 ATAMIZ ÖLÜBDÜAtamız ölübdü rəhm et, bizi bi nəvayə Haris (2) Üzümüzə vurma sili, nəzər et Xudaya Haris (2) Nə rəvadı zərbi sili, bu iki lətif üzarə Bizə sili üstə sili, dəxi vurma sən dübarə Dolub ağzımız qanilə, özün eylə bir nəzarə Bu qədər təmayül etmə, sitəmü-cəfayə Haris *** Qala hər uşaq atasız, ürəyi olar şikəstə Atamız ölüb yetimik, bizi etmə dəsti bəstə[521] Eyliyib cəfayi zindan, bizi xeyli zarü-xəstə Dəxi vermə zülmü-cövrin, bizə sən irayə[522] Haris *** Əsəri-rizayi-Zəhra, gülü-baği-Heydərik biz Çəməni-şəriət içrə, gülü-ruhi-pərvərik biz Gülü-gülşəni-cinan[523] tək, odu çox müəttərik biz Yaxınıq nəsəbdə əz bəs, Şəhi-Ənbiyaya Haris *** İki bülbülük qəfəsdən, eliyibdi tazə azad Nə rəva dübarə salsın, bizi dami mərgə[524]səyyad Bizi qıl rəha,[525] o qəmli anamızı eylə dilşad Anamızın indi ahı ucalıb səmayə Haris *** Buyurub Rəsuli Əkrəm, eləyin qonağə hörmət Atasızlara, qəribə, eləyin zebəs məhəbbət Qonağıq qərib atasız, bizi sən elə himayət Əməl eylə hökmü-şər”ə, yetiş irtiqayə[526] Haris *** Necə bülbülün qəfəsdə, çəmən arizusu vardır Necə ahuyi-rəməqdə, xitən arizusu vardır Bu qəribələr dilində, vətən arizusu vardır Vətən həsrətiylə ney tək, gəlirik nəvayə Haris *** O iki yetim "Nasir”, nə qədər edibdi nalə Əsər etmiyibdi əslən, o ləini bəd xisalə[527] Yetirib o bülbülani, çəməni həqqi qitalə[528] Yara üstə vurdu yarə, dili-Müstəfayə Haris ***
AŞURA GECƏSİNDƏ İMAMIN (əleyhis-salam) DOSTLARININ VERDİYİ CAVAB İmam (əleyhis-salam)-ın yolunda fədakarlıq edən, onun önündə rəşadət göstərən və mərd-mərdanə şəhid olan kişilər ilahi şəxsiyyətlərin ən yaxşı dostları idi; onlar əhli-əyallarının boşlamış, Rəsulullah (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm)-in nəvəsinə qoşulmuş, onun yolunda qəhrəmanlıqla vuruşuraq, döyüş meydanına getməkdə bir-birindən irəli geçirdilər. Bu fədakar insanların öz mövlası, rəhbəri ilə olan sözləri bu idi ki: "Biz özümüzü sənə fəda edib səni düşmən əlindən hifz edəcəyik.” Aşura gecəsi onların dodaqlarında təbəssüm var idi, qəlblərində ölümdən zərrə qədər qorxu yox idi. Tezliklə şəhadətin yüksək mərtəbəsinə nail olacaqlarından, öz Allahları ilə görüşəcəklərindən sevinirdilər. İmam Hüseyn (əleyhis-salam) onlara "siz azadsınız, döyüş meydanından uzaqlaşa bilərsiniz”, deyəndə, narahat oldular, dedilər: –Biz heç vaxt səni tək qoymayacaq, bu diyardan geri dönməyəcəyik. Düşmənlər sənin canına daraşdığı halda, biz səni necə buraxıb gedə bilərik? Bu halda Allah yanında nə cavab verərik? Onlardan bizi dedi: "Allaha and olsun ki, mən belə bir iş görmərəm; mən bu zalım tayfalar qarşısında nizəmi onların sinələrində sındırana, qılıncımla, dəstəyi ondan ayrılana qədər müqavimət gösərəcəyəm, onlara yara vuracağam, amma yenə də susmayacaq, düşmənə daşla həmlə edəcəyəm, öz rəhbərimin gözləri önüündə ölməyincə ondan ayırılmayacağam.” Başqa birisi dedi: "Tək olan Allaha and olsun, əgər bilsəydim ki, sizin gözləriniz önündə ölüb sonra diriləcəyəm, sonra yenidən öləcəyəm və cəsədimi odda yandıracaqlar, bu halda dirilərdim və öldürülüb odda yandırılardım. Bu iş yetmiş dəfə də təkrar olunsaydı, yenə də sizdən ayrılmazdım.” Üçüncüsü dedi: "Əgər min dəfə öldürülüb sonra dirilsəm və beləliklə də düşmənin şərini sizdən və ailənizdən dəf edə bilsəydim, bunu edərdim.” Dördüncüsü dedi: "Əgər mən sizdən ayrılsam, daha yaşamağın mənası olmaz və bu halda yaxşı olardı ki, vəhşi heyvanlar məni diri-diri parçalasınlar.” Aşura günü sübh İmam (əleyhis-salam) və dostları sübh namazını qılıb döyüşə hazırlaşdılar.
AŞURA GÜNÜ SÜBH DÖYÜŞ HAZIRLIĞI İmam Hüseyn (əleyhis-salam) 72 nəfərdən ibarət olan kiçik qoşunu xeymələrin qarşısına gətirdi. Bu qoşun 32 süvaridən, 40 nəfər piyadadan təşkil olunmuşdu. Qoşunda 70 yaşlı Müslüm ibni Ovsəcədən tutmuş, 14 yaşlı Qasim ibnil-Həsənə kimi müxtəlif yaşlılar var idi. Çadırların arxasındakı odun, qamış komalarına od vurmaqla düşməndən qorunurdu. Sağ cinahın sərkərdəliyi Zühey ibni Qinə, sol cinahınkı isə Həbib ibni Məzahirə, süvarlərin bayrağı Həzrət Abbasa tapşırılmışdı.
AŞURA GÜNÜNDƏ İMAMIN (əleyhis-salam) XİTABI Özünü həlledici bir döyüşə hazırlayan İmam Hüseyn (əleyhis-salam) Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm)-in əbasını geydi, müşk ilə ətirləndi, ata minib əlində tutdu, yuxarı qaldırdığı Quranla birlikdə atını düşmənə tərəf çapdı. Allahın dərgahından pənah diləyən halda düşmənə xitab edərək dedi:–Ey Pərvərdigar, Sən hər bir çətinlikdə mənim arxam, ümidimsən. İlahi, Sən qəlblərin zəif, əməllərin süst olduğu, insanın dostları da onu tək qoyduğu, düşmənlər bədxahlıq üzündən bu (kimi) giriftarçılıqlarda şadlıq, şənlik etdiyi hər bir narahatçılıqda, pərişanlıqda yeganə arxasan. Ey Pərvərdigar, mən özümü Sənə tapşırıram, düşmənlərimdən təkcə Sənə şikayət edirəm. Təkcə arzum Sənə tərəf (gəlmək)dir. Səndən başqa kim məni qəm-qüssədən qurtara bilər? Yalnız Sən hər rəhmətin keşikçisi, hər fəzilətin sərvəri, hər bir arzu edənin son sığınacağısan. İmam (əleyhis-salam) qılıncının qəbzəsinə dayanmış halda, uca səslə kufəlilərə belə xitab etdi: –Ey Kufə camaatı, sizi and verirəm Allaha, deyin görüm məni tanıyırsınızmı? Dedilər: –Bəli, sən Rəsulullahın nəvəsisən. İmam (əleyhis-salam) buyurdu: –Sizi and verirəm Allaha, deyin görüm cəddimin Allahın Peyğəmbəri olmasına inanırsınızmı? Dedilər: –Allahı bu işdə şahid tuturuq. Həzrət buyurdu: –Bilirsinizmi ki, mənim anam Fatimə, Peyğəmbərin qızıdır? Dedilər: –Bəli, belədir. Həzrət buyurdu: –İnanırsınızmı ki, mənim cəddəm (nənəm) Xədicə bu ümmət qadınları içərisində ilk müsəlmandır? Dedilər: –Bəli. Həzrət buyurdu: –Bilirsinizmi ki, əlimdəki bu qılınc Rəsulullahın qılıncıdır? Dedilər: –Bəli. Həzrət buyurdu: –Bilirsinizmi ki başımdakı əmmamə Rəsulullahın əmmaməsidir? Dedilər: –Bəli. Həzrət buyurdu: –Bilirsinizmi ki, atam Əli islamı qəbul edən ilk şəxsdir və onun elmi, biliyi hamıdan artıq, səbri hamıdan çoxdur və o, hər bir imanlı şəxsin mövlası (rəhbəri) sayılır? Dedilər: –Bunların hamısını qəbul edirik. Həzrət buyurdu: –Belədirsə, bəs nə üçün mənim qanımı tökməyi halal hesab edirsiniz? Dedilər: –Bütün bu sözləri qəbul edirik, amma səni öldürməyincə, əl çəkən deyilik. İmam Hüseyn (əleyhis-salam) bu sözləri buyuranda qızları və bacıları eşidib ağlayırdılar. Onların naləsi İmam (əleyhis-salam)-ın qulağına çatdı, Həzrət Abbası, Əli Əkəri çağırıb dedi: –Onları sakitləşdirin, canıma and olsun, bundan sonra çox ağlayacaqlar!
ƏLİ ƏSĞƏRİN ŞƏHADƏTİ Əli Əsğər (Əbdüllah) südəmər çağında Kərbəlada şəhid oldu. İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın dostları, köməkçiləri şəhid oldu, İmam (əleyhis-salam) tək qalıb ilahi təqdirə (qəzavü-qədərə) razı oldu və özünün məzlumcasına, susuz öləcəyini bildi, Əhli-hərəmin yanına gəlib onlara vidalaşdı, buyurdu ki: –Bəla və müsibət paltarını geyin, səbir paltarını yırtmayın. Allah sizin aqibətinizi xeyir, gözəl edəcək, düşmənlərinizi (dünya və axirətdə) cürbəcür əzablara düçar edəcik. Sonra Əli Əsğərlə vidalaşmaq istədi, Həzrət Zeynəb (əleyha-salam) onu gətirdi, İmam (əleyhis-salam) onu qucağına alıb üzündən öpdü, buyurdu: "Cəddin Mustəfaınn düşməni olan bu qövm Allah rəhmətindən uzaq olsun! Sonra onu qoşununun qarşısına gətirdi, onun üçün su istədi. Amma Hərmələ boğazının altını nişan aldı, oxu atdı, ox boğazına sancıldı. İmam (əleyhis-salam) əlini onun boğazından axan qanın altına tutdu, ovcunu qanla doldurub göyə atdı, bir qətrə də olsun, o qandan yerə qayıtmadı[529]. Bu halda İmam (əleyhis-salam) buyurdu: "Bu müsibəti mənə asan edən şey budur ki, (bu iş) Allahın gözü qarşısında olmuşdur.” İlahi, bu sənin yanında anasından ayrılan bala dəvədən heç də oz olmasın. İlahi, əgər (Öz) köməyini bizdən kəsmisənsə, onda onu, ondan da yaxşı olan bir şeyin əvəzi et və bizim intiqamımızı zalımlardan al. Bu fani dünyada bizə nazil etdiklərini axirət zəxirəmiz et. İlahi, camaat içində sənin Rəsuluna ən çox oxşayan bir şəxsi öldürən tayfaya özün şahidsən. Qəlbimin parəsi olan bu uşağın qəmi qəlbimə od salmışdır. Bu anda qeybdən səs gəldi: "Hüseyn! Onu yerə qoy, behiştdə onun üçün bir dayə hazırdır.”[530]
HƏZRƏT ƏLİ ƏSĞƏRİN (əleyhis-salam) MƏRSİYƏSİ Əlim laylay, balam laylay, Əliyyü-Əsğərim laylay *** Əlim səni kim oxladı, Yaraları kim, bağladı Nəşün üstə kim ağladı, Əlim lay-lay, balam lay-lay *** Mədinədən gətirmişəm, Bu ərsəyə yetirmişəm Kərbəlada itirmişəm, Əlim lay-lay, balam lay-lay *** Dərdindən mən cana gəldim, Əfşan zülfün ələ aldım Göylərə zəlzələ saldım, Əlim lay-lay, balam lay-lay *** Başuvu qoy dizim üstə, Yatma isti qumlar üstə Üzüvü qoy dizim üstə, Əlim lay-lay, balam lay-lay *** Boğazıma dəyən oxdur, Yazlsa hamıdan çoxdur Xəcalətəm südüm yxdur, Əlim lay-lay, balam lay-lay Bağlanıbdır su yolu, ağlama biçarə bala (2) Çarə yoxdur sinəmi, dağlama biçarə bala (2) *** İstidir bəs ki, hava isti saraldıb üzüvü Taqətin yox açasan qanilə dolmuş gözüvü Vurursan hey əl-ayaq çün itiribsən özüvü Vurma dırnaq eləmə sinəmi çox yarə bala *** Bağiban gördü susuzdan, gülü-gülşən saralıb Laləvü-nəstərənü-jaləvü-süsən saralıb Əndəlibani-çəmən həsrəti-güldən saralıb Bülbülüm baxdı düçar oldu gülüm xarə bala *** Bülbülüm pər vurursan baz edəsən şəhpərivi[531] Qoyuram ziri-qümaşə[532] balaca əllərivi Əli qoynunda fələk qoydu yazıq madərivi Həsrəti dildə baxar həsrəti dildarə bala *** Çu sitarə[533] axırsan, mən də dalınca baxıram Təşnəsən, can verirsən, mən də ləbətşan baxıram Qəlbimin şö”ləsinin sinəmə dudin[534] yaxıram Açırsan göz, baxırsan gəh bu diləfkarə bala *** Mən baxanda yumursan gözlərivi ağlıyısan Atəşin ahilə qəlbü-sinəmi dağlıyısan Çeşmə tək əşki-təri gül üzüvə bağlıyısan Salısan şuri-şərər qəlbi-şərərbarə bala *** Cam əlində dolanıb əmmələrin xeymələri Olmadı su xəbəri hər yerə düşdü güzərim Əyləşən, xeymə gəzən gördü halın var xətəri Zülflərin aldı ələ saldı başa qarə bala *** Təşnələblər su deyir çu susuz ahu mələşir Zikri olmuş nigəran halilə ya hu mələşir Müztərib vəhşətilə dil dolu tərsu mələşir Dəstə-dəstə ilişir dami-cəfakarə bala *** Cigərin suzişinə vardı dodağında güvah[535] Qoyusan barmaquvi ləblərivə sinədə ah Vay mənim bəxtimə oldum necə gör bəxti-siyah[536] Gündüzüm zülmət olub, döndü şəbi-tarə[537] bala *** And ola canüvə ey rahəti-dil, nuri bəsər[538] And ola sinədəki ahüvə, ey teşnə cigər And ola gözlərivin əşkini rüxsarə tökər Getmərəm bir evə bir sayeyi-divarə[539] bala *** Balası oxlanan ahu kimi hər an mələrəm Elə billəm bələgin gəh açaram, gəh bələrəm Gül sataşsa gözümə əşgimi gözdən ələrəm Eylərəm gah sinəmi mən sənə gəhvarə bala *** Şüəralar[540] yazacaq möhnətimi möhnətilən Növhəxanlar oxuya qəmli səsi möhnətilən "Qəmkeşin” əldə qələm dəftər ola fürsətilən Sözləri zinət ola bəzmi-əzadarə bala
GƏL AL QUCAĞIMDAN BU GÜLÜ Gəl al qucağımdan bu gülü-pər-pəri Zeynəb (2) Məqsudə çatıb, qanə batıb əlləri Zeynəb (2) *** Can mürği qucaqimdə olub cənnətə azim[541] Hurani-cinan oldu bu qurbanə mülazim[542] Atdı beş gün daşın gəhvarə[543] nə lazım Gəhvareyi-gor oldu bunun bəstəri[544] Zeynəb *** Mərdəfkən oxa oldu nişan başı üzüldü Şəbnəm kimi qan qəmzəsi müjganə düzüldü Güldü oxa həsrət gözü ahəstə süzüldü Tez bağrıma basdım bu gülü-əhməri[545]Zeynəb *** Tarixidə əllərdə ölən zülmilə çoxdur Amma quzu qurbanımızın bir tayı yoxdur Baxsan yarasından bilərsən ox necə oxdur Nifrin[546] eliyərsən ox atan kafəri Zeynəb *** Şeşmahim olub fövci şəhidanə həmavaz[547] Etdi atasın məhfili cananda sərəfraz[548] Bu nehzəti-üzmayə[549] olub xırdaca sərbaz Oldu əlimin üstü onun səngəri Zeynəb *** Bu rəsmidi[550] aləmdə tanır gövhəri sərraf Hardan biləcək ləli-bədəxşan nədi nəddaf Çün xübrə deyil[551] Hərmələdə olmadı insaf Sındırdı cəfa ilə gözəl gövhəri Zeynəb *** Mən qönçeyi-nəşküftəni[552] meydanə apardım Öz gövhərimi məhfili-cananə apardım Təzriq eləsin qan rəgi-Quranə[553] apardım Allah Özü oldu balama müştəri Zeynəb *** Zəhra qonağın şövq ilə mehmanlara qoşdum Ərzəndə[554] baha qanı gözəl qanlara qoşdum İsmaili-şeş mahimi qurbanlara qoşdum Bildim ki dözər firqətinə Hacəri Zeynəb *** Hər gün ki "Təqai” ürəyi qanla dolanda Dərgahizə üz qoyur qəmdən yorulanda Olmuş mütəvəssil nə olar sizdə olanda Boş salma yola, sən qapıdan nokəri Zeynəb Dilsiz balam ətşandı Allah, Allah Öz dininə qurbandı Allah, Allah *** Soldu, saraldı güllərim cəfadən Bir bu qalır gülzari Müstəfadən Yox bir içim su od yağır həvadən Bu süd əmər odlandı Allah, Allah *** Soldu Rübabın qönçeyi muradı Kam almasın bu leşgəri fəsadı Etmiş bizə təhrimi iqtisadi[555] Su yolları bağlandı Allah, Allah *** Su istədim bu qövmi bihəyadən Şərm etmədi əhli cəfa Xudadən Ox dəydi həlqidən çıxıb qəfadən[556] Oğlum susuz Oxlandı Allah, Allah *** Əhli Əraqın kinədir şüari Oxlar bələkdə tifli şiri xari[557] Əlvan olub alqanilə üzari Bir gül kimi xəndandı Allah, Allah *** Ərz eylərik biz ya İmami məzlum Oxlandı ağuşundə tifli məsum Bir zülm edib küffariyani başum[558] Şümr öz cəfasın dandı Allah Allah *** Bir ox qoyubdur Hərmələ kəmanə Etdi Hüseynin Əsğərin nişanə Min südəmər İranda batdı qanə Min sinələr dağlandı Allah, Allah *** Əhd etmişəm səbr eyləyəm bəladə Yetmiş iki qurban verəm Minadə Batam qanə bu yolda Kərbəladə Zeynəb gələ əfqanə Allah, Allah *** Mən dinimə qurban olan Hüseynəm Quranə poştiban[559] olan Hüseynəm Mən hamiye Quran olan Hüseynəm Can bezl edən cananə Allah, Allah *** Əhli-əyalım, qardaşım, cəvanım Dinə fəda hətta bu xəstə çanım Eşqinlə dolmuş püstü-üstüxanım[560] Ləbriz olub peymanə Allah, Allah *** Ya Rəbb behəqqi Xatəmi-Risalət Eylə vücudin rəhbərin salamət Eylər "Kərimi” inqilabə xidmət Bu nehzətə qurbandı Allah, Allah
521.Yanıqlı ah-nalə 522.Qolları bağlı 523.Təqdim 524.Cənnətin gülşən gülü 525.Ölüm tələsinə 526.Burax 527.Yüksək məqama 528.Məlun və bədxah xasiyyətli 529.Onları qətlə yetirib 530.Bu, İmam Baqir (əleyhis-salam)-ın buyurduğudur. İmam Zaman (əleyhis-salam) da onun ziyarətnaməsində belə buyurmuşdur: "Salam olsun əbdullaha (əli əsğərə) ki, onu oxa hədəf etdilər və atasının ağuşunda qətlə yetirdilər. Allah lənət eləsin Hərmələ ibni Kahil əsədiyə ki, ona ox atdı; və Allah onun qohum-əqrəbasına da lənət etsin” 531."Lühuf”, (İbni Tavus); "Bihar”, 10-cu cild; "Mənaqib”, 2-ci cild; "Məsirül-əhzan”, (ibni Nəma) "Təzəllümüz-Zəhra”, "Müntəxəbi-ibni-Hərir”, "Təzkirətül-xəvass” və Təbərsinin "Ehticac” kitablarından istifadə olunub. 532.Qanad çalırsan qollaruvu açasan 533.Qumaş parçanın altına 534.Ulduz kimi 535.Tüstü 536.Cigərin yanmasına dodaqlarda şahid var 537.Qara bəxt 538.Qaranlıq gecəyə 539.Gözlərimin nuru, qəlbimin rahatlığı 540.Divarın kölgəsinə 541.Şairlər 542.Can quşu cənnətə gedir 543.Cənnət huriləri bu qurbanla birgə oldular 544.Beşik 545.Qəbir onun beşiyi oldu 546.Qırmızı gülü 547.Qarğış 548.Altı aylığım şəhidlər dalğası ilə eyni ahəng olub 549.Allahın dərgahında atasını başıuca etsin 550.Böyük inqilaba 551.Qanundur 552.Fənn əhli 553.Açılmamış qönçəni 554.Quran damarlarına qan vursun 555.Dəyərli 556.İqtisadi mühasirə 557.Boğazdan dəyib boynun ardından çıxdı 558.Südəmər uşağı 559.Alçaq və fitnə-fəsad əhli 560.Arxa, dayaq
| 
