birinizin mallarını öz aranızda nahaqdan yeməyin. Yalnız bir-birinizin razılığı ilə olan ticarət istisnadır. Özünüzü (bir-birinizi) öldürməyin. Həqiqətən, Allah sizə münasibətdə daim mehriban olmuşdur.”
    Nöqtələr
    Qətlin qadağasının haram yeməyin qadağasından sonra gəlməsi buna işarə ola bilər ki, qeyri-sağlam iqtisadi sistem məhrumların zalımlar əleyhinə qiyamına, çaxnaşmalara, qətllərə və cəmiyyətin məhvinə səbəb olur.
    İmam Sadiq (ə) bu ayəni oxuyarkən buyurmuşdur: "Bir şəxs qaytara bilməyəcəyini anladığı halda borc alırsa, batil mal yeyir.”("Kafi”, c. 5, səh. 95.) İmam Baqir (ə) bu ayə haqqında buyurmuşdur: "Sələm, qumar, əskik satmaq və zülm batilin nümunələrindəndir.”("Təfsire-Nurus-səqəleyn”.)
    Həzrət Peyğəmbər (s) cana təhlükəli olduğu halda soyuq su ilə dəstəmaz, qüsl yerinə yetirməyi insanın özünü qətlə yetirməsi saymışdır.("Təfsire-Nurus-səqəleyn”.)
    İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: "Əgər bir müsəlman təkbaşına kafir məntəqəsinə daxil olub öldürülərsə, sanki özünü öldürmüşdür.”("Təfsire-bürhan”, c. 1, səh. 363. )
    Məsum rəhbərləri qətlə yetirmək insanın özünü öldürməsi, cəmiyyəti fəlakətə aparması nümunələrindəndir. İmam Sadiq (ə) uyğun göstərişi açıqlayarkən belə buyurmuşdur: "Yəni öz peyğəmbərinizin Əhli-beytini (ə) öldürməyin.”("Təfsire-Furat-Kufi”, c. 101. )
    Bildirişlər
    1. Hər bir fərdin mülkiyyəti toxunulmazdır. Başqalarının mülkünə düzgün olmayan yolla, onun razılığı olmadan əl uzatmaq haramdır.
    2. Cəmiyyətin vahid ruhu və müştərək taleyi var. Başqalarının mallarını öz malınız kimi möhtərəm sayın.
    3. Haqqa əsaslanmayan istənilən bir sərf qadağandır.
    4. Alış-veriş tərəflərin razılığı əsasında olmalıdır. Bu işdə məcburiyyətə yol yoxdur.
    5. İnsanın canı möhtərəmdir. Ona görə də istər intihar, istərsə də başqasını qətlə yetirmək haramdır.
    6. İslam hökmləri və göstərişləri ilahi rəhmət şöləsidir.
    30. وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللّهِ يَسِيرًا
    "Hər kəs təcavüz və sitəm yolu ilə belə etsə (xalqın malına və canına əl uzatsa və ya intihar edib qan töksə), tezliklə onu oda daxil edərik. Bu iş Allah üçün asandır.”
    Nöqtələr
    Ədavət və zülm arasında fərq bu ola bilər ki, ədavət yalnız başqalarına yönəlir, zülm isə insanın özünə də aid ola bilir.
    Ayədəki "nuslihi” sözü təcavüzkarın oda salınacağı mənasını bildirir.
    İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: "Hər kəs bilərəkdən intihar etsə (özünü öldürsə), həmişəlik cəhənnəmdə qalar.” Sonra isə həzrət bu ayəni tilavət etmişdir.”("Mən la yəhzur”, c. 3, səh. 364. )
    Bildirişlər
    1. Bir işin səbəbi zülm və ədavət deyilsə, bu işə görə ilahi qəhr və qəzəb də yoxdur.
    2. İnsanın məqsədi ona veriləcək mükafat və ya cəzada mühüm rol oynayır.
    31. إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيمًا
    "Əgər sizə qadağan olunmuş böyük günahlardan çəkinsəniz, kiçik günahlarınızı pərdələyər və sizi dəyərli bir yerə daxil edərik.”
    Nöqtələr
    Bu ayədən məlum olur ki, günahlar iki növdür: Səğirə və kəbirə (kiçik və böyük). "Kəhf” surəsinin 49-cu ayəsində oxuyuruq ki, günahkarlar qiyamətdə öz əməl namələrini görüb deyərlər: "Bu necə əməl naməsidir ki, heç bir kiçik və böyük günah ötürülməyib.”
    İmam Kazimdən (ə) soruşurlar ki, bu ayədə Allah kəbirədən çəkinənlərin səğirə günahlarını bağışlayacağını vəd etmişsə, bəs şəfaət nə üçündür? İmam (ə) buyurmuşdur: "Şəfaət ümmətin kəbirə günah edənləri üçündür.”("Tövhidi-Səduq, səh. 407. )
    Rəvayətlərə əsasən, hansı günah müqabilində Allah od vəd etmişsə, həmin günah kəbirə günahdır.("Kafi”, c. 2, səh. 276. ) Qətl, intihar və ya başqalarının malına təcavüz müqabilində od vədinin səbəbi əvvəlki ayədə kəbirə günah nümunələrinin sadalanması ola bilər.
    Rəvayətlərdə kəbirə günahların sayı müxtəlif şəkillərdə göstərilmişdir. Çünki kəbirə günahların da dərəcələri vardır. Onlardan bəziləri "əkbərul-kəbair” adlandırılmışdır.
    Bildirişlər
    1. Düşüncə və əməl üsulu düzgün olanların kiçik xətaları bağışlanmalıdır.
    2. Böyük günahları tərk edənlərin mükafatı odur ki, Allah onların kiçik günahlarını bağışlayır.
    3. Kəbirə və səğirə günahlardan təmizlənməmiş behiştə getməyəcəyik.
    32. وَلاَ تَتَمَنَّوْاْ مَا فَضَّلَ اللّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُواْ وَلِلنِّسَاء نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُواْ اللّهَ مِن فَضْلِهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا
    "Allahın birinizin o birinizdən üstünlük səbəbi qərar verdiyini arzulamayın. Kişilər üçün əldə etdiklərindən bir bəhrə var. Qadınlar üçün də kəsb etdiklərinin (qazandıqlarının) bir bəhrəsi var. (Arzu və həsəd əvəzində) Allahın fəzlindən istəyin. Allah hər şeyi biləndir.”
    Nöqtələr
    Əvvəlki ayələrdə haram yemək qadağan olundu. Bu ayədə isə haram yeməyin köklərinə işarə olunur. Bildirilmişdir ki, bunun səbəbi tamah, arzu və rəqabətdir.
    Ədalət bərabərlik demək deyil. Ədalət daim dəyərlidir. Bərabərlik isə bəzən dəyərsiz də ola bilər. Hətta bərabərlikdə zülm də müşahidə olunur. Məsələn, həkim bütün xəstələrə eyni dərman verərsə, müəllim bütün şagirdlərə eyni qiymət yazarsa, bu iş bərabərlik olsa da, ədalət olmaz. Ədalət odur ki, hər bir kəsə onun haqqını verək. İnsanın ləyaqət və kamalına görə onu dəyərləndirmək haqqın bərpası, batilin süqutudur. "Təbiz” heç bir əsas olmadan fərqləndirməkdir. Adi halda isə hansısa meyarlara əsasən fərqləndirməyin heç bir eybi yoxdur. Bütün deyilənləri nəzərə alsaq, bərabərlik yox, ədalət arzusunda olmalıyıq. Hamının və hər şeyin eyniliyini arzulamaq yersizir. Bir əzanın üzvləri, bir mexanizmin hissələri forma, material və funksiya baxımından fərqlənə bilər. Amma bütün bu fərqlərdə bir hikmət var. Əgər Allah hər şeyi eyni şəkildə yaratmayıbsa bu onun hikmətini göstərir. Ona görə də bizdən asılı olmayan xüsusiyyətlərə görə, məsələn, gözəlliyə, istedada, nitqə, yaddaşa, ömrün uzunluğuna görə və bütün bunların bölgüsünə şükür edib Allahın təqdirindən razı olmalıyıq. Əgər Allahı ədalətli və hikmət sahibi kimi tanıyırıqsa, anlamadığımız işlərdə tələsik mühakimə yürütməməliyik. Hansısa bir bölgünün hikmətini anlamadığımız üçün hikmət sahibi olan Allaha sui-zənn etməməliyik. Əgər hansısa xüsusiyyətlərinə görə bir insan bizdən üstündürsə, ona həsəd aparmağa dəyməz. Çünki kimə çox verilmişsə, çox da tələb olunacaq. Yəni çox nemət çox məsuliyyət deməkdir. Neməti əldə etməyin sevinci ilə onu itirməyin qəmi arasında elə də böyük fasilə olmur. Bu məsələ "Nəhcül-bəlağə” də yetərincə işıqlandırılmışdır.
    Əgər öz əlimizdədirsə çalışmalı, səy göstərməli, tənbəllikdən çəkinməli və sağlam rəqabətlə güc və müstəqillik əldə etməliyik. Amma məhrumiyyəti aradan qaldırmaq öz əlimizdə olmadıqda yaranmış fərqləri cəmiyyətin inkişaf, imtahan və təhrik amili saymalıyıq. Çünki bütün xalq eyni imkanlara malik olsaydı, səxavət, şücaət, isar kimi səciyyələr istifadəsiz qalardı. İnsanın xarakteri eniş-yoxuşlarda açılır. İnsanı başqaları ilə bağlılığa sövq edən onun ehtiyaclarıdır.
    İmam Sadiqdən (ə) bu ayə haqqında soruşulduqda buyurmuşdur: "Kimsə başqasının zövcə və övladına göz dikməsin. Amma Allahdan onlar kimisini istəsin.”("Vəsail”, c. 12, səh. 241. )
    Bu ayə nazil olduğu vaxt səhabələr peyğəmbərdən soruşmaq istədilər ki: "Allahın fəzlindən istəyin” təbirində məqsəd nədir?” Belə bir qərara gəlindi ki, Həzrət Əli (ə) bu mövzunu həzrət Peyğəmbərə (s) açıqlasın. Peyğəmbər (s) uyğun sualın cavabında buyurdu: "Allah ruziləri xalq arasında halal yolla bölmüşdür. Haram da onların qarşısındadır. Kim haram ruzidən əldə etsə, halal ruzisindən həmin qədər azalar və harama görə hesaba çəkilər.”("Təfsire-Əyyaşi”, c. 1, səh. 215.)
    Bildirişlər
    1. Allahın verdiklərinə razı olaq. Həsəd göstərib başqalarından üstün olmaq istəməyək.
    2. İslamda iqtisadi və əxlaqi məsələlər bir-birlərindən təcrid olunmuş şəkildə deyil.
    3. Zalımların, istismarçıların yaratdıqları fərqlər Allahın qərar verdiyi fərqlərdən köklü şəkildə ayrıdır.
    4. Yaranış və xarakter baxımından qadın və kişi arasındakı fərqlər Allahın Öz yaratdıqlarına üstünlük verməsi nümunələrindəndir.
    5. Həm qadın, həm də kişi öz nailiyyətlərinə bərabər şəkildə malikdirlər.
    6. Başqalarında olanı təmənna etmək əvəzinə, səy və təlaş göstərək.
    7. İnsan öz qazancının yalnız bir hissəsinə sahibdir. Onun qazancının digər bir hissəsi fəqirlərin və İslam hökumətinin payıdır.
    8. Həm iş lazımdır, həm də dua.
    9. Başqalarının əlində olana göz dikmək əvəzinə, Allahın fəzl və lütfünə göz dikmək lazımdır.
    10. Meyllərimizi düzgün istiqamətə yönəldək. İnsanda arzu var. Amma bu arzunun yönünü Allahdan nemət diləməyə istiqamətləndirək. Başqalarından nemətlərin alınması istəyində olmayaq.
    11. Allahın Öz bəndəsinə bir şeyi verməsi və ya ondan bir şeyi alması hikmət və agahlıq əsasında baş verir. (Allahın elminə iman insanın tamahının və başqalarının əlində olana göz dikməsinin qarşısını alır.)
    33. وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالأَقْرَبُونَ وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا
    "Ata-ana, qohumlar və peyman bağladığınız kəslərdən qalan şeylərin hər biri üçün varislər qərar vermişik. Onların payını ödəyin. Çünki Allah hər şeyə şahiddir.”
    Nöqtələr
    "Movla” sözünün cəm forması olan "məvali” sözünün müxtəlif mənaları vardır. Amma burada "məvali” deyərkən varislər nəzərdə tutulmuşdur.
    "Əqədət əymanukum” təbiri İslamdan qabaq iki nəfər arasında bağlanmış peymana işarədir. İslam azacıq dəyişikliklə onu qəbul etdi və bu, fiqhi kitablarda öz əksini tapdı. Qərarın mətni belə olub ki, iki nəfər həyatda bir-birlərinə yardım edəcəklərini, zərərlərinin ödənməsində bir-birlərinə yardımçı olacaqlarını və bir-birlərindən irs aparacaqlarını əhd ediblər. Bugünkü sığorta həmin dövrdəki qərarın oxşarıdır. Əgər peyman bağlanmış şəxslərdən birinə zərər dəyərdisə, onun yoldaşı dəymiş zərərin ödənməsində yardımçı olardı. İslam bu peymanı qəbul etdi. Amma irs məsələsində həmin şəxsin varisinin olmaması şərt qoyuldu.
    İmam Riza (ə) "vəlləzinə əqədət əymanukum” cümləsi haqqında buyurmuşdur: "Məqsəd xalqın ilahi və məsum rəhbərlə bağladığı peymandır.”("Vəsail”, c. 12, səh. 241.)
    Bildirişlər
    1. İrsin qədəri Allah hökmü ilə təyin olunur.
    2. Ən yaxın qohumlar irsdən pay almaqda üstünlüyə malikdirlər.
    3. Mülkiyyət haqqına malik olan insan peyman və qərar vasitəsi ilə öz işini başqasına tapşıra bilər.
    4. İnsanın öz həyatı dövründəki əhdləri onun ölümündən sonra da möhtərəmdir.
    5. Əhd-peymana vəfa vacibdir.
    6. Borclular öz borclarını ödəmək üçün tələbkarların (borc sahiblərinin) sorağına getməlidirlər.
    7. Allahın hazır olmasına iman təqva rəmzi və əhdini pozanlara bir xəbərdarlıqdır.
    34. الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ وَاللاَّتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا
    "Allah onlardan bəzilərini (kişiləri) bəzilərindən (qadınlardan) üstün etdiyindən və öz mallarından nəfəqə etdikləri üçün kişilərin qadınlar üzərində vilayəti, ixtiyarı vardır. Layiqli qadınlar Allaha mütidirlər, Allahın hifz etdiyini qoruyandırlar, gizlində olanı (ərin hüquq və sirlərini) qoruyandırlar. Amma itaətsizliyindən qorxduğunuz qadınları (əvvəlcə) moizə edin, (əgər təsir etməsə) yataqda onlardan uzaq olun, (əgər öyüd-nəsihət də təsir etməsə) onları vurun (tənbeh edin), sizə itaət etsələr bəhanə axtarmayın. Həqiqətən, Allah böyükdür və uca mərtəbə sahibidir.”
    Category: Nur təfsiri (2-ci cild) | Added by: Islam_Kitabxanasi (2012-07-27)
    Views: 808 | Rating: 0.0/0
    Total comments: 0
    Only registered users can add comments.
    [ Registration | Login ]

    Quranda axtar
    Quran,Hədis,İslam təlimləri, Fiqh
    Quran
    İstifadəçi girişi
    Login:
    Password:
    Kitabxana əxlaq
    Etiqat, Tarix, Fəlsəfə, Dini yaradıcılıq
    Dost saytlar
  • İslamQadını
  • Günahkar-Bəndə
  • Kitablar yüklə
  • Bölmələr
    Tarix [535]
    Etiqat [869]
    Fəlsəfə [4]
    Dini yaradıcılıq [40]
    Bölmələr
    Quran [585]
    Hədis [253]
    İslam təlimləri [24]
    Fiqh [219]
    Azan vaxtları [1]
    Dua [26]
    Din [13]
    Namaz [10]
    Kateqoriyalar
    Quran təhrif olunmayıb [17]
    Quranın tilavәt qaydaları [22]
    Surələr Gülüstanı [26]
    Əl-Bəyan 1-ci cild [21]
    Əl-Bəyan 2-ci cild [22]
    Quranla dərman [10]
    Quranda Namaz [9]
    Qurani-Kərimin tərcüməsi [46]
    Quranda dunyaşünaslığın əsasları [24]
    Quran və Qiyamət “Tur” surəsinin təfsiri [13]
    Nurul-Quran (Bəqərə surəsinin 187-286-cı ayələrinin təfsiri) [11]
    Nurul-Quran (Bəqərə surəsinin 83-186-cı ayələrinin təfsiri) [12]
    Nurul-Quran (Fatihə və Bəqərə surəsinin 82-ci ayəyə qədər təfsiri) [12]
    Nurul-Quran (Ənam surəsinin təfsiri) [9]
    Nurul-Quran (Nisa surəsinin təfsiri) [13]
    Nurul-Quran (Maidə surəsinin təfsiri) [9]
    Nurul-Quran (Ali-İmran surəsinin təfsiri) [12]
    Quranın elmi ecazkarlığl [17]
    Nur təfsiri (1-ci cild) [31]
    Nur təfsiri (2-ci cild) [42]
    Nur təfsiri (3-cü cild) [34]
    Nur təfsiri (4-cü cild) [37]
    Nur təfsiri (5-ci cild) [26]
    Nur təfsiri (6-cı cild) [37]
    Nur təfsiri (7-ci cild) [60]
    Nur təfsiri (8-ci cild) [13]
    Nur təfsiri (9-cu cild) [0]
    Nur təfsiri (10-cu cild) [0]
    Nur təfsiri (11-ci cild) [0]
    Nur təfsiri (12-ci cild) [0]
    Rəsmlərimiz
    Copyright MyCorp © 2024