 EY XANİDANİ HEYDƏRİN QƏMXARI ZEYNƏBEy xanidani Heydərin qəmxarı Zeynəb (2) Şamə apar bu pərişan qızları Zeynəb (2) Gülzarımız oldu xəzan bu Kərbəladə Sən qur əza qurbanlara viran səradə Oxşa Hüseyni, Fatimə oxşarı Zeynəb *** Səbr eylə səbrin səddini dünyada yıxma Zəhra anan tək səbridən bir ləhzə çıxma Hər şəhridə didaruvə gəlləm darıxma Ey karivani möhnətin saları[720] Zeynəb *** Başım gedibdi Xuliyi nadana mehman Sər nizədə pişvaz elə gəlmə pərişan Dəysə yaralı başıma daş etmə əfğan Yarın yaralı görsə xoşdur yarı Zeynəb *** Baxma yaralı əllərə gəlmə fəğanə Mən aşiqəm səngi qəmə olam nişanə Düşsə gözün düşmən evində xeyzəranə Möhkəm danış bidar elə əğyarı Zeynəb *** Oldu Ruqənyyəm kərçi düşmən dəstgiri Dünyaya gəlməz bu qızın bir də nəziri Şamə kimi ağuşə al qəmli səfiri Qoyma ola əşki üzarə cari Zeynəb *** Səy et bunu salim yetir viran sərayə Eylə nəvaziş hər zaman gəlsə nəvayə Ahı Yezidin qəsrini versin fənayə Sərkub edər[721] xırda qızın əşrarı Zeynəb *** Az səinnilə çox səbr edib dərdi bəladə Qəlbim yanıbdı möhnətində fövqəladə Həsrətlə can versə bu qız viransəradə Ollam bunun mən əvvəli zəvvarı Zeynəb ƏHLİ-BEYTİN KUFƏYƏ DAXİL OLMASI 61-ci ilin məhərrəm ayının onu keçib getdi, şənbə, məhərrəmin 11-ci günü, İbni Səd öz ölülərinin cəsədlərini kəfənə bükdü, onlara meyit namazı qılıb hamısını bir yerdə basdırdı. Lakin şəhidlərin parça-parça olmuş bədənlərini elə o cür, günün altında qoyaraq öz qoşunu ilə birlikdə Kufəyə yola düşdü. Kufə darvazasına çatanda, İbni Ziyadın tərəfindən göndərilən qasid ona dedi: –Bu gün əsirləri şəhərdən kənarda saxla! Übeydullahın bu işdən məqsədi bu idi ki, əsirlərin şəhərə girməsi üçün lazım olan şəraiti tənzim etsin. Məhərrəmin 12-də Əhli-beyt əsirləri Kufəyə gətirildi, əsirlərin qabağında 72 kəsik baş nizələrə vurulmuş halda aparılırdı. Şimr ibni Zilcövşən sevinc, şadlıq bürümüş halda hamıdan qabaq atını çapır, öz ətrafındakılara əmr edirdi ki, camaatı nəzarət altında saxlasınlar. Arvad-kişi, böyük-kiçik hamı əqirlərə tamaşa etmək üçün yolun ətrafında dayanmışdılar. Əsirlər şəhərə daxil olanda camaat nizələrdə İmam Hüseynin (əleyhis-salam), Həbib ibni Məzahirin, Müslüm ibni Ovsəcənin başlarını görüb hamısını tanıdılar. Sonra Əhli-beyt arvad-uşaqlarını, Həzrət Zeynəbi, Ümmü-Gülsümü gördülər, Camaatın gözündan həsrət, peşmançılıq yaşı axırdı. "Tamaşaçılar”dan bəziləri deyirdilər –Tfu! Lənət olsun sizə, ey alçaq yırtıcılar! Rəsulullahın ciyərinin parəsini dəvət etdiniz, sonra öldürdünüz, arvad-uşağını Roma əsirləri kimi özünüzlə gətirdiniz. «Camaatdan ağlamaq səsi hər tərəfi bürüdü. HƏZRƏT ZEYNƏBİN (əleyha-salam) XÜTBƏSİ Birdən əsirlərin içərisindən Zeynəbi Kübra (əleyha-salam) əli ilə işarə etdi ki, sakit! Hamı onu tanıdı. O, Əmirəl-mömininin (əleyhis-salam) qızıdır, uzun illər elə bu Kufədə bu camaatın yanında yaşamışdı. Hamı onun ehtiramına sakit oldu, hətta dəvələrin zınqırovlarının səsi də kəsildi, qorxunc bir sükut hər yeri bürüdü. Birdən o alimə xanım sözə başladı: –Həmd olsun Mütəal Allaha, salam olsun Mühəmməd Rəsulullaha (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) və onun övladlarına, yaxşı insanlara, pak insanlara. Ey kufəlilər! Ey hiyləgər və riyakar camaat, ey vəfasızlar, əhd-peyman pozanlar. Bizə ağlayır, göz yaşı axıdırsınızmı? Bizə təəssüflənirsinizmi? Həmişə göz yaşınız axar olsun, nalələriniz kəsilməsin. Çünki bizim gözlərimizi ağlar, qəlbimizə dağ vurdunuz. Siz saçlarını yaxşı-yaxşı darayıb sonra hörüklərinin hamısını açıb bir-birinə qırışdıran arvada oxşayırsınız. Siz əvvəl də məkr, hiylə ilə saçlarınızı möhkəm hördünüz, sonra isə açdınız. Sizin aranızda yalandan, xudbinlikdən, fitnə-fəsaddan, düşmənçilikdən başqa bir şey yoxdur. Siz kənizlər kimi yaltaqlanır, düşmənlər kimi hiylə işlədirsiniz. Siz eynilə zibillikdə köyərən bitgiyə, qəbrə zinət verən gümüşə bənzəyirsiniz. Doğrudan da axirətiniz üçün nə qədər də pis azuqə toplamısınız! Çünki Allahı qəzəbləndirmiş, özünüz üçün əbədi əzab hazırlamısınız. Bizi öldürəndan sonra halımıza ağlayırsınızmı? Allaha and olsun ki, ağlamağa layiqsiniz; daha çox ağlayıb, az gülün; çünki siz öz adınıza elə bir əbədi rüsvayçılıq damğası vurmusunuz ki, heç bir su onu pak etməz. Xatəmən-nəbinin ciyər parasını, behişt əhlinin cavanlarının ağasını, öz əməlisaleh adamlarınızın pənahgahı olan bir insanı öldürməyi necə cübran edəcəksiniz? Hər halda və hər hadisədə ona pənah aparırdınız, o sizin qanunlarınızı icra edirdi, düşmənlərlə höcətlətməşdə sizin yol göstərəniniz idi, narahatçılıq baş verəndə, ona təvəssül edirdiniz. O sizin böyüyünüz idi, şəriət hökmlərini ondan öyrənirdiniz. Ey camaat! Çox piis bir günaha batmısınız. və qiyamətiniz üçün çox pis bir şey hazırlamısınız. Ölüm olsun sizə, məhv olasınız! Sizin səyləriniz daha fayda verməyəcək. Əlləriniz qırılsın. Özünüz üçün ziyan zərər yığmısınız. Dünya və axirət ziyanına düçar, ilahi əzaba layiq olmusunuz. Xarlıq və yoxsulluq sizə qələbə çaldı. Vay olsun sizə, ey Kufə camaatı! Heç bilirsinizmi ki, Allah Peyğəmbərinin hansı ciyərinin parçalamısınız? Peyğəmbərin hansı hörmətini tapdalamısınız? Və necə ismət hərəmlərini pərdəsiz çölə salıb, əsir etmisiiz? Ey camaat, böyük bir zülm, son dərəcədə çirkin bir iş görmüsünüz, az qalır ki, sizin bəd əməllərinizdən asimanlar yarılsın, yer parçalansın, qayalar uçsun. Sizin iyrənc işləriniz, rüsvayçı hərəkətləriniz yerləri, göyləri bürümüşdür. Göydən qan yağmasına təəccüb edirsinizmi? Amma bilin ki, axirət əzabınız ən şiddətli tərzdə, xaredici, rüsvayedici olacaqdır. Heç kəs sizə kömək etməyəcək. Allahın sizə verdiyi bu möhlət əzabınızı heç də yüngülləşdirməyəcək, çünki, O, günahkarları cəzalandırmaqda heç vaxt tələsməz; O, intiqam vaxtının keçib getməsindən heç də qorxmur. Bilin ki, Allah pusquda, günahkarların intizarındadır.”[722] Həzrət Zeynəb (əleyha-salam) əli ilə işarə etdi ki, hamı sakit olsun. Onlar səslərini elə kəsdilər ki, elə bil nəfəslər sinələrdə həbs edilmişdi. Çoxları belə bir kütləni sakitləşdirməyə, səs-küylərini yatırtmağa qadir deyildi, lakin Zeynəbin peyğəmbərcəsinə olan ilahi heybəti, onların dillərini qurutdu. Sonra öz ildırım kimi gurultulu xütbəsini xatircəmliklə, sonsuz şücaətlə və vüqarla axıra kimi söylədi. Həzrət Zeynəb (əleyha-salam) o böyük izdihamın içərisində, daha doğrusu, düşmən nizələrinin arasında Bəni Üməyyənin rüsvayçı əməl dəftərini ifşa etməklə, onları əbədiyyətə qədər rüsvay etdi, onlarda azacıq da olsa, izzət, şövkət qoymadı. Ravi deyir: Camaat pərişanlıq və peşmançılığın şiddətindən xəcalətli halda başlarını aşaağı salaraq hönkür-hönkür ağlayırdılar. Nübüvvət sülaləsinin, risalət mədəninin, behişt cavanlarının sərvərinin qətlə yetirilməsi kimi qara ləkəni özlərindən necə dəf edəcəklərini bilmirdilər. Artıq iş-işdən keçmişdi, əbədi ziyankarlığı, ilahi qəzəbi özləri üçün satın almışdılar, dünya rüsvayçılığını özlərində görmüşdülər. Bəli, axirət əzabı daha çətin, üzücüdür. Əgər bunu bilsəydilər! İMAM HÜSEYNİN (əleyhis-salam) QIZI HƏZRƏT FATİMƏNİN (salamullahi əleyha) SÖYLƏDİYİ XÜTBƏ Həzrət Zeynəb (əleyha-salam)-ın xütbəsindən sonra İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın qızı Fatimə birz xütbə söyləyərək, kufəlilərin hiylərinin üstündən pərdələri götürdü. O xütbənin bir hissəsi belə idi: "Ey Kufə camaatı! Ey hiyləgər hoqqabazlar! Bilin ki, Allah təbarək və təala bizi sizin vasitənizlə, sizi isə bizim vasitəmizlə imtahan etdi. Bizim imtahanımızın nəticəsi çox yaxşı oldu–Allah bizə Öz lütfünü şamil etdi. Lakin siz Allahın yer üzündəki höccətini, elm və hikmət xəzinəsini nahaq yerə şəhid etdiniz, Böyük Allah Öz Peyğəmbəri Həzrət Mühəmməd (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm)-in vasitəsi ilə bizim ailəmizə lütf etdi, bizi Öz məxluqlarının çoxundan üstün etdi. Amma siz nankor camaat, bizi təkzib edib kafir oldunuz, qanımızı nahaq yerə axıtdınız, əmlakımızı qarət etdiniz, elə təsəvvür etdiniz ki biz qeyri-müsəlman övladıyıq. Siz bir az bundan qabaq cəddim Həzrət Əli (əleyhis-salam)-ni, dünən isə atam Hüseyni şəhid etdiniz. İndi bizim qanımız sizin əllərinizdən damır, bu da ürəklərinizdə bizə qarşı bəslədiyiniz keçmiş kin-küdurətdən irəli gəlmişdi. İndi gözləriniz aydın, qəlbləriniz şad olsun. Siz Allaha qarşı hiylə işlətdiniz, amma O, ən yaxşı tədbir tökəndir. Allah sizi öz cəzanıza çatdıracaq, Onun əzabının intizarında olun. Allah sizi bir-birinizin canına salacaq, çünki siz bizim qanımızı axıtmış, əmlakımızı qarət etmisiniz. Əlinizdən çıxanlara təəssüf etməyiniz faydasızdır. Baş verən hadisəyə şadlıq etməyiniz də səmərəsizdir. Bu dünyada bir-birinizin canına düşəcək, axirət əzabında da əbədi qalacaqsınız. Allah zülmkarlara lənət etsin. Ey kufəlilər, vy olsun sizə, heç bilirsinizmi ki, hansı əllərlə bizi vurdunuz? Hansı ayaqlarla bizə tərrəf gəldiniz? Heç bilirsinizmi ki, bizimlə necə döyüşə atıldınız? Allaha and olsun ki, qəlbləriniz rəhmsiz, ürəkləriniz daşdır. Allah qəlbinizə, qulaqlarınıza, gözlərinizə möhür vurmuş, şeytan sizin çirkin əməllərinizi gözünüzdə gözəl cilvələndirmiş, gözlərinizə pərdə çəkmişdir. Hidayət yolunu seçə bilmirsiniz. Ey Kufə əhli, əlləriniz kəsilsiin, görün risalət xanədanından nə qədər qanlar sizin boynunuzdadır! Siz Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm)-in qardaşına–cəddim Əliyyibni Əbitalibə qarşı, onun övladlarına, pak ailəsinə qarşı nə hiylələr etmədiniz!” İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın qızının sözləri elə bu minvalla davam etdi. Nəhayət camaat dedi: –Ey Peyğəmbər oğlunun qızı, daha bəsdir, qəlbimizi yandırdın, kökümüzü odladın. Bu vaxt Ümmü-Gülsüm sözü xülasələşdirib dedi: –Üzünüz qara olsun, niyə İmam Hüseynə (əleyhis-salam) kömək etmədiniz? Niyə onu şəhid etdiniz? Niyə bizim mal-dövlətimizi qarət və özümüzü əsir etdiniz? Niyə o pak qanları axıtdınız? İMAM SƏCCADIN (əleyhis-salam) XÜTBƏSİ Sonra İmam Zeynül Abidin (əleyhis-salam) camaata buyurdu ki, sakit olsunlar, hamı dərhal sakitləşdi. Həzrət xütbəni belə başları: Həmd olsun Allaha, salam olsun Peyğəmbərə və onun Əhli-beytinə! Ey Kufə camaatı, hər kəs məni tanıyırsa heç, hər kəs də məni tanımırsa, bilsin ki, mən Əliyyibni Hüseyn ibni Əliyyibni Əbitalibəm. Mən o kəsin oğluyam ki, Fəratın sahilində heç bir günahı olmadan, heç bir cinayət işi görmədən başını kəsdilər, mal-dövlətini qarət etdilər, arvad-uşağını əsir etdilər. Mən o kəsin oğluyam ki, işkəncə altında şəhid edildi və bu iftixar bizə kifayətdir. Ey camaat, sizi Allaha and verirəm, deyin görüm siz atama məktub yazıb məkr və hiylə üzündən onunla peyman bağlayan, sonra isə onu öldürənlər deyilsinizmi? Ölüm olsun sizə ki, axirət üçün çox pis nameyi-əm”mal hazırlamısınız. Əgər Peyğəmbər sizə desə ki, "siz mənim oğlumu öldürdünüz, hörmətimi saxlamadınız, ona nə üzlə baxacaqsınız? Həzrət Səccad (əleyhis-salam)-ın sözü bura çatanda, kufəlilər uca səslə ağlamağa başladılar, Həzrət buyurdu:–Allah rəhmət eləsin o kəsə ki, mənim Allah, Onun peyğəbəri və Əhli-beyti barədə öyüd-nəsihətimi qəbul edir. Çünki bizim getdiyimiz yol Peyğəmbərin yoludur. Birdən kufəlilər hamılıqla haray çəkib dedilər ki, biz səninləyik Lakin Həzrət Səccad (əleyhis-salam) onlara cavab verdi: –Heyhat, heyhat, ey hiyləgərlər! Atamın başına gətirdiklərinizi mənim də başıma gətirmək istəyirsiniz? Heç vaxt! Allaha ond olsun ki, bizim yaralarımız hələ də sağalmamışdır. Atam dünən şəhid oldu, arvad-uşağı əsir oldu. Bu, unudulası deyildir. Bütün varlığım yaralıdır. Xahişim budur ki, bizim əleyhimizə qiyam etməyin, heç xeyrimizə də qiyam etməyin. ƏHLİ-BEYT İBNİ ZİYADIN MƏCLİSİNDƏ Əsirlər daha sonra İbni Ziyadın məclisinə gətirildi. O, fəthdən qürurlanıb sərməst halda, əlindəki çubuqla İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın pak başına, dişlərinə vururdu. Zeyd ibni Ərqəm ona kəskin etiraz edib, məclisdən çıxdı. Həzrət Zeynəbi Kübra tanınmaz halda məclisə daxil olub oradakı qadınlardan ayrıldı, kənizləri onu dövrəyə aldılar. Lakin nübüvvət cəlaləti, İmamət heybəti onun şərif vücudundan elə aşkar olurdu ki, İbni Ziyadı özünə cəlb etdi, dedi:–Özünü bizdən gizlədən və qadınlardan kənarda duran bu arvad kimdir? Dedilər: –Əlinin qızıdır. O məlun qərara aldı ki, Zeynəbin (əleyha-salam) üryinə daha başqa bir yara vursun, dedi:–Allaha şükür olsun ki, sizi rüsvay etdi, sizi qılıncdan keçirtdi, həyatınızı bərbad etdi. Heydəri Kərrarın qızı burada o məlunla zillət cəbhəsindən üzləşmədi; uşaqları qocaldan, başı fələklərə çatan, dağları qübarlı edən müsibətləri dilə gətirmədi; bundan böyük müsibət ola bilərdimi? –Özünün qanına qəltan olmuş ailəsini, Kərbəla çölündə, bədən üzvləri parça-parça olmuş, kəfənsiz, qüslsüz bədənlərindən başqa bir şey gözə dəyməyən halda qoyub gəlmişdi. Öldürülənlərin başında əziz qardaşı, behişt cavanlarının sərvəri dururdu ki, öz qanı ilə qüsl olmuş, atların nalları bədənini doğram-doğram etmişdi, Kərbəlanın isti qumlarını kəfən etmişdi. Ailəsinin, qardaşlarının ölümündən sonra qardaşının pərişan qəlbli övladını bir halda himayə etdi ki, arvadlar şivən qoparmış, uşaqlar əl-ətəş naləsini asimana ucaltmışdı. Amma Zeynəbin ümdə vəzifəsi İmam Səccad (əleyhis-salam)-ı himayə etmək idi. O Həzrət xəstəliyin hərarətindən yanırdı, amma bu qızdırmaya baxmayaraq, kafirlər onun boynuna ağır zəncir vurmuşdular Bu müsibətlərdən təkcə biri insanın qəlbini dağlayar, hətta qəzəblənmiş aslanı da belə acizliyə, süstlüyə düçar edərdi. Amma Əmr ibni Əbdüvəddi, Mərhəbi öldürən, Xeybər darvazasını yerindən qoparan Əli (əleyhis-salam) qızı xatircəmlik, qəlbi yəqinlə dolu olan okeanın sahilinə yan aldı, ən nüfuzlu bəsirətdən bəhrələndi. O Həzrətin şənində təkcə bunu demək kifayətdir ki, onun bu elmi, zəkası heç bir müəllim, alim tərəfindən olmamış, əksinə, Allah tərəfindən ona verilən ilahi bəxşişlərdən bəhrələnirdi. İmam Səccad (əleyhis-salam) bu barədə buyurur: "Ey əmmə, əlhəmdülillah sən təlim görməmiş bir alimə, dərrakəli bir insansan ki, bu dərrakəni bəşərin öyrəndiyi yolla öyrənməmisən (Yəni bunu Allah vermişdir).” Məhz bu səbəbə körə də Zeynəbi kübra bu ağır müsibətlərə baxmayaraq, atası Əmirəl-möminin (əleyhis-salam) kimi elə qüdrətli kəlamlar danışdı ki, qılıncdan iti olan bu kəlamlar ox kimi Übeydüllahın qəlbinə sancılırdı. Həzrət Zeynəb buyurdu: -Bunlar elə bir tayfa idilər ki, Allah şəhid olmağı onlar üçün yazmışdı. Onlar öz əbədi yerlərinə tələsdilər. Çox çəkməz ki, Allah onlarla səni bir yerə yığar, sizi (onların qarşısında) haqq-hesaba çəkər, onda bax gör qələbə kimin olacaqdır, ey Mərcanənin oğlu, anan matəmində otursun! Bundan sonra İbni Ziyad İmam Səccad (əleyhis-salam)ı məclisdə gördü, soruşdu: -Bu cavan kimdir? Dedilər: –Əliyyibni Hüseyndir. İbni Ziyad dedi: –Məkər Allah Əliyyibni Hüseyni öldürmədimi? İmam Səccad buyurdu: –Mənim Əli adlı böyük qardaşım var idi ki, camaat onu öldürdü. İbn Ziyad dedi: –Yox, onu Allah öldürdü! İmam Səccad (əleyhis-salam) "Zümər” surəsinin 43-cü ayəsini qiraət etdi: "Allah əcəl çatan vaxt canları alar.” İbni Ziyad dedi: –Mənim hüzurumda hazırcavablıq edirsən? Əmr edərəm, boynunu vurarlar! Zeynəb (əleyha-salam) bu sözü eşitcək dərhal buyurdu: –Ey ibni Ziyad, sən daha bizdən heç kimi sağ qoymadın. Mənim də qətlimə hökm ver! İmam Səccad (əleyhis-salam) öz əmməsini sakitləşdirdi, ibni Ziyada xitabən dedi: –Məni ölümlə hədələyirsən? Məgər bilmirsən ki, (Alah yolunda) öldürülmək bizim adətimizdir və bizim əzəmətimiz şəhadətdədir?[723] HƏZRƏT ZEYNƏBİN İBN ZİYADIN MƏCLİSİNDƏKİ NİTQİ Mahi mehrabi ibadət,[724] gövhəri kərbü-vəfa[725] Zeyni əb[726], fəxrül-əimmə[727], şərəfi əhli həya[728] Şir zən[729], düxti Əli[730], məzhəri Xatuni cəza[731] Aşiqi-dərbədəri-eşqi qəməfzayi-Hüseyn[732] Vaqifi niyyəti sövdayi mühənzayi Hüseyn[733] Zinəti teşneyi por cuşişi kəlmati Xuda[734] Sözü möhkəm, özü ərzəndə[735] vəkili-şühəda[736] Əmmeyi Məhdiye möv”ud[737], kəfili üsəra[738] Atəşin kəlmələri zinəti tarixi bəşər[739] Müstəbid[740] şəxslərə məntiqi elami xətər[741] Kəbeyi məqsədü-məqsudi olan Kərbübəla Fidyəgahı[742] şühəda məqtəli[743], ehramı qara Xeyməvü-təll[744] arasında eləyən səyi Səfa[745] Zəmzəmi bəhr kimi mövc eliyən[746] nəhri Fərat[747] Nisfi yanmış çadırı rütbədə fəxri Ərəfat Hafizi əhli hərəm[748], hamiye fərzəndi Rəsul[749] Helmidə misli Həsən, zöhdü-ibadətdə Bətul Ağlayan, qibleyi taətdə verən səcdəyə tul[750] Qəmi çox, qüssəsi çox, cami bəladən mədhuş[751] Zülfü ağ, qaməti xəm, qəlbi yara, xanə beduş[752] Yeri var ərz ola Zəhra evin abad olsun Baği üdvanidəki qəm ürəyin şad olsun Səndən ilham alan qız gərək ustad olsun Ana sözü deyilsə, müsəlləmdi[753] sər məktəb olar Zəhra, hər ana sən kimi olsa, qızı da Zeynəb olar Olmasaydı qızuvun məntiqi bürrası[754] əgər Oğluvun nehzətinə[755] yetmiş idi dəsti xətər[756] Neynəva faciəsindən yox idi indi əsər Dəsti təhrif[757] ilə xuni şühəda bitmişdi Beyrəqi[758] küfr ucalıb din ələmi yatmış idi Üməmin[759] nəslini sərkub eliyən Zeynəbdi Kufə əşrarini[760] məğlub eliyən Zeynəbdi Səni bu bəzmdə[761] məhbub eliyən Zeynəbdi Onun eşqi səbəb olmuş o axan göz yaşuva Səni Zeynəb gətirib, gəlməmisən öz başuva Məclisə Zeynəbin eşqilə cəm olmuş hüzzar[762] Hərənin qəlbidə bir hacəti, bir mətləbi var Dərgəhində mütəvəssildi hamı təziyədar Hamı mayildi o mərziyyə şiyəndən[763] danışaq Xanımın Kufədəki çəkdiyi qəmdən danışaq Valiyi Kufə Rəsulullah ilən etdi inad Məclisə çəkdi Əli qızlarını ibni Ziyad Ləkkədar eylədi tarixi o napak nihad[764] Dövrəyə aldı o məclisdə oğul qardaşını Təxtinin üstünə qoydurdu Hüseynin başını Elə məğrur eləmişdi onu fəthin əsəri Şad olub güldü, kəsik başa düşəndə nəzəri O qəzibi gətirib əldə cəfa gərdişinə[765] Neçə yol qamçını endirdi Hüseynin dişinə Zeydi Ərqəm dayana bilmədi durdu ayağa Saxla əl! İbni Ziyadə dedi–ey şumi dəğa[766] Heç bilirsən ki qəzibin dəyir hansı dodağa? Vurma o qanlı dodağa mənə səlb oldu[767] dözüm Görmüşəm Xatəmi Peyğəmbər öpəndə mən özüm Gətirib qeyzə Ziyad oğlunu Zeydin süxəni[768] Qoymayırsan, dedi şad olmağa məclisdə məni Ömrümün xoş günüdür, cəşn edirəm mən ələni[769] Çək xəcalət üzüvə tökmə belə göz yaşuvi Pirsən[770], yoxsa bu saət kəsərəm mən başuvi Tərk edib Zeyd gözü yaşlı o bəzmi xətəri[771] Üsərayə dolanıb ibni Ziyadın nəzəri Gördü bir iddə[772] yetimə qızı əfsürdələnib[773] Məclisin rö”bü[774] veribdir onlara hökmü-sükut Arada bir uca boy ovrət[775] oturmuş məhbut[776] Üsərayə tutb üz aldı Ziyad oğlu xəbər: Kimdi bu övrəti bi vahimə, məğrurə sifət? Öləni yoxdu bunun Kərbü-müəlladə məgər? Eliyib məclisimin əhlini təhdid oturub Üsəranın vəsətində elə bil şir oturub Vermədi Zeynəbi Xatun o namərdə cavab Ayağa durdu kənizin birisi etdi xitab: Məzhəri Fatimə Zeynəbdi bu ey xanə xərab Zeynəb adın eşidən vəxtidə ol kani fəsad[777] Fəvəran eylədi[778] qəlbində olan büğzü-inad[779] Dedi Zəhra qızına: Həmd edirəm Allaha Zeynəb!Bizi nüsrətlə[780] yetirdi hədəfi dilxahə[781] İstəyirdi gedə övladi Əli birahə[782] Dəsti Mənnan[783] sizi rüsvay elədi, xar olduz! Zahir oldu yalanız, zarü-giriftar olduz! Dedi Zeynəb: –Edirəm Zati Xudavəndə səna Bizi Peyğəmbər ilə eyləyib əngüştnüma[784] Pakidir damənimiz[785] eybdən, ey şumi dəğa! Baği xilqətdə[786] tikansız, vəli biz misli gülük Fasiqi Həqq eləyər xar, o da ki biz deyilik O şəqi[787] gəldi dübarə belə qoftar elədi[788] Bu şəmatətli sözü Zeynəbə izhar elədi: Qardaşınla de görüm Haqq necə rəftar elədi? Dəviye səltənət[789] eylirdi Hüseyn ibni Əli Verməyibdi o səbəbdəndi bizə beyət əli (Qan Zeynəbin damarlarında cuşə gəldi) Gördü ki, Zeynəb Übeydullah olub özbaşına Ələnən[790] bəzmdə tövhin[791] eliyir qardaşına Elə fikr etmə pənahəndə olub[792] göz yaşına! Yox! Bəhri por mövcilə[793] tufanə özün vurdu xanım Üsəranın vəsətindən[794] ayağa durdu xanım Dedi qızlara: nə qorxun nə də gül tək saralın! Ləşgərim, siz düzülün nəzmilə dövrəmdə qalın Dedi Gülsumə bacı, sağaldan hanı bu dil yaranı? Danışım mən bacı, sən saxla Ruqəyyə balanı Qardaşın başın nida eyliyib meracın Kəbeyi eşqə çəkib yetmiş iki üşşaqın Sipər etdi özünü itrətinə, Quranə Qoymadı sədmə yetə, sureyi Ərrəhmanə Tez olur, qalibi, məğlubu tanır əhli cahan Mədh edər qardaşımın nehzətini[795] pirü-cavan Sənə tarixdə lənətdi fəqət namü-nişan[796] İftixar oldu şəhadət xələfi Tahayə[797] Qabiliyyət hanı səndə baxasan mənayə?! Zinəti cənnəti məvadi[798] Hüseyn sən kimsən? Höccəti Zati təvanadı[799] Hüseyn, sən kimsən? Sinə pərvərdeyi Zəhradı[800] Hüseyn, sən kimsən? Dayəsi oldu viladətdə behişt hurası Mənbəyi feyz olacaq dəhheyi Aşurası[801] Qardaşımdır şərəfi əhli yəqin, sən kimsən? Fəxr edir adına Firdövsi bərin[802], sən kimsən? Tərpədibdir beşiyin Ruhul Əmin, sən kimsən? Olma sən fikr elədin Kufədə münsif[803] yoxdu? Fatimə oğlunu burda tanıyan çox-çoxdu! YƏBNƏ ZİYAD! Həmd ola zümreyi mərdani Xuda[804] bizdəndi! Əhli əzkarü-ibadatü[805] dua bizdəndi! Nücəba[806] zümrəsi bizdən, şühəda[807] bizdəndi! Elmü-helmü-siləvü[808] cudü[809] kərəm bizdəndi! Rahi vəhdətdə[810] olan pişqədəm bizdəndi! Əvəzində buların zülmü-cəfa sizdəndi! Fasiqü-facirü-bişərmü[811] həya sizdəndi! Əhli mey, əhli xəta, əhli zina sizdəndi! Dinü Quranilə dəvayə çıxan sizdəndi Atamı Kufədə mehrabə yıxan sizdəndi! Hövzü-Kövsərdə siqayət eliyən[812] bizdəndi! Düz yola xəlqi hidayət eliyən bizdəndi! Mərəzi şirkə[813] təbabət eliyən bizdəndi! Beyti Məmuridə[814] təfsir deyən bizdəndi! Qabi qovseynidə[815] təkbir deyən bizdəndi! Zülmilə qəsbi xilafət eliyən sizdəndi! Qan töküb qətlü-cinayət eliyən sizdəndi! Baş açıb xeyməni qarət eliyən sizdəndi! Şərəfin cifeyi dünyayə[816] satan sizdəndi! Südəmər dilsiz uşağə ox atan sizdəndi! Od sizin, şö”lə çəkən xeymə səra bizdəndi! Əl kəsən sizdən olub dəsti səfa[817] bizdəndi! Sili sizdən, rüx Əli nüma[818] bizdəndi! Xeyzəran[819] çatdı sizə, qanlı dodaq bizdəndi! Küllər üstündəki məzlum qonaq bizdəndi! MƏRCAN OĞLU!! Elə fikr eyləmə payəndədi[820] fəthü-zəfərin Aşkar oldu bu gün fitnələrin, hiylələrin İnqilab eyləmişəm Kufədə, yoxdu xəbərin Mən özüm nazir idim[821] mərdümün[822] ey vay səsinə Qeyrətin var qulaq as sən də Hüseyn vay səsinə! Atəşin kəlmələrim qüdrətivi etdi zəif Tanıdı məhmilimin üstə məni nisvani ətiq[823] Riqqət əli verdi batıb əşgi qəmə surətlər Başların yoldu tamaşayə gələn övrətlər Zeynəbin nitqi Ziyad oğluna çox gəldi giran Təxtin üstə otura bilmədi səlb oldu təvan HƏZRƏT ZEYNƏBİN YÜKSƏK MƏQAMI İmam Cavad (əleyhis-salam)-ın qızı Həkimədən itaətləri vacib olan şəxslər barəsində soruşum o, İmamları (əleyhis-salam) bir-bir mənə saydı, nəhayət Höccətibnil-Həsənə çatdı, onun da adını çəkdi. Ondan soruşdum ki, on ikinci İmam haradadır. Cavab verdi ki, qeyb aləmindədir. Soruşdum: –Bəs onda şiələr kimə pənah aparsın? Dedi: –Onun nənəsinə, İmam Həsən Əsgərinin anasına. Dedim: –Mənə əmr edirsən ki, bir arvadı öz yerinə canişin qoyan bir adamı özümə İmam seçim? Dedi: –Bu, İmam Hüseyn (əleyhis-salam)a iqtida etməkdir, zahirdə bacısı Zeynəbə vəsiyyə etdi. İmam Səccad (əleyhis-salam)-ın elmlərindən çıxan hər bir şey Zeynəb (əleyha-salam)-ın dilindən idi, beləliklə İmamət işi gizli qaldı[824] Elə bu dəqiq məsələyə görə də izzət və din yolunun şəhidi öz bacısını özü ilə yanaşı apardı, çünki, o Həzrət bilirdi ki, onun müqəddəs hədəfləri öz şəhadəti ilə, Bəni Üməyyənin səltənət hiyləsi ilə başqa cür olacaq; və əgər bacısının kəskin nitqləri olmasa, o şəhadətin həqiqəti məsx olunacaq (tərsinə cilvələndiriləcək), xüsusilə də Peyğəmbər ailəsi qılıncların, nizələrin mühasirəsində olan ağır vəziyyətdə Həzrət Zeynəb (əleyha-salam) qılıncdan da kəsərli olan bir nitq ilə İbn Ziyadın, Yezidin cinayətləri üstündən pərdələri götürdü. Etdi əvvəl başda möhkəm məcərin Zəhra qızı Ay kimi gün surətin əfraddan pünhan eylədi kufədə Zəhra qızı məhşər nümayan eylədi[825] (2) Başladı bir xütbə dərsi xəlqi heyran eylədi (2) *** Dur nisar etsin[826] həyanın ba ədəb gənzinəsin Başlıyıb bir xütbə qəlbinin ayinəsin Ali süfyanın o dəm tətil olub kabinəsi Həqqü-həqqaniyyətin dünyaya elan eylədi *** Gördü Kufə izdihamın Zeynəbi bala məqam Səslənibdi "üskütu”[827] aya nədir bu izdiham? Qət olub səslər, düşüb qorxu ürəklərdə təmam Heydəri Kərrarı guya[828] əzmi meydan eylədi *** Bir şücaət göstərib ol dəmdə düxti Bu turab[829] Kufənin vəz”in[830] dəyişdi Zeynəbi Ülya cənab Dəydi Kufə bir-birə başlandı şurü-inqilab Bu vəziyyət ali Süfyanı pəşiman eylədi *** Kufədə zahir olubdu sövləti Şiri Xuda[831] Bir-birə söylüb gəlib yoxsa Əliyyəl Mürtəza? Kimdi bu məhmildə salmış aləmə şuri nəva Nitq ilə bünyani zülmü[832] beylə viran eylədi *** Nuru zülmətdə görən söylüb gündüzdü şəbdi bu? Bu şücaətdə əsir olmaz əcəb mətləbdi bu! Vazeh[833] oldu xəlqə ta Zəhra qızı Zeynəbdi bu Eşqini təsdiqi əhli kovni imkan[834] eylədi *** Zeynəbi ki dərsi eşqi Mürtəzadən məşq ala Bir vücudi ki, onu başdan ayağə eşq ala Kim şəhamət istəsə ondan gərək sərməşq ala Kim deyər eşqində Zeynəb zərrə nöqsan eylədi?! *** İstədi qoftar[835] ilə şəxsiyyətin versin nişan Gülşəni Zəhradə söylüb bir güləm ənbər fişan[836] Zeynəbəm cəddim Peyambər kimdə var bu şən coşa Xarici ad qoydu, qövmi ümmə[837] ünvan eylədi *** Din yolunda dəstgirəm[838] xoşdu xuni dil[839] yeyəm Əynimə rəxti əsarət[840] dinim əmr eylib geyəm Naqə[841] üstə sizlərə hər yerdə dərsi din deyəm Çün mənə bu hökmü-şər”i Həyyi Rəhman eylədi *** Gövhərəm gəncineyi ismətdə[842] mən Zəhra rəviş Eyliyib Zəhra məni bu gündən ötrü pərvəriş Eyliyəm isbati həqq ey kufiyani bədməniş Hansı bir millət İmamın qanə qəltan eylədi? *** Ol kəsik baş ki, görürsüz şahi ətşan başıdır Müstəfa dilbəndi Zəhra cisminə can başıdır Heykəli tövhididir mənayi Quran başıdır Əsdi Quran üstə məzlum əhli Quran eylədi BİSMİLLAH lsa hər kimsədə bu zövqü səfa bismillah Eyliyə kim səfəri Kərbübəla bismillah Biz ki amadə[843] olub eyləmüşük əzm cinan[844] Siz də hümmət edün[845] ey əhli vəfa bismillah *** Baxma ki, murdar olan cifəsinə dünyanun Beş gün ömründə çox incitmə, əzizim, canun Aqil ol kuşiş elə möhkəm elə imanun İstəsən gər edəsən Həqqi riza bismillah *** Bu əziz ömrüvü sərf etmə fəna dünyayə Səlma bihudə yerə başuvi çox qovğayə huşiyar ol özüvə cəm elə bir sərmayə Çox peşiman olarsan ruzi cəza[846] bismillah *** Mərifətçün gətiriblər səni bu dünyadə Tuşə kəsb eyliyəsən bu səfəri üqbadə Pürxətərdür[847] səfərün kimsə yetişməz dadə Qeyri bu pənci təni Ali-əba bismillah *** Xamisi Ali əba olmuş Hüseyni bikəfən Ol qəribü-Kərbəla avareyi şəhr-vətən Başü-canundan keçüb ümmət yolunda şövqilən Şiə lazımdır tuta hər il əza bismillah *** Yatmayun qəflətlə çox ey şiələr, bidar[848] olun Ömrüzi sərf etməyün bica yerə hüşyar olun Qəbrinə hər il Hüseynün sidq ilə zəvvar olun Hacətün olsa olur onda rəva bismillah *** Mətləbün olsa əgər ağla Hüseynə sübh-şam Gör tədarük səfəri Kərbübəla eylə xuram Qoy üzün dərgəhinə ixlas ilə eylə salam Üz qoyub bu dərgahə şahü-gəda bismillah *** Çün olub icad küll kainatə bu səbəb Məhrəmu əsrar həqdür məxzəni elmü-ədəb Daxili cənnət olur zəvvar laşək bisəbəb Türbəti hər dərd üçün olmuş şəfa bismilah *** Rövzəsin hər kəs edə ömründə bir dəfə təvaf Sanki yüz il edüb o Kəbə evində etikaf Nazima bazari Yusifdir ələ al bir kəlaf Qoy qədəm meydani rəzmə çək səda bismillah
720.Canını din yolunda ucuz qiymətə satan 721.Başçısı 722.Məğlub edər 723."Lühuf,”, səh..90 724."Rövzətüs-səfa”, 3-cü cild, səh173 725.İbadət mehrabının ayı 726.Qəm və vəfa gövhəri 727.Atasının zinəti 728.İmamların fəxri 729.Həyalıların ən şərəflisi 730.Şir ürəkli, qorxmaz 731.əli qızı 732.Qiyamət gününün xanımı Fatimeyi Zəhra əleyha səlamın cilvəsi 733.Hüseynin qəmli eşqinə dərbədər aşiq 734.Hüseyn əleyhissalamın möhnətli eşq niyyətinə vaqif 735.Qaynar Allah kəlamlarının susuzu və zinəti 736.Dəyərli 737.Şəhidlərin vəkili 738.Məhdi əleyhissalamın bibisi 739.əsirlərin başçısı, sərpərəsti 740.Bəşər tarixinin zinəti 741.Zalım, qaniçən 742.Xətər elan edən bir məntiq 743.Qurbangahı 744.Şəhidlərin qətlə yetirildiyi yer 745.Xeymə ilə kiçik təpəcik 746.Həccdə Səfa və Mərva dağları arasında qaçmaq əməli 747.Dalğalanan, təlatümə gələn 748.Fərat çayı 749.əhli Beytin keşikçisi 750.Peyğəmbərin övladının himayəçisi 751.Səcdəni uzadan 752.Dəhşətli 753.Köçəri həyat 754.Şübhəszdir 755.Kəsərli məntiqi 756.İnqilabına 757.Xətər əli, xain əl 758.Təhriflə 759.Bayraq 760.Bəni Üməyyənin 761.əyanlarını 762.Məclisdə 763.Hazır olanlar, məclisə gələnlər 764.Mərziyyə (Həzrət Zəhra ə.s) xasiyyətli 765.Bədzat, zatı xarab 766.Hərəkətinə 767.Məlun 768.Dözüm məndən alındı 769.Sözü 770.Aşkar bayram edirəm 771.Qocasan 772.Xətərli məclisi 773.Bir neçə 774.ÇPərişan olub 775.Heybəti 776.Qadın 777.Vüqarla 778.Fəsad yuvası, ocağı 779.Cuşə gəldi 780.Kinə, düşmənçilik 781.Qələbə ilə 782.Ürəyimiz istəyən məqsədə 783.Azğınlığa, inhirafa 784.Allahın əli 785.Barmaqla göstərilən 786.Nəcib ailədənik 787.Xilqət bağında 788.Bədbəxt, zalım 789.Danışdı, dedi 790.Hakimiyyət iddiası 791.Açıq-aşkar 792.Hörmətsizlik, narəva sözlər demək 793.Pənah aparıb, sığınıb 794.Dalğalı dənizlə 795.Arasından, ortasından 796.İnqilabını 797.Ad-san, əlamət 798.Peyğəmbər xələfinə, övladına 799.Cənnətin zinəti 800.Qüdrətli Allahın höccəti 801.Zəhra əleyhissalamın sinəsiidə tərbiyə olunmuş 802.Aşura ongünlüyü 803.Cənnətin ən yüksək mərtəbəsi 804.İnsaflı adam 805.İlahi insanlar zümrəsi 806.Zikr və ibadət əhli 807.Nəcib insanlar 808.Şəhidlər 809.Qohum-əqrəba ilə əlaqələrin qorunub saxlankması 810.Ehsan 811.Vəhdət yolunda 812.Həyasız 813.Su paylayan 814.Şirk xəstəliyinə 815.Quranın mübarək "Qədr” gecəsində nazil olduğu yerdir rəvayətə görə, Kəbə Evinin üstündə, 4-cü asimandakı yerdir. 816.Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm)-in meraca getdiyi vaxt Allaha ən yaxın məqam. 817.Dünya leşinə, cəmdəyinə 818.Səfa əli 819.əli xasiyyətli üz 820.Məlun Yezidin İmam Hüseyn əleyhissalamın mübarək dodaqlarına vurduğu çubuq 821.Möhkəm, dayanıqlı 822.Baxırdım 823.Xalqın, camaatın 824.Nəcib qadınlar 825."Kəmalüd-din”, s. 25; "Qeybət” (Şeyx Tusi səh. 148) 826.Aşkar etdi, göstərdi 827.Təqdim etsin 828."Sakit olun” (ərəbcə) 829.Sanki 830.əbu Turabın–Həzrət Əlinin qızı 831.Vəziyyətin 832.Allah Şirinin heybəti 833.Zülmün əsasını 834.Aşkar, aydın 835.İmkan əhlinə təsdiq eylədi 836.Nitq, danışıq 837.Müşg-ənbər saçan 838.Avam camaata 839.Mübtəla 840.əzab-əziyyət 841.əsirlik paltarı 842.Dəvə 843.İsmət xəzinəsində 844.Hazır 845.Behişt əzmi ilə 846.Səy göstərin, çalışın 847.Qiyamət günü 848.Təlatümlü, xətərli | 
