Cavan vaxtlarımda mübarək ramazan ayı müqəddəs Məşhəd şəhərinə getdim. Mərhum Hacı Mirzə Əbdüləli Tehrani (Tehranda fiqh, üsul və əxlaq dərsi keçən hacı Müctəba Tehraninin atası) Məşhəddə məskunlaşmışdı. O bir müddət həzrət imamın hərəminin banında namaz qılırdı. Gecələr isə öz evində məclis keçirirdi. Əhya gecələrinin biri (fikrimcə 23-cü gecə) Quran mərasimindən sonra duaya başlayarkən belə dedi:
Fərz edin ki, dostunuzla mübahisə etmisiniz. Ona pis bir söz deyib, sonradan peşman olub üzürxahlıq etmək qərarına gəlmisiniz. Bu üzürxahlıq "mən pis iş görməmişəm” demək deyil. Əksinə, öncə etiraf edib, sonra üzr istəyirsiniz. Səhvinizə ötəri yanaşması üçün özünüzü kiçildirsiniz.
Üzr istəyən şəxs bəzən üzürxahlığın kamill
... Read more »
Elə bir şübhə yarana bilər ki, zehni məşğul edib, insanı minacat halından xaric etsin və onu cəbriliyə sövq etsin. Bu şübhə belədir: Əgər insan günahdan uzaqlaşa bilmirsə, demək günah etməyə məcburdur. Beləliklə, onun heç bir vəzifəsi yoxdur. Əgər o günahdan uzaqlaşırsa, demək, Allah ona kömək edib, məhəbbətini dadızdırmışdır. Bu halda da bütün işlər insanın yox, Allahın iradəsi ilə baş vermişdir. "Sən istədiyini doğru yola yönəldə bilməzsən. Amma
... Read more »
Bəziləri Allaha məhəbbət bağlamağın yanlış olduğunu güman edirlər. Onların fikrincə rəhmətə, mükafata, behiştə və Allahın dostlarına məhəbbət bağlamaq olar; məhəbbət görünən, ləzzətə səbəb olan və ünsiyyət saxlanan nəsnələrə aid olduğu üçün Allaha məhəbbət mənasızdır. Lakin Quranın gətirdiyi aşkar dəlilə əsasən bu düşüncə yanlış düşüncədir: "İman gətirənlər Allahı daha çox sevirlər.”("Bəqərə”, 165.) Dualarda, minacatlarda və xüsusi ilə "Ərəfə” duasında işlənən
... Read more »
İndi isə baxaq, görək Allahın vilayəti nədir? Vilayət əhlinin arasında olanların hansı xüsusiyyətləri olur? hansı insanlar geniş məhəbbətə ümidvardırlar? Vilayət və ilahi məhəbbət arasında hansı əlaqələr mövcuddur? Bütün bu suallarla bağlı geniş mövzularda söz açılmalıdır. İndi isə bu haqda geniş söz açmağa imkan yoxdur.
Allahın bir çox adları var. Məsələn, Allah, Rəhman, Raziq, Xaliq və sair. Əhli-beyt (ə) rəvayətlərinə əsasən, Allahın adları əyandır. Bu o demək deyil ki, Allahın adları cisim kimi görünür. Əlbəttə, məfhumları dərk etmək üçün maddi nümunələrdən istifadə etməkdən başqa çarəmiz yoxdur. Məsələn, adın əyan olması dedikdə onun hansısa məkanda sakin olduğunu və ora çatmalı olduğumuzu güman edirik. Əslində adların əyan olması dedikdə onların həqiqi olduğu nəzərdə tutulur
... Read more »
"Sevinc və təravət doğuran izzət nuru” ifadəsi ilə bağlı iki qeyd edək:
1. Allahın hətta üstün və şərafətli məxluqlarla rabitəsi izzətlə kiçikliyin rabitəsidir. Çünki Allah hər şeyə malikdir, məxluqun isə özünün heç nəyi yoxdur.
Allahın lütflərindən biri "təşrii” amillər, yəni peyğəmbərlərin, övliyaların və səmavi kitabların göndərilməsidir. Təşrii amillərlə yanaşı bizim tanımadığımız və hətta inanmadığımız təkvini amillər də mövcuddur. Allahın qafilləri öz dərgahına cəzb etmək üçün gördüyü tədbirlər saya gəlməz qədər çoxsaylı, müxtəlif və əhatəlidir.
Bu və bir çox başqa minacatların əsas mövzularından biri məhəbbətdir. Məhəbbət məfhumu "hub”, "vudd”, "səbabət” və sair təbirlərlə ifadə olunmuşdur. Məsələn, "Minacatul-muhibbin”də deyilir: "Və əvridna hiyazə hubbikə və əziqna həlavətə vuddikə”, yəni bizi məhəbbət hovuzlarına daxil et və bizə öz məhəbbətinin şirinliyini dadızdır. Bu minacatın əvvəlində belə buyurulur: "İlahi, mən zəlləzi zaqə həlavətə məhəbbətikə fəramə minkə bədələn”, yəni İ
... Read more »
Doktor Salk Nyu-York xəstəxanalarından birində uşaq psixologiyası şö`bəsinə başçılıq edir. O, bu sahə üzrə məşhur mütəxəssisdir və Kornel universitetində pr
... Read more »
Cənab hacı Şeyx Əli Ağa Əllamə Təbatəbainin hüzurunda ciddi təlaşlar göstərmiş, onun tövhid maarifi nurundan bəhrələnmişdir. Ustad hacı ağa Eydi Xürrəmabadi Səadətpərvərin dilindən belə nəql edir: "Otuz il Əllamənin hüzurunda oldum. İki dəfə dərsində iştirak edə bilmədim. Bir dəfə qızlarımdan birinin toyu idi, bir dəfə də dərsə gedərkən yolda evinin üstünü təmizləyən seyidə kömək etmək qərarım mane oldu. Həmin vaxt düşündüm ki, ustad bu qocaya kömək e
... Read more »
Hicri-şəmsi 1375-ci ildə ustadın xidmətində olduğum vaxt Allahın "həyy” sifətindən söz düşdü. Ustad buyurdu: "Allahın "həyy” sifətində bir çox adlar toplanmışdır. Allahı "həyy” adı ilə çağırmaq Onun bir çox adlarını dilə gətirməkdir. Bir dəfə mənə yuxuda dedilər ki, axund Hüseynqulu Həmədani kitablarda yazılmış göstərişlərdən əlavə göstəriş və zikirlər bilir. Mən yuxumu yazıb Əllamə Təbatəbainin yanına gəldim. Həmin məktub uzun müddət onun yanında qaldı
... Read more »
Mirzə Cavad ağa Tehrani buyurur: Hacı şeyx Haşim Qəzvini nəql edir ki, bir gün sübh hücrənin qapısı ağzında bir kişinin oturduğunu gördüm. Mənəvi halda olduğu hiss edilirdi. Hücrənin qapısını açdım, onu içəri dəvət etdim. O, hücrəyə daxil oldu. Dedim ki, Allahın sizə lütf etdiklərindən, bildiklərinizdən bizə danışın. O səhəri günə görüş təyin edib getdi. Səhəri gün dediyi vaxtda görüş yerinə gəldi. Dünənki halla mənə nəzər saldı. Silkənib özümü Qəzvində, doğ
... Read more »
Ustad böyük alim, Carçı ləqəbi ilə tanınan Məhəmməd Cavad Xorasaninin dilindən belə nəql edirdi: Salehabadda atamdan qalmış bir mülk vardı. Zillus-soltanın bacısı İftixarud-dövlə bu mülkü səhvən özününkü bilib ona sahib durmaq istədi. Nə qədər çalışdımsa, bir iş görə bilmədim. Mərhum ağa hacı Şeyx Məhəmməd Təqi Nəcəfi buyurdu ki, bu İftixarud-dövlə ilə üz-üzə gəlmək bu işin pis tərəfidir. Hər yerdən əlimi üzüb Allahdan çarə istədim. Cümə günü İmam Mehdiyə (əc.) ərizə yazıb öz
... Read more »
HAQQ YOL YOLÇUSU AYƏTULLAH HACI ŞEYX ƏLİ MƏHƏMMƏD EJEYİNİN HƏYATINDAN
Şəmsi 1384-cü ilin ortalarında cənab Şeyx Məhəmməd Təqi Gərivaninin görüşündə oldum. Bu alim hacı şeyx Əli Məhəmməd Ejeyinin aşiqlərindən idi. Onunla görüşdə Ayətullah Ejeyinin həyatından müəyyən nöqtələr aydınlaşdı. Ustad buyurdu ki, bir vaxt dostlardan biri Ayətullahdan soruşur ki, hacı Şeyx Həsənəli İsfahani ilə görüşlərdən nə xatırlayırsınız? O belə cavab verir: "Mən ağanın bütün söhbətlərini yazmışam.”
KƏRAMƏT SAHİBİ AYƏTULLAH SEYİD ƏLİƏKBƏR HAŞİMİDƏN BİR XATİRƏ
Ayətullah Seyid İsmail Haşimi İsfahaninin qardaşı mərhum Ayətullah Seyid Əliəkbər Haşimi kəramət sahibi olub. Onda qəribə hallar yaranırmış. Ayətullahın İsfahan elmi hövzəsinin ustadı olan oğlu hacı ağa Mürtəza Haşimi atası ilə bağlı xatirələrini yazmışdır. Hələ ki çap olunmamış bu kitabdakı xatirələrdən birini nəql edirik: Məlum Rza şah dövründə ruhani libasında bayıra çıxmağa qadağa qoyuldu. Atam ruhani libasında küçəyə çıxdı.
... Read more »
Hicri-qəməri 1426-cı il qurban bayramı günü hacı ağa Kərimiyanın yanında idim. Oradakı söhbətlərdə iki maraqlı nöqtə zikr olundu:
1.Bir gün hacı Mirzə Əli ağa Şirazi ziyarətə gedərkən yolüstü Kirmanşahda Şahbazxan mədrəsəsində dayanır. Həmin vaxt Ayətullah hacı Şeyx Həsən Əllami və ağa Seyyid Məhəmməd Neybədi onun görüşünə gəlirlər.
... Read more »
Şərabın nə vaxt meydana gəlməsi bizə dəqiq məlum deyildir. Hal-hazırda mövcud olan Tövrat və İncil kitablarında da şərab haqqında danışılmışdır. Bundan əlavə, qədim Misir və Babil aşurilərindən əldə qalan əsərlərdə, müxtəlif millətlərin əfsanələrində, o cümlədən yunanların, rumların qədim əfsanələrində şərabın adı çəkilmişdir
... Read more »
Şərabın nə vaxt meydana gəlməsi bizə dəqiq məlum deyildir. Hal-hazırda mövcud olan Tövrat və İncil kitablarında da şərab haqqında danışılmışdır. Bundan əlavə, qədim Misir və Babil aşurilərindən əldə qalan əsərlərdə, müxtəlif millətlərin əfsanələrində, o cümlədən yunanların, rumların qədim əfsanələrində şərabın adı çəkilmişdir
... Read more »
İslam dininin insanlara nemət olaraq bəxş etdiyi Peyğəmbər (səlləllahi və alehi və səlləm) və Əhli-Beyt (ələyhimussalam), cəmiyyətin bəlasına çevrilmiş şəraba qarşı çoxlu hədislər buyurmuşlar. Hər bir ağıllı insan bu kəlamlardan sonra ş
... Read more »
İnsan bəzi vaxtlar hər hansı bir işin mahiyyətini başa düşmədən kor-koranə onu icra edir. Əgər onu bu işdən çəkindirmək istəsələr, tutarlı dəlil olmasa, heç vaxt öz işindən əl çəkmir. Bu vəziyyət insanın fitrətində qoyulmuş təbii bir məsələdir. Yəni, insa
... Read more »
Hər bir insan öz həyatında müxtəlif günahlara və ən azı, kiçik xətalara yol verir. Elə buna görə də, Allah-təala həmişə tövbə qapısını bəndələrinin üzünə açıq qoyub. Allah tövbə edən bəndələrini çox sevir. Necə ki, Qurani-Kərimdə buyurur:
Artıq 20-ci əsrin sonu və 21-ci əsrin astanasındayıq. Elm və texnika günbə-gün inkişafdadır və bəşər övladı bir çox sahələrdə böyük nailiyyətlər qazanmışdır. O cümlədən demək olar ki, bu günkü tibb elmi, insanın mübtəla olduğu xəstəliklərin çoxunu müalicə edib, yerdə qalan bir neçə xəstəliyin də dərmanını tapmaq üçün cəhd göstərir. Lakin bununla belə insan həyatının əsası olan ruhun, müalicəsi üçün hələlik çarə axtaran tapılmamışdır. Bir sözlə desək, bu günün və bu əsrin insanı,
... Read more »
Hörmətli oxucu! Bu hissədə, cinsi azğınlıq nəticəsində baş vermiş hadisə, təcavüz və fəsadlar haqqında məlumatları diqqətinizə çatdıracaq, qərb alimlərinin özbaşınalıqla irəli sürdüyü nəzəriyyələrin nəticəsində bəşəriyyətin necə də acınacaqlı vəziyyətə düşməsini sübut edəcək və nəhayətən bu barədə qəzavət etməyi sizin ixtiyarınıza qoyacağıq.
Zinakarlıq nəticəsində hal hazırda saysız -hesabsız insanlar,«Suzak», «Suflis» və bu kimi qorxulu və yolxucu xəstəliklərə tutulmuşlar. Bu xəstəliklər qeyri-qanuni cinsi əlaqə nəticəsində vücuda gəlir və tez bir zamanda insanın bir sıra bədən üzvlərinə öz qorxulu təsirini qoyur. «Suzak» xəstəliyinin mikrobu gözə çatarsa, onun görmə qabiliyyətini aradan aparır və get-gedə bədən üzvlərində çirk yaranmasına səbəb olur.
Mən Ayətullah Xameneini tanıyan bir adam kimi deyirəm ki, o, ictihada çatmış bir alimdir.
Otuz il bundan qabaq Məşhəddə Gövhərşad məscidində onunla görüşmüşəm. Onda o, Məşhədin hörmətli müəllimlərindən idi. Mən soruşdum ki, nə tədris edirsiniz? Dedi ki, Məkasib kitabını. Məkasib ən mühüm və çətin elmi kitablardandır. Məncə o, fəqih və müctəhi
... Read more »
Vilayətin şərtləri mərcəi-təqlid şərtlərindən olduqca artıq və ağırdır. Rəhbər fəqih olmaqdan əlavə müdiriyyətli, şücaətli, dünyanın və müsəlmanların vəziyyətindən məlumatlı və zamanı tanıyan olmalıdır. Böyük Rəhbər bütün bu şərtlərə malikdir.
Ayətullah Xamenei prezident olarkən öz evində yalnız talonla verilən ətdən istifadə edirdi. O, həmin vaxt mənə buyurdu: "Mən indiyə qədər bütün xalqa verilən talon ətdən başqa bazardan ət almıram”. Böyük Rəhbərin evinin yanacağı da talonla verilən yanacaq
... Read more »
Hacı Mirzə Əbdüləli Tehranidən bir xatirə
ALLAH ADAMLARI
Müqəddimə
MÜQƏDDİMƏ
MÜQӘDDİMӘ
Birinci fəsil:Fəqih
