İslam-Kitabxanasıİslam-Kitabxanası

Azan vaxtları
Saytda axtar
Saytın menyusu
Kitabxana əxlaq
Zərif nöqtələr [5]
Böyük rəhbər ayətullah Xameneinin həyatından əhvalatlar [16]
Həyat dərsi [5]
İslam dünyagörüşü - Cəmiyyət və tarix [16]
İnsan və mənəviyyat [10]
İmam Hüseynin (ə) əxlaqi görüşləri [0]
Xəbərdarlıq [3]
“Miratur-rəşad” (hidayət güzgüsü) [15]
İslamda ailə 2 [16]
İslamda ailə 1 [16]
Fəsad sərçeşməsi (Şeytan tələsi) [6]
İslamda Əxlaq 2 [20]
İslamda Əxlaq 1 [26]
İmam Sadiqin (ə) bəyani ilə yaranışın sirləri [8]
Siddiqeyi-Tahirə (ə) 2 [13]
Siddiqeyi-Tahirə (ə) 1 [12]
Ailə səadətinə necə nail olaq? [18]
Kumeyl duasının şərhi 2 [13]
Kumeyl duasının şərhi 1 [12]
Minacatın əzəməti [13]
Ey ata, ey ana, biz müttəhimik [5]
Qadın - Fatimə Fatimədir [14]
Nəsihətlər [26]
İslam dünyagörüşü - Əbədi həyat [5]
Din təlimləri 2-ci cild (Uşaqlar və yeniyetmələr üçün dərslik) [30]
Din təlimləri 1-ci cild (Uşaqlar və yeniyetmələr üçün dərslik) [31]
İslam dünyagörüşü - İnsan Quranda [5]
İnsanı tanımaq [21]
Axirət azuqəsi 2-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri) [24]
Axirət azuqəsi 1-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri) [19]
Ariflərdən [9]
İslam dunyagörüşü İnsan və iman [6]
Əxlaqi və psixoloji çatışmazlıqların araşdırılması [19]
İslam və qərb mədəniyyəti [15]
Əbədi öyüd (ikinci cild) [22]
Əbədi öyüd (birinci cild) [23]
İlahi nəsihətlər [15]
Gəncliyin yeddi səması (zəruri dini biliklər) [9]
İslamda nümunəvi qadınlar – Fatimə (ə) [149]
Günahşünaslıq [19]
Nəfsin saflaşdırılması [24]
İslamda qəhrəman qadınlar [20]
Kəramət sahibləri [13]
Kamil insan [30]
Şəhadət yatağında Mövlanın (ə) öyüdü [17]
Rəbbin dərgahında [22]
İmam Hüseynin (ə) əxlaqi görüşləri [11]
İbrət güzgüsü [14]
İmam Zamanla görüşənlər [15]
Allaha doğru [33]
Allahın elçisi [20]
Sadiq yol axtaranlar üçün imam Sadiqin (ə) nəsihətləri [29]
Məhəbbət iksiri [26]
Hicab [14]
Kaş valideynlərim biləydi! [14]
Ayətullahül-üzma Behcətin həyatı [14]
Nəfsi saflaşdırmadan qabaq özünütanıma [4]
Övsafül-Əşraf [7]
Gənc ailələr üçün göstərişlər [6]
Əxlaq elmində 50 dərs [51]
İslamda övlad [1]
Islamda evlənmə və ailə hüququ-2 [11]
Islamda evlənmə və ailə hüququ-1 [13]
Bizim sorgumuz
Ramazan ayında oruc tutmusuzmu?
Total of answers: 2045
Saytın menyusu
Şərhlər: 14
Rəsmlər: 618
Əxlaq: 1118
Müxtəlif: 481
Etiqat, Tarix, Fəlsəfə: 1448
Quran, Hədis, İslam təlimləri, Fiqh: 1131
Statistika

Burda olanlar 1
Qonaqlar 1
İstifadəçilər 0
Son qeydiyyatçılar
  • Vefa
  • Saday
  • Muhammed
  • Ferec313
  • Araz
  • Sebine
  • Sahib123
  • ali_araz
  • User
  • Aliakber313
  • Main » 2011 » September » 25 » Axirət azuqəsi 1-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri)
    2:15 PM
    Axirət azuqəsi 1-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri)
    ON ALTINCI DƏRS
    MAL VƏ VƏZİFƏ HƏRİSLİYİNİN XƏTƏRİ, QƏNAƏT VƏ SADƏLİYİN SİTAYİŞİ
    1. Dünya hədəfdir, ya vasitə?
    2. Məzəmmət olunmuş dünya;
    3. Fəqir möminlər cənnətin rahat yolçularıdır;
    4. Qənaət və sadəliyin sitayişi və hərisliyin məzəmməti;
    5. Dünyaya etinasızlığın sitayişi.
    DÜNYA HƏDƏFDİR, YA VASİTƏ?
    Quran nöqteyi-nəzərindən əgər dünya olmasa, axirət də olmaz. Biz axirət dünyasını bu dünyadakı öz ixtiyarımızda olan əməllərimizlə yaradırıq. Bəzi rəvayətlərdə göstərildiyi kimi, dünya axirətin əkin yeridir. Deməli, dünya olmasa, heç kimsə cənnətə də getməyəcək, çünki cənnətin nemətləri dünya işlərinin mükafatıdır. Axirətin fəzilət və kəramətləri, insanın dünyadakı işlərinin, səylərinin məhsuludur. Deməli, dünya daha artıq dəyərə malikdir. Bu həqiqəti nəzərdə tutaraq belə bir sualla qarşılaşırıq ki, bəs niyə ravayətlərdə bu cür dəyərə malik olan dünya bu qədər məzəmmət edilir, haqqında pis danışılır?
    Cavab olaraq deyirik: Dünya həyatı Allahın məxluqatı olması baxımından heç bir eyibə malik deyil. Dünyanın quruluşu və həyat sistemi, əslində ən dəqiq və ən münəzzəm, kamil və gözəl şəkildə xəlq edilmişdir. Buna görə də, əsas müəmmanı başqa yerdə axtarmalıyıq. Ayə və rəvayətlərə azacıq diqqət yetirəndə görəcəyik ki, eyib və irad insanın dünya ilə əlaqəsini necə qurmasında və rəftar tərzindədir. Çünki onun dünya ilə necə rəftar etməsi, gələcəkdə bu davranışın onun üçün zərərli ya zərərsiz, dəyərli ya dəyərsiz, yaxşı ya da pis olmasını təyin edir. İnsanın rəftarını, həyatın gələcəyini çıxmaq şərtilə, məcburiyyət və təzyiq nəticəsində yaranan bir sıra nadir şər və nöqsanlardan başqa, dünyaya daha nə irad və eyib tutmaq olar?
    Əlavə olaraq, bu nöqsanlar dünyanın saysız-hesabsız kamalları və xeyirləri qarşısında müqayisəedilməzdir. Deməli, aydın olur ki, məzəmmət və irad insanın dünyaya baxış tərzində, dünya ilə münasibətini necə tənzim etməsindədir. Dünya ilə rabitəsini maddi baxışlar əsasında tənzimləyib, dünyanı hədəfinin əsas mehvəri hesab edən kəs, məzəmmət edilir. Belə insanlar güman edirlər ki, dünya həyatından başqa ayrı bir həyat yoxdur. Həqiqətdə, bu batil gümandır və dünyaya bu nəzərlə baxmaq böyük təhlükə olub, çoxlu sayda digər xətaların da insan əməlində zühur etməsinin əsas amili sayılır.
    Bunun üçün də, dünyaya baxışımızı şəffaf etməliyik və anlamalıyıq ki, insan həyatı ancaq bu dünya ilə məhdudlaşmır, insanı qarşıda əbədi həyat gözləyir. İnsan dünyanı əsas məqsəd və son hədəf kimi yox, keçid və körpü olaraq hesab edərsə, kamala çatması üçün bu yolda təbii olaraq, kifayət qədər mal-sərvət və digər lazım bilinən şeyləri özü üçün hazırlamalıdır. Belə olan surətdə yemək, geymək, ev, maşın, pul, sərvət, vəzifə əsas hədəf yox, kamal yolunun müqəddiməsi və vasitəsi hesab olunacaqdır. Lakin sadaladıqlarımız vasitə yox, əsas məqsəd kimi götürülərsə, bu halda insanın kamal yolunda, son hədəfə çatmasında maneə olacaqdır. Bu cəhətinə görə də, onlar məzəmmət edilmişdir.
    FƏQİR MÖMİNLƏR CƏNNƏTİN RAHAT YOLÇULARIDIR
    Həzrət (s) mal və vəzifə hərisliyinin təhlükəsini anlatdıqdan sonra Əbuzər sual edir:
    «Ey Allahın peyğəmbəri! Görəsən, Allahdan qorxanlar, təvazö`karlar, xalis iman sahibləri, daim Allahı zikr edənlər cənnətə getməkdə başqalarından öndəmi olacaqlar?».
    Əbuzər mal və vəzifə hərislərinin fəlakətə sürükləndiklərini anlayandan sonra belə fikirləşir ki, yəqin Allahdan qorxanlar, təvazö`kar adamlar, cənnətin qabaqcılları olacaqlar. Lakin Həzrət (s) onun fikirlərini rədd edir və buyurur: «Müsəlmanların binəvaları öz qədəmlərini camaatın kürəklərinə qoyub cənnətə sarı yola düşərlər. O zaman cənnətin xəzinədarları deyərlər: «Öz yerlərinizi tutun ki, sizin haqq-hesabınıza baxılsın». Cavab verərlər: «Nəyə görə biz sorğu-suala tutulmalıyıq? Allaha and olsun, bizim hökumətimiz olmayıb ki, ona-buna da bir şey bağışlayaq və ədalətin icrasına qalxaq. Ehtiyaclarımızdan artıq bizə bir sərvət, dövlət verilməyib ki, kiməsə nəsə bağışlayaq, ya paxıllıq edib verməyək. Biz ömrümüzün sonunadək Allaha ibadət etdik və axırda da haqqın çağırışına «Ləbbeyk» dedik».
    Təəccüblü olan burasıdır ki, dini tə`limlərdə təvazö`karlıq, təqva və daim Allah zikri ilə məşğul olmaq kimi dəyərlərə tövsiyə edilməsinə baxmayaraq, Peyğəmbər (s) təvazö`karları və zikr əhlini cənnətin qabaqcılları saymır və buyurur: «Cənnətin qabaqcılları, kasıbçılıqlarına baxmayaraq dinlərini qoruyub-saxlayanlar, çalışmaq, cihad və ya elmin təhsilindən peşman olmayanlardır. Onlar qədəmlərini camaatın kürəklərinə qoyub cənnətə daxil olacaqlar, sanki uçmaq istəyirlər. Onlara deyiləndə ki, dayanın sizin əməl dəftərinizə baxılsın, deyərlər: «Bizim vəzifəmiz, hökumətimiz olmayıb ki, camaatla da işimiz olsun və ədaləti icra edək. Pulumuz olmayıb ki, onu kiməsə verək və ya kimsədən gizlədək, əlimizdən gələn iş Allaha bəndəlik etmək idi, bu işdə də əskikliyimiz olmayıb».
    Bəli, onların sərvəti yox idi ki, israf edib cavabdeh olsunlar və ya kiməsə kömək etməkdə pullarını əsirgəsinlər. Buna görə də, onların əməllərinin sorğu-sualı uzun çəkmir. Çünki əgər mal-pulları olsaydı və onu da Allahın yolunda xərcləmiş olsaydılar, yenə də onların hesabını vermək uzun çəkməyəcəkdi.
    Dünya haqqında deyilmiş məzəmmətləri və mal və vəzifə hərisliyinin insanın dininə vuracağı xətərləri nəzərə alanda, Peyğəmbərin (s) sözləri malı, pulu olmayan şəxslər və ya elmin təhsilində, cihadda iştirak etməkdə dünyadan bəhrələri olmayan kəslər üçün bir təsəllidir. Düzdür ki, insanın malı, dövləti olsa, ondan başqalarına infaq etmək, İslama xidmət məqsədilə istifadə edə bilər. Lakin elm öyrənməklə və ya cəbhədə vuruşmaqla mal toplamaq imkanından məhrum olub Allah yolunda bir şey xərcləmək imkanı olmayan şəxslərin məqam və dərəcələri, Allah yolunda malını, pulunu xərcləyənlərdən daha yuxarıdır. Çünki pulu, malı olan öz pulundan maya qoyur, lakin elm öyrənən və cəbhədə vuruşan öz varlığından, rahatlığından Allah yolunda sərf edir. Bu cür insanların əldə etdiyi dəyərlər, digərlərinkindən daha üstündür. Elə ki, müharibə qurtarır və insan cəbhədən əliboş evə dönür, görür ki, cəbhədə, cihadda olmayanlar, döyüşdən qaçanlar hamısı özlərinə mal-dövlət toplayıblar; imarət tikdiriblər, bağ-bostan salıblar, bir sözlə, rifah əldə ediblər. Mümkündür, şeytan onu vəsvəsə edərək desin ki, gördün, sən cəbhəyə getdin, əliboş qaldın, amma bax, camaat hara çatıbdır! Sən cəbhəyə getdin, vuruşdun, yaralandın, əlil oldun və indi də heç kim sənə əhəmiyyət, qiymət vermir. Amma başqaları vəzifə qazanıblar, mal-dövlət toplayıblar. Bu vəsvəsələr imanı zəif insanlara təsir göstərib, onlarda peşmançılıq hissi yarada bilər.
    Həmçinin, mümkündür dini elmlərin təhsili ilə məşğul olanlar vəsvəsə olunsunlar ki, necə də səhv etdik. Başqası universitetə getdi, dərsini qurtarıb münasib işə girdi və indi də pul qazanmaqla məşğuldur. Lakin mən biçarə otuz il dizimi yerə vurub dərs oxudum, axırda da bir tikə çörəyə möhtacam! Bu vəsvəsələr həmişə kasıb möminlər üçün qarşıya çıxır. Buna görə də, Həzrət (s) öz kəlamı ilə onlara təskinlik və xatircəmlik verir ki, düzdür ki, dünya malı toplayanların karvanından geridə qalmısınız, lakin siz başqalarının məhrum olduğu daha yüksək dəyərlərə maliksiniz. Qiyamətdə onlar sizin məqamınızın həsrətini çəkəcəklər.
    Hədisin davamında buyurur:
    «Ey Əbuzər! Dünya camaatın canını, ruhunu özünə məşğul edər. Allah Təbarək və Təala bizə bəxş etdiyi halal nemətlərin hesabını soruşar. O ki, qalmışdı haram ola».
    Şübhəsiz, dünya malını qazanmaq üçün insan zəhmət çəkib canından, vaxtından keçməlidir. Alış-verişlə məşğul olanlar yaxşı bilirlər ki, hərdən insanın problemi o qədər olur ki, insanın gecə rahatlığını belə əlindən alır, həmişə başında alış-veriş, alacağı ‒ verəcəyi, vergi və bu kimi məsələlər dolaşır. Hər halda, qazanc fikrində olan adam zəhmət çəkməlidir. İstər halal yolla olsun, istər də haram ‒ pul qazanmaq, mal toplamaq çətindir. Təbiidir ki, bu cür insan ibadətə, düşünməyə vaxt tapmır. Macal tapıb Allah, qiyamət barəsində düşünə bilmir, duaya, münacata qalxa bilmir.
    Dərin məhəbbətlə dünyaya ürək bağlayan insanlar, hətta ibadəti də dünya üçün vasitə olaraq seçirlər. Səhərdən axşama kimi başında dünya malı dolaşır, gecə namazına duranda da ancaq ruzi duası oxuyur, Allaha yalvarıb malının çoxalmasını istəyir. Bundan da artıq alçaqlıq, rüsvayçılıq nə ola bilər ki, Allahın ibadətini, zikrini də qarnı, malı üçün xidmətə yönəldir! Behiştə, ilahi rizvana yetişmək üçün ibadət etmək əvəzinə, onu artıq çörəyə, gözəl evə, bahalı maşına sahib olmaq üçün vasitə seçir. Bunun müqabilində dünya bəndlərindən azad olmuş insan üçün dünyanın varlığı ilə yoxluğu birdir. Onun üçün bir ovuc torpaqla qızılın heç bir təfavütü yoxdur. Əgər biz belə insanları tanımasaq da, həqiqət budur ki, bu cür insanlar bizim içərimizdə, bəlkə də, elə lap qonşuluğumuzda vardır. Elə adamlar var ki, onlar üçün bir yeşik zibillə bir bağlama pulun heç bir fərqi yoxdur. Onlar üçün dəyərli olan malın, pulun Allah yolunda sərf edilməsidir. Bəlkə də, insan öz gözləri ilə görməsə inanmaz, amma mən öz gözlərimlə gördüyüm üçün inanıram.
    Təqribən qırx il bundan əvvəl samovar almaq üçün Tehran bazarına bir nəfər tacirin yanına getdim. Alış-verişdən sonra Qum şəhərinə getməliydim. Həmin tacirin cazibəsi məni elə tutdu ki, gün batana qədər onun yanında qaldım. Bu müddətdə mənə nəsihət edir və arada da göz yaşları yanağından süzülüb üzü aşağı ağ saqqalına hopurdu. O məndən soruşdu:
    - «Hövzədə birinci hansı kitabı oxumağa başlayırsınız?
    - «Əmsilənin şərhi»ni.
    - Onun başlanğıcında nə yazılmışdır?
    - Yazılıb ki, «elmin əvvəli Cabbar olan Allahı tanımaqdır.
    - Öyrənə bildinmi ki, elmin əvvəli Allahı tanımaqdır?
    O, söhbət edirdi və söhbət edə-edə də, yaş gözlərindən yağış kimi, dayanmadan süzülürdü. Bu vəziyyətdə şagirdləri alış-verişlə məşğul idilər və onun özü də etinasız halda pulları alıb, sandığa atırdı.
    Günorta namazının vaxtı çatanda gözüyaşlı halda yerindən qalxıb məscidə getdi. Mən də namazımı qılıb nahar yeyəndən sonra təzədən onun dükanına yollandım. Gün batana qədər onun yanında qalıb nəsihətlərinə qulaq asdım.
    Bəli, əgər dünya hərisliyi insanda olmasa, çamadanlarla pul onun üçün dəyərsiz olacaqdır. Belə adamın ürəyi başqa yerdədir. Amma ürəyini dünya məhəbbəti işğal etmiş insan namaz qılanda da ürəyi, xəyalı başqa yerdə olur və namaz qılmaqda hədəfi dünyadır. Dünya məhəbbəti ürəyin kürsüsündə oturanda, insan, hətta ürfan oxusa da, seyri-süluk yolu ilə tanış olsa da, fikrində olan bu olacaq ki, heç kimin yüksələ bilmədiyi bir yerə çatsın; bununla da başqalarından fərqli bir cəhəti olsun. Həqiqətdə o, Allaha bəndəçilik fikrində deyil. Hind yoqlarının ruhi məşğələlərlə, cismi və ruhi əziyyətlərə qatlaşmaqla əldə etdiyi bir sıra fövqəladə işlər kimi, onlar da ancaq başqalarının görə bilmədiyi bir para işlərə çatırlar.
    İslam məktəbində tərbiyə olunmuş insanların düşündüyü şey yalnız xalis bəndəçilikdir. İslamın söylədiyi, insanın bütün səy və gördükləri Allah üçün olmalıdır. Hətta mal-dövlət yığması da Allah üçün olmalıdır. Necə ki, Əli (ə) öz zəhməti və xərci ilə xurma ağacı əkib bağ salar, quyu qazıb su çıxarar və bütün bunları Allah yolunda vəqf edərdi.
    Deməli, səy edib dünyaya məhəbbətimizi azaltmalıyıq. Əlbəttə, adi insanların ixtiyarında nə qədər çox dünya malı qoysan, təbii olaraq, dünyaya daha çox bağlanırlar. Çünki dünya nemətləri artdıqca , get-gedə dadı insanın ürəyinə oturur və onun dünyaya daha artıq meyl etməsinə səbəb olur. Buna görə də sərvət, qazanc dalınca düşən adamların boynunda böyük məsuliyyət vardır və qiyamətdə bir-bir gördükləri işlərdən sual ediləcək, istər yığdıqları malı halal yolla əldə etsinlər, istərsə də haram yolla.
    Adi insanların əksinə olaraq, Allah övliyaları nə qədər sərvətə, dövlətə çatsalar, zərrə qədər də olsa dünyaya bağlanmırlar, ürəkləri həmişə özgə yerdədir. Əlbəttə, belə insanlar çox azdır. Tarix boyunca Süleyman (ə) kimi insanlar çox az olub. Süleyman (ə) ixtiyarında əzəmətli dövlət, tükənməz sərvət olmasına baxmayaraq, özü həmişə arpa çörəyi yeyərdi.
    Peyğəmbərin (s) qiymətli buyuruğuna diqqət edərək, yaxşı olardı ki, insan pul, sərvət toplamaq fikrində olmasın. Allaha ibadət və bəndəçilik etməklə, özünü dünya çirkinliklərindən pak saxlasın. Əbuzər kimi ki, Əli (ə) onun vəsfində buyurur:
    «Keçmişdə mənim bir din qardaşım var idi. Dünyanı nəzərində kiçik tutmağı, onu mənim gözümdə böyütdü».
    QƏNAƏT VƏ SADƏLİYİN SİTAYİŞİ VƏ HƏRİSLİYİN MƏZƏMMƏTİ
    «Ey Əbuzər! Mən Allahdan istəmişəm ki, dostlarımın ruzisini ehtiyacları qədər qərar versin, amma düşmənlərimin mal və övladlarını çox etsin».
    İşarə edildiyi kimi, nemətlərin çoxluğu əksər insanların dünyaya ürək bağlamalarına səbəb olur. Onların həddən artıq dünyaya bağlanmalarının qarşısını almaq üçün yaxşı olardı ki, öz ehtiyacları həddində imkanlara malik olub, dünya nemətlərindən ehtiyacları həddində bəhrə götürəydilər. Buna görə də, Peyğəmbər (s) öz dostlarına ürəyi yandığı üçün Allahdan ehtiyacları həddində onların ruzisini yetirməsini rica edirdi. Bundan artığı əgər onları israfa, əyri yollara aparıb çıxaracaqsa, olmaması daha yaxşıdır. Bunun əksinə olaraq, Allahdan düşmənlərinin malının, övladının artmasını xahiş edir. Həqiqətdə, Allah düşmənlərinin sərmayəsinə artım bəxş etmək ilahi bir qayda olub, «istidrac qanunu»dan götürülmüşdür. Yəni Allah-təala kafirlərə o qədər maddi nemət və dünyəvi imkanlardan istifadə fürsəti verər ki, onlar dünyaya qərq olduqları üçün küfr və üsyanları get-gedə artar və nəticədə də onlara veriləcək əzab daha şiddətli, daha artıq olar. Əlavə olaraq, bu yolla onların dünyəvi nigarançılıqları, narahatlıqları da artar. Allah düşmənləri üçün bu dünyada bundan da artıq əzab nə ola bilər ki, dünyanın gözqamaşdırıcı zinətləri arasında qərq olmaqla, Allahın tovfiq və inayəti onların üzərindən götürülür. Gündən-günə küfrün yeni mərhələlərinə qədəm qoyur, quduraraq azğınlaşırlar. Bu barədə Allah-təala buyurur:
    «Küfr edənlər onlara verdiyimiz möhləti heç də özləri üçün xeyirli sanmasınlar! Bizim onlara verdiyimiz möhlət ancaq günahlarını daha da artırmaları üçündür. Onlar zəliledici bir əzab görəcəklər!»(«Ali-imran» surəsi, ayə 178.).
    Başqa bir yerdə buyurur:
    «(Ya peyğəmbər!) Münafiqlərin nə malları, nə də oğul-uşağı səni təəccübləndirməsin. Allah yalnız münafiqlərə əzab vermək, kafir olduqları halda canlarını almaq istəyir»(«Tövbə» surəsi, ayə 55.).
    Allah, möminlərin gözlərini dünya sərvətinə dikməməsi və dünya əhlinin həsrətini çəkməməsi üçün buyurur:
    «Kafirlərin bəzi zümrələrinə verdiyimizə (fani dünya malına) rəğbət gözü ilə baxma (və ya gözünü dikmə, çünki bunların arxasınca küfr edənləri dəhşətli bir əzab gözləyir), onlar iman gətirmədiklərinə görə, kədərlənmə (yaxud onlara verdiyimiz sərvətə görə qəmgin olma, axirətdə səni daha böyük nemətlər gözləyir). Möminləri qanadın altına al (iman gətirənlərə qarşı təvazö`kar olub, yumşaq davran və onları himayə et»(«Hicr» surəsi, ayə 88.).
    Əli (ə), ondan «xeyir»in mənası haqqında soruşana belə cavab verir: «Xeyir və yaxşılıq o demək deyil ki, malın və övladın artıb çoxalsın. Xeyir və yaxşılıq odur ki, sənin elmin artsın, səbrin və helmin qüvvət tapsın. Xalqın gözündə ibadətinlə yüksəlməyə çalış».
    Əgər yaxşı rəftar etdinsə, (bunun üçün) Allahına şükr et, yox əgər, pis rəftar etdinsə, Allahdan bağışlanmağını dilə. Dünyada yaxşılıq iki kəsin xüsusiyyətidir:
    1. Etdiyi günahı tövbə etməklə yuyan şəxs;
    2. Yaxşı işlərdə qabağa düşən, öncül şəxs.
    DÜNYAYA ETİNASIZLIĞIN SİTAYİŞİ
    Hədisin davamında Peyğəmbər (s) buyurur:
    «Ey Əbuzər! Xoş dünyada zahid olanların halına! Xoş axirətə ürək bağlayanların halına ki, Allahın yerini genişləndirir, torpağını özlərinə xalı və suyunu ətir qərar vermişlər. Batinlərini Allahın kitabı ilə bəzəyib, zahirlərini duaları ilə örtmüşlər. Dünyadan qırılıb üz döndərmişlər».
    Xoş o kəslərin halına ki, dünyaya rəğbətləri yoxdur və ancaq axirət barəsində düşünürlər. Çünki onlar dünya həqiqətlərini tanımış və həqiqi dəyərin harada olduğunu bilirlər. Onlar torpaq üzərində, yerdə oturmağa razı olarlar. Onlar üçün torpaqla qiymətli xalıların dəyəri birdir. Lakin dünyaya ürək bağlayan bizlər yerdə, torpaq üzərində oturmağı özümüzə sığışdırmırıq. Qorxuruq, birdən camaat bizə baxıb ağız büzər, biz də xəcalət çəkərik. Çalışıb özümüzdə bu ruhiyyəni yaratmalıyıq ki, torpaq üzərində oturmaqla, xalça üzərində oturmaq bizim üçün də bir olsun. Əgər bir gün bir nəfər fəqirin yanında təvazö`karcasına yerdə oturaraq onun ürəyini ələ almaq vəzifəsi öhdəmizə düşsə, utanıb xəcalət çəkməməliyik.
    Zahidlər üçün özlərini qiymətli ətirlərlə ətirləndirmək heç də lazım deyil. Onlar üçün yerdə axan su ilə də özlərini paklayıb ətirləndirmək yetər. Onların Allahla rabitəsi o qədər güclüdür ki, Quran oxuduqları zaman Allahın onlarla danışdığını hiss edər və ya dua etdiklərində sanki Allahla həmsöhbət olarlar. İnsanların içindədirlər və üzləri onlara tərəfdir, ancaq ürəkləri başqa yerdədir. Dünyadan gördükləri bəhrə budur ki, onu arxada qoyarlar və kağız kimi büküb atarlar. Dünya keçici və fani olduğu üçün Allaha və əbədi qalacaq şeylərə nəzər salarlar.
    Dəfələrlə deyilmişdir ki, tərbiyəvi xarakter daşıyan bu bəyanlar ona görə deyil ki, birdəfəlik dünya nemətlərini bir kənara qoyaq və ya bu mənada deyil ki, ixtiyarında dünya nemətləri olan insanlar pis adamlardır. Bütün bu bəyanlar ona görədir ki, dünyaya olan bağlılığımız azalsın və vəzifəmizin bizdən nəyi tələb etdiyinə diqqət edə bilək. Əgər vəzifəmiz yaxşı paltar geyməyi, yaxşı maşına minməyi və bu kimi şeyləri tələb edirsə, vəzifə və Allahın tələbi olduğu üçün həmin işi də görməliyik. Lakin bu nemətlərin sorağına öz istəyimizlə gedəcəyiksə, çox qorxulu bir yola qədəm qoymuş olarıq. İstər-istəməz Allahın razı olmadığı işlərə sürüklənərik. Çünki ürəyin istəyi ilə Allahın istəyi bir yerə sığmır. Ürəyin və həvayi-nəfsin yolu, Allahın yolundan ayrıdır və heç vaxt bir-birinə yaxınlaşmırlar:
    «(Ya Peyğəmbər!) Nəfsini özünə tanrı edən və Allahın bilərəkdən (onu hələ yaratmamışdan öncə, gələcəkdə kafir olacağını bildiyi üçün) yoldan çıxartdığı, qulağını və qəlbini möhürlədiyi, gözünə də pərdə çəkdiyi kimsəni gördünmü? Allahdan başqa kim onu doğru yola gətirə bilər? Məgər düşünüb ibrət almırsınız?»(«Casiyə» surəsi, ayə 23.).
    Deməli, bu bəyanlar dünya məhəbbətinin insanların qəlbində azalması üçündür. Torpaq üzərində əyləşməyin bəyənilməsi və qiymətli xalçaların, dekorun, cah-cəlallı həyatın fikrində olmamaq deyəndə, bu o demək deyil ki, özümüzü əzab-əziyyətə salaq və Allahın nemətlərindən bəhrələnməyək. Sufiliklə məşğul olan bir şəxs imam Sadiqə (ə) ərz etdi: «Bu xəz libası niyə geyinmisiniz? Məgər siz Əlinin (ə) övladı deyilsiniz?» Həzrət (ə) buyurdu: «Əlinin (ə) zamanında xalq kasıb dolanırdı, buna görə də, İmamın müsəlmanlara nisbətən daha sadə yaşaması lazım idi ki, xalq öz kasıbçılığından narahat olmasın. Lakin camaatın yaşayış səviyyəsi yuxarı qalxarsa, salehlərin bu nemətlərdən istifadə etməyə daha artıq ləyaqətləri çatar».
    Şərait tələb edərsə, müsəlmanlar sənətdə inkişaf və həyat tərzində yeniliyin ardınca getməlidirlər. Tələb olunan yerdə müsəlman kafirlərdən gözəl geyinməli, ondan da yaxşı maşına minməlidir. Əgər müsəlmanlar zamanın ehtiyaclarından doğan, cəmiyyətlərinin tələb etdiyi, ehtiyacı olduğu sənayenin, texnologiyanın inkişafı, tərəqqisi haqqında düşünməsələr, əlacsız əllərini kafirlərə uzatmalıdırlar və bu, onların zillətinə, başıaşağı olmasına gətirib çıxaracaqdır.
    İctimai baxımdan İslam cəmiyyəti əgər ən aşağı qənaət həddində yaşamaq istəsə, yalnız ibtidai sənət növündən istifadə etmək istəsə, ibtidai minik və silahla təchiz olunsa, bir sözlə, bu fikirlə sadə və qənaətcil cəmiyyətə sahib olmaq istəsə, yaradıcılığa və ixtiraya məhəl qoymasa, çox yəqin ki, kafirlərin əli altında olacaqdır. Belə cəmiyyət xar, zəlil və ona-buna ehtiyaclı olacaqdır. Allah-təala ilahi cəmiyyətin kafirlərin əlində əsir-yesir olmasını istəmir. Qur`ani-kərimdə bu barədə buyurulur:
    «…Allah heç vaxt kafirlərə möminlərin əleyhinə olan bir yol göstərməz»(«Nisa» surəsi, ayə 141.).
    İzzətli olan ancaq Odur və bu izzəti Rəsulu və möminlər üçün bilir:
    «…Halbuki şərəf-şan da, qüvvət və qələbə də yalnız Allaha, Onun Peyğəmbərinə (s) və möminlərə məxsusdur, lakin münafiqlər (bunu) bilməzlər»(«Munafiqun» surəsi, ayə 8.).
    Sənətdə, texnologiyada geriliyin istismara, yad mədəniyyətlərin həmin ölkəyə təcavüzünə səbəb olduğunu nəzərə alaraq, İslam ümmətinin tərəqqisi üçün çalışmaq hər bir müsəlmanın ilahi vəzifəsidir. Bu vəzifədən heç bir bəhanə ilə boyun qaçırmaq olmaz. İslam Peyğəmbəri (s) və imamlarımız (ə) tərəfindən müsəlmanların elmə və sənətə yiyələnməkləri barədə çoxsaylı buyuruqları da dediklərimizə şəhadət verir. Rəsuləllah (s) buyurur:
    «Elmin ardınca gedin, hətta o, Çində də olsa».
    Yəni İslam cəmiyyətinin ehtiyac duyduğu bütün elmləri öyrənin. Bu bölümün sonunda Həzrət (s) buyurur:
    «Ey Əbuzər! Axirətin məhsulu yaxşı əməllər, dünyanın məhsulu isə mal və övladdır».
    Axirət istəyən kəs saleh əməllərin ardınca getsin, dünyanı istəyən kəs mal-dövlət toplasın.
    Category: Axirət azuqəsi 1-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri) | Views: 881 | Added by: Islam_Kitabxanasi | Rating: 0.0/0
    Total comments: 0
    Only registered users can add comments.
    [ Registration | Login ]

    Quranda axtar
    Quran,Hədis,İslam təlimləri, Fiqh
    Quran
    İstifadəçi girişi
    Login:
    Password:
    Kitabxana əxlaq
    Etiqat, Tarix, Fəlsəfə, Dini yaradıcılıq
    Dost saytlar
  • İslamQadını
  • Günahkar-Bəndə
  • Kitablar yüklə
  • Bölmələr
    Tarix [535]
    Etiqat [869]
    Fəlsəfə [4]
    Dini yaradıcılıq [40]
    Bölmələr
    Quran [585]
    Hədis [253]
    İslam təlimləri [24]
    Fiqh [219]
    Azan vaxtları [1]
    Dua [26]
    Din [13]
    Namaz [10]
    Kateqoriyalar
    Zərif nöqtələr [5]
    Böyük rəhbər ayətullah Xameneinin həyatından əhvalatlar [16]
    Həyat dərsi [5]
    İslam dünyagörüşü - Cəmiyyət və tarix [16]
    İnsan və mənəviyyat [10]
    İmam Hüseynin (ə) əxlaqi görüşləri [0]
    Xəbərdarlıq [3]
    “Miratur-rəşad” (hidayət güzgüsü) [15]
    İslamda ailə 2 [16]
    İslamda ailə 1 [16]
    Fəsad sərçeşməsi (Şeytan tələsi) [6]
    İslamda Əxlaq 2 [20]
    İslamda Əxlaq 1 [26]
    İmam Sadiqin (ə) bəyani ilə yaranışın sirləri [8]
    Siddiqeyi-Tahirə (ə) 2 [13]
    Siddiqeyi-Tahirə (ə) 1 [12]
    Ailə səadətinə necə nail olaq? [18]
    Kumeyl duasının şərhi 2 [13]
    Kumeyl duasının şərhi 1 [12]
    Minacatın əzəməti [13]
    Ey ata, ey ana, biz müttəhimik [5]
    Qadın - Fatimə Fatimədir [14]
    Nəsihətlər [26]
    İslam dünyagörüşü - Əbədi həyat [5]
    Din təlimləri 2-ci cild (Uşaqlar və yeniyetmələr üçün dərslik) [30]
    Din təlimləri 1-ci cild (Uşaqlar və yeniyetmələr üçün dərslik) [31]
    İslam dünyagörüşü - İnsan Quranda [5]
    İnsanı tanımaq [21]
    Axirət azuqəsi 2-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri) [24]
    Axirət azuqəsi 1-ci cild (Peyğəmbərin (s) Əbuzərə nəsihətləri) [19]
    Ariflərdən [9]
    İslam dunyagörüşü İnsan və iman [6]
    Əxlaqi və psixoloji çatışmazlıqların araşdırılması [19]
    İslam və qərb mədəniyyəti [15]
    Əbədi öyüd (ikinci cild) [22]
    Əbədi öyüd (birinci cild) [23]
    İlahi nəsihətlər [15]
    Gəncliyin yeddi səması (zəruri dini biliklər) [9]
    İslamda nümunəvi qadınlar – Fatimə (ə) [149]
    Günahşünaslıq [19]
    Nəfsin saflaşdırılması [24]
    İslamda qəhrəman qadınlar [20]
    Kəramət sahibləri [13]
    Kamil insan [30]
    Şəhadət yatağında Mövlanın (ə) öyüdü [17]
    Rəbbin dərgahında [22]
    İmam Hüseynin (ə) əxlaqi görüşləri [11]
    İbrət güzgüsü [14]
    İmam Zamanla görüşənlər [15]
    Allaha doğru [33]
    Allahın elçisi [20]
    Sadiq yol axtaranlar üçün imam Sadiqin (ə) nəsihətləri [29]
    Məhəbbət iksiri [26]
    Hicab [14]
    Kaş valideynlərim biləydi! [14]
    Ayətullahül-üzma Behcətin həyatı [14]
    Nəfsi saflaşdırmadan qabaq özünütanıma [4]
    Övsafül-Əşraf [7]
    Gənc ailələr üçün göstərişlər [6]
    Əxlaq elmində 50 dərs [51]
    İslamda övlad [1]
    Islamda evlənmə və ailə hüququ-2 [11]
    Islamda evlənmə və ailə hüququ-1 [13]
    Rəsmlərimiz
    Copyright MyCorp © 2024